«فرصت امروز» کسب وکار دیجیتال را بررسی می کند / افزایش کاربر متخصص در سایه کسب و کار دیجیتال

عصر جدیدی از کسب وکارها آغاز شده است؛ کسب وکارهایی مبتنی بر دانش و فضای وب. دیگر نه بیل مکانیکی نیاز است و نه چند هکتار زمین. به سرمایه چندصد میلیونی و چندین میلیاردی هم  نیازی نیست. عصر، عصر ایجاد و رشد کسب وکارهای دانش بنیان است و افسار چنین فعالیت هایی هم به دست جوانانی تحصیلکرده و دانشگاه رفته.

مهم ترین حوزه ای که چنین درآمدهایی را نصیب جوانان می کند، حوزه آی  تی است؛ حوزه ای گسترده که حتی با ساخت یک نرم افزار می توان درآمد قابل توجهی به دست آورد. گزارش امروزمان به اوضاع بازار و چم وخم سرمایه گذاری در این حوزه می پردازد. در این میان حسین غضنفری، مدیرعامل شرکت رسانه24 (تولیدکننده نرم افزار) پاسخگوی پرسش های مان بوده است.

آمار و ارقام

نفوذ تکنولوژی در زندگی روزمره در کنار دستاوردهای مثبتی که داشته باعث تهدیدهای بسیاری نیز شده است. پایین آمدن امنیت فردی، نشت اطلاعات، از دست رفتن حریم خصوصی و. . . از جمله مسائلی است که ضمن فعالیت در شبکه ها و گروه های مختلف ارتباطی باید در نظر داشته باشید. در سال های گذشته حوزه ICT در ایران با تغییرات زیادی روبه رو بوده است. براساس اطلاعات بانک جامع واحدهای فعال وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در سال 1390 تعداد کاربران ایرانی بیش از 10میلیون نفر بوده که این رقم در سال جاری به 24. 5میلیون نفر رسیده است.

در این حوزه حدود 4000شرکت فعال در بانک جامع اطلاعاتی وزارت ارتباطات ثبت شده است. همین اطلاعات کافی است تا کسب وکار و فرصت های شغلی بسیاری را که در این حوزه وجود دارند، بااهمیت بدانیم. دانش فنی بالای متخصصان ایرانی و کاربران مستعد فضای مجازی، پتانسیل و امکاناتی ایجاد کرده تا پیشرفت های بسیاری در این حوزه به  وجود آید.

بازار ساخت اپلیکیشن های موبایلی

یکی از مستعدترین حوزه های موجود ساخت اپلیکیشن های موبایلی است که در چند سال اخیر سرعت زیادی در ایران پیدا کرده و بر اساس آمار استخراج شده از کافه بازار، بیش از 17هزار و 136 برنامه اندرویدی ایرانی توسط متخصصان تولید شده است. ساخت یک اپلیکیشن که با برنامه های مالی و پروژه های تحقیقاتی استاندارد همراه باشد حداقل به دوسال زمان و یک تیم 20نفره متخصص آی تی، بازاریابی، برنامه نویس و... احتیاج دارد.پس از آنکه تمامی اقدامات برای تولید یک اپلیکیشن و از جمله ارائه آن روی بازارهای تخصصی عرضه اپلیکیشن همچون گوگل پلی و اپ استور انجام شد، می شود آن را در بازار خریدوفروش کرد.

گروه «رسانه 24» یکی از گروه های فعال در حوزه اپلیکیشن های موبایلی بوده که بیش از شش سال است در زمینه های مختلف آی تی فعالیت می کند و در این مدت نخستین شبکه اجتماعی بانوان ایرانی با نام اختصاری من مامانم، تالار گفت وگو و تبادل نظر آزاد 24 و چند برنامه کاربردی را تولید و به بازار عرضه کرده اند.

می توانیم به آسانی با تلگرام رقابت کنیم

حسین غضنفری، مدیرعامل شرکت رسانه24 و دانش آموخته رشته مدیریت فناوری و بازاریابی در گفت وگو با «فرصت امروز» و در مورد شیوه های حضور در چنین بازاری می گوید: یکی از اهداف ما ایجاد و به روز بودن شبکه ای است که بتواند با شبکه های خارجی که به کشور وارد شده اند، رقابت کند. برای رسیدن به این مورد زیرساخت پیام رسانی ایجاد کردیم که بیش از 100هزار کاربر دارد و امیدواریم تا آخر سال بتوانیم رقیب قدرتمندی برای این گروه ها باشیم.

وی همچنین سودای رقابت با غول هایی چون تلگرام را هم در سر دارد و در این باره می گوید: در موضوع چت زنده، برتری های بسیار بیشتری نسبت به تلگرام داریم و از توان مقایسه ای بالایی برخورداریم. در حوزه رقابت باید به این نکته اشاره کنم که در حال حاضر هیچ نرم افزار داخلی امکان کاری را که پیام رسان 24 انجام می دهد، ندارد.

در بحث ارسال عکس حجم اینترنت مصرفی کاربر در این سامانه از تلگرام بسیار کمتر است. به زبان ساده تر تلگرام در ارسال یک عکس، حجم بالایی از اینترنت کاربر را می گیرد در حالی که پیام رسان ما شیوه های کدکردن تازه ای را تعریف کرده که ضمن پایین آوردن حجم عکس کیفیت اصلی آن را حفظ می کند.

کارهای مبتنی بر تحقیق و پژوهش

اما حضور در چنین بازاری به دلیل روزآمد شدن لحظه ای، تکنیک های خاص خود را می طلبد؛ تکنیک هایی که مهم ترین وظیفه شان پاسخگویی به نیازی است که وجود دارد و برآورده نشده است.

غضنفری می گوید: ما حدودا دوسال است که روی پروژه و پروژه های مختلف کار می کنیم. در شبکه اجتماعی بانوان بیش از 9ماه کار تحقیق و طراحی پلن فروش و دیزاین را انجام دادیم که این فرآیند به صورت موازی همچنان وجود دارد. از مردادماه سال گذشته کار توسعه را آغاز کردیم و بدون کمپین تبلیغاتی توانستیم بیش از 20هزار کاربر را جذب کنیم.

وی همچنین در مورد توانایی نرم افزار تولیدی شان و جامعه هدفش اضافه می کند: زیرساخت این اپلیکیشن این قابلیت را دارد که هر جامعه اطلاعاتی را پوشش دهد. در گام اول بانوان و مادران ایرانی را انتخاب کردیم. دلیل انتخاب این جامعه هم توصیه محققان شرکت بود که در طول پروژه تحقیقاتی متوجه شدند که متاسفانه به رغم نیاز بالا محتوای بسیار پایینی برای خانم های باردار وجود دارد، همچنین آگاهی این جامعه بسیار پرجمعیت پایین است.

روی پلتفرم این اپلیکیشن اطلاعات کاربردی بسیاری برای سنین بالای 18سال وجود دارد اما ما مخاطبان را دسته بندی نمی کنیم و بیشتر روزی تولید محتوا تمرکز کرده ایم. همچنین به موازات آن در حال فرهنگ سازی هستیم تا حساسیت ویژه ای را که روی این گروه وجود دارد، کاهش دهیم و از طریق افزایش آگاهی آنها، قدم های موثری برای آینده برداریم.

در مالکیت معنوی فرهنگ سازی می کنیم

اما از آنجایی که هر بازاری و تولید هر کالا و محصولی به مشتری نیاز دارد، این سوال را با غضنفری مطرح کردیم که وی در پاسخ می گوید: برای به دست آوردن سلیقه مشتری، تجربه یک ساله روی تلگرام داشتیم و از طریق طراحی یک روبات، نظرسنجی های بسیاری انجام دادیم. در زمینه بازار باید اشاره کنم مشابه خدماتی که روی اپلیکیشن های ما عرضه می شود برنامه های مختلف رایگانی وجود دارد.

هدف ما این است که با در نظر گرفتن بحث مالکیت معنوی حقوق صاحب اثر را در نظر بگیریم و به رقابت در بازار فکر نکنیم. وقتی این مسئله به صورت قانونی در کشور ما دنبال نمی شود و چندان اهمیتی برای این بحث وجود ندارد، تصمیم گرفتیم تا اختیار را به کاربر واگذار کنیم.

اشتغال زایی روی پلتفرم

بازار فروش اپلیکیشن ها سه راسته مشخص دارد. مدیرعامل رسانه 24 نیز نرم افزارهایش، در همین راسته های فضای وب در معرض فروش گذاشته است: این اپلیکیشن را از طریق گوگل پلی، اپ استور و کافه بازار عرضه کرده ایم. به طور مستقیم برای 40نفر اشتغال ایجاد کرده و 30نفر هم به طور غیرمستقیم با شرکت ما در ارتباط هستند.

وی با بیان این جملات ادامه می دهد: کافه بازار معمولا شرایطی را مطرح می کند که تا حدی دست تولیدکننده را می بندد اما برای دسترسی به کاربران، بیشتر باید از کافه بازار استفاده کنیم.

وی در مورد قیمت این نرم افزارها هم می گوید: ما در قسمتی از برنامه موبایلی آموزش هایی را ارائه کردیم که کاربر می تواند با پرداخت هزینه 2تا 7هزار تومان آن را خریداری کند. برای سیستم پرداخت، امکانی به وجود آوردیم که از طریق اپراتور تلفن همراه با اعتبار سیم کارت پرداخت کند.

همین محل اختلاف شد به این علت که کافه بازار فقط از طریق سیستم خود پرداخت را می خواهد و در هر پرداخت از تولیدکننده 30درصد دریافت می کند. البته با مذاکراتی که داشتیم مشکل حل شد و الان روی این سیستم اپلیکیشن در دسترس است.

***

سرمایه گذاری و مجوز

ورود به حوزه آی تی و سرمایه گذاری در این حوزه به دلیل جدید بودن مباحث، تا حدودی با حوزه های سنتی کسب وکارها متفاوت است. اما نقطه قوتش تنوع سرمایه گذاری از چند میلیون تومان تا چند صد میلیون تومان است. یعنی هم می توان در خانه نشست و اپلیکیشن های کاربردی طراحی و هم شرکت طراحی نرم افزار راه انداری کرد.

به طور کلی اگر قصد فعالیت در صنعت  آی تی، برنامه نویسی و ساختن اپلیکیشن را دارید یا می خواهید یک شرکت تخصصی طراحی سایت راه اندازی کنید، باید یک شرکت با مسئولیت محدود ثبت کرده و سپس با مراجعه به سازمان نظام صنفی رایانه ای استان یا شهر خودتان و اخذ مجوز، فعالیت خود را آغاز کنید. شرکت های طراحی که عمدتا به صورت شرکت طراحی سایت هستند، با هدف بهینه سازی سایت ها و نیز طراحی مجدد یا طراحی اولیه وب برای برخی متقاضیان سایر شرکت ها فعالیت می کنند.

شرکت های طراحی نیز همچون سایر شرکت ها نیازمند ثبت شرکت هستند، باید اشاره کنیم که این شرکت ها می توانند به شکل اشتراکی یا شخصی تشکیل شوند. به طور کلی برای ثبت شرکت باید حداقل لیسانس و به دین اسلام و قوانین جاری کشور التزام داشته باشید.

اگر سوءپیشینه دارید قید ثبت شرکت را بزنید. عکس پرسنلی همراه تان باشد و باید دو نسخه طرح اظهارنامه و اساسنامه شرکت طراحی را ارائه دهید. برای سرمایه گذاری در این حوزه فعالان می گویند که باید حداقل 200میلیون تومان سرمایه اولیه داشته باشید. این هزینه بیشتر برای تامین زیرساخت صرف می شود.

***

فرصت ها و تهدیدها

بازار نرم افزارها در ایران داغ است اما مشکلات خاص خود را هم دارد؛ یکی از نقاط ضعفی که بسیاری از فعالان این حوزه به آن اشاره دارند، فقر اقتصادی و فرهنگی جامعه همچنین پایین بودن سطح آگاهی مردم نسبت به فناوری اطلاعات در کشور است. مورد بعدی که البته در سال های اخیر بهبود نسبی پیدا کرده بی اعتمادی در معاملات اینترنتی از سوی مشتریان است که فعالیت های برخی شرکت ها را با مشکل روبه‎ رو کرده است.

همچنین عدم آمادگی نهادهای دولتی برای ارائه سرویس های مبتنی بر فناوری اطلاعات و مشکلات مربوط به زیرساخت اطلاعاتی و فناوری در کشور از جمله موانع مهم در این بخش است. از سوی دیگر مجاورت با بازارهای بزرگ و پیشرفته فناوری اطلاعات، نیروی کار جوان و پتانسیل بالای کاربران ایرانی فرصت هایی است که تا حدودی تضمین کننده سودآوری سرمایه گذاری در این حوزه هستند.

همچنین عزم و اراده دولت یازدهم و وزارت ارتباط و فناوری اطلاعات در توسعه شبکه ملی اطلاعات و فراهم کردن بستر مناسب جهت پیشرفت کاری فعالان این حوزه و تصویب قانون تجارت الکترونیک همه و همه نکاتی است که آینده روشن تری از این بازار پرسود را پیش چشم سرمایه گذاران قرار می دهد. این بازار چراغ روشن دیگری هم دارد و آن صادرات نرم افزار است.

چون برخی گروه های فعلی در حال صادرات بعضی از اپلیکیشن های خود به کشورهای حوزه خلیج فارس هستند. این مسئله از وجود پتانسیل بالای ایران برای صادرات نرم افزار ایرانی حکایت دارد که می تواند سوددهی این حوزه را مطمئن تر کند.

ارتباط با نویسنده: saber.afsharzade@gmail.com