افزایش حجم تجارت با عراق در رؤیا باقی ماند

عراق یکی از اصلی‌ترین بازارهای هدف ایران و به‌عنوان یکی از وارد‌کنندگان کلان منطقه در سال‌جاری توجه بسیاری از فعالان اقتصادی را به خود جلب کرد. نقش ترکیه، صادر‌کننده عمده به این کشور، کم‌رنگ شد، داعش منطقه را نا‌امن کرد، هم‌پیمان‌های خارجی عـقـب کـشیدند. اردن و عربستان صادرات‌شان را متوقف کردند و این موانع برای دیگر کشورها، فرصتی متفاوت از گذشته پیش‌روی ایران گذاشت تا به تجارتش در منطقه رونقی ببخشد.

ارتباطات دولت ایران، رفت‌و‌آمد فعالان اقتصادی و هیات‌های تجاری اگرچه تاکنون در حد و اندازه‌ای کوچک با این کشور انجام می‌شد اما با این شرایط در برنامه‌های اصلی و اولویت‌های بازرگانی دو کشور قرارگرفت. مقامات دولتی و غیر‌دولتی هر دو کشور بارها سر یک میز نشستند و درباره برنامه‌های مشترک تجاری میان دو کشور بحث و گفت‌وگو کردند. عراقی‌ها در همایش‌ها و سمینارهای تجاری که در ایران شرکت کردند بارها از تمایل‌شان به واردات کالاهای ایرانی گفتند و از بخش‌خصوصی و دولت ایران خواستند تا فعالیت‌های اقتصادی و تجاری‌شان را با آنها افزایش دهند.

رییس سازمان توسعه تــجــارت در آخــریـن صحبت‌هایش و پس از مذاکرات اخیر با مقامات عراقی حجم صادرات به عراق را 2/5 میلیارد دلار عنوان کرده و از سقف سالانه 25 میلیارد دلاری میان دو کشور در آینده سخن گفته است. افخمی راد، این رقم را از موارد مذاکرات میان دو کشور و از هدف‌گذاری‌های ایران و عراق عنوان کرده است. این در حالی است که از آغاز بحث صادرات به عراق حجم صادرات به این کشور تا پایان سال‌جاری 11 میلیارد دلار پیش‌بینی شده بود و با به پایان رسیدن سال، تنها نیمی از این آمار به نتیجه رسیده است.

یکی از تجار ایرانی معتقد است ایران فعالیت‌های اقتصادی را در عراق جدی نمی‌گیرد. یوسف طالع که تجربه صادرات به چندین کشور را دارد به «فرصت امروز» می‌گوید: توقف ترکیه در تجارت با عراق فرصت خوبی برای ایران فراهم کرد و دولت ایران هم خیلی زود دست به کار شد، اما اقدامات کشور آن‌طور که باید به عمل درنیامد و بسیاری از برنامه‌ها در حد شعار باقی ماند. این صادر‌کننده ادامه می‌دهد: اگرچه دولت سریع به فکر افتاد اما آن‌طور که باید از فعالان اقتصادی حمایت نکرده است و بسیار پیش آمده که مهم‌ترین امورات تجار دائما پاس کاری می‌شوند.

به گفته وی در عراق تنها دو تا سه فعال اقتصادی موفق هستند و آنها هم از دولت هیچ کمکی نگرفته‌اند و روی پای خودشان ایستاده‌اند. یوسف طالع با بیان اینکه الفبای زیرساخت‌های تجارت را در ایران نمی‌شناسیم، ادامه می‌دهد: کشور ما با ندانم کاری‌ها عملا بازار آذربایجان، افغانستان و آسیای میانه را از دست داده و هنوز هم نتوانسته‌ایم پای‌مان را در عراق محکم کنیم.  به گفته این صادر‌کننده، کشور ترکیه روزانه 3 پرواز به آذربایجان و بیش از ده‌ها پرواز به مقصد کشورهای تاجیکستان، گرجستان، قزاقستان، افغانستان و.... دارد که همه تجاری هستند و این در حالی است که در کشور ما به سختی می‌توان یک پرواز روزانه به این کشور‌ها پیدا کرد.

یوسف طالع، صادرکننده کرد ایرانی که در زمینه سـوخت، حـمـل‌و‌نقل و مواد‌غذایی فعالیت دارد، می‌افزاید: عراقی‌ها هم کردها و هم دولت مرکزی بسیار مایلند که بیشترین واردات را از ایران داشته باشند و در همه نشست‌ها و مذاکرات‌شان دائما این درخواست را تکرار می‌کنند اما ایران این تقاضا را جدی نمی‌گیرد. وی ادامــه مـی‌دهـد: برای ما هنوز هم روشن نیست آیا مقامات ایرانی و تـصـمـیم‌گیرندگان یا سـیـاسـت‌گـذاران تجارت کارشـان را بلد نیستند که به‌راحتی اجازه می‌دهند بازار عراق از دست برود. یـوسـف طالع معتقد است فعالیت‌های اقتصادی کشورمان در عراق در سایه فعالیت‌های مذهبی و سیاسی ایران در این کشور قرار گرفته و اگر تدبیری اندیشیده نشود فعالان اقتصادی ایران به‌زودی از عراق هم ناامید خواهند شد.
این بازرگان می‌گوید: باید به دنبال راهکار باشیم؛ دولت باید از اتاق بازرگانی، فعالان بخش‌خصوصی و حتی تاجرانی که در مرزها تجارت کوچکی دارند و به مسائل منطقه آشنا هستند کمک و مشورت بگیرد و در کنار همه اینها قوانین گمرک، تجارت و نقل اصلاح شده و منطبق بر مقررات بین‌المللی شوند.

به گزارش «فرصت امروز» و براساس گزارش گمرک ایران، صادرات ایران به عراق در سال گذشته 5 میلیارد و‌950 میلیون تومان بود که 19 درصد از سهم ارزشی صادرات را شامل می‌شود. در نمایشگاه اختصاصی ایران که در اوایل ماه جاری در عراق برگزار شد، 270 شرکت ایرانی دستاوردهای‌شان را در بخش‌های خدمات فنی و مهندسی، آب، برق، گاز، نفت، راه و ساختمان، صنایع غذایی، دارو و تجهیزات پزشکی و نیز صنعت خودرو به نمایش گذاشتند.

پیش از این و در آخرین اجلاس اقتصادی میان دو کشور 10 سند همکاری امضا شد که هشت مورد آن یادداشت تفاهم در زمینه همکاری‌های مختلف و دو سند نیز مربوط به موافقت‌نامه و برنامه اجرایی توافقات کمیسیون‌های قبلی بوده است. معاون اول رییس‌جمهوری، ریاست سومین اجلاس کمیسیون مشترک ایران و عراق را برعهده داشت و وزارت صنعت، معدن و تجارت مسئول برگزاری آن بود.