در گزارش «فرصت امروز» از بازار سرمایه مطرح شد / افت شاخص بورس ادامه دارد؟

شاخص کل بورس در دومین روز از فصل تابستان هم با روند نزولی، افت ۳۵۵ واحدی را تجربه کرد و به ۷۲ هزار و ۵۰۰ واحد رسید تا بازدهی بورس منفی ۸ درصد شود. ارزش بازاری بورس اوراق بهادار تهران که در دوران رونق تا 432 هزار میلیارد تومان بالاتر رفته بود، دیروز در محدوده 345 هزار میلیارد تومان در گردش بود که با محاسبات انجام شده ارزش روز بازار بالغ بر 88 هزار میلیارد تومان کاهش داشت.
این در حالی است که ارزش کل معاملات نرمال در خرداد امسال به 28 هزار و 970 میلیارد و حجم این معاملات نرمال به 9 هزار و 202 میلیون سهم رسید که به ترتیب با 7/37 و 4/39 درصد کاهش نسبت به ماه قبل خود همراه شدند.

وجود رانت اطلاعاتی در بورس
در عین حال علی محمد احمدی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس با تاکید بر اینکه کسی منکر وجود رانت اطلاعاتی در بورس نیست، گفت: اطلاعاتی که در بورس مبادله می‌شود عموما به لایه‌های پایین درز پیدا نمی‌کند و این اطلاعات در اختیار گردانندگان اصلی قرار دارد. وی با بیان اینکه بورس ایران یک بورس بین‌المللی نیست، گفت: بورس ایران داخلی بوده و متاثر از نوسانات بازار داخلی و تحولات منطقه‌ای است که به طور مستقیم روی شرایط اقتصادی ما اثر می‌گذارد. عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس اضافه کرد: دلیل انعطاف‌ناپذیری بورس در مقابل شوک‌های درون‌زا و برون‌زا این است که معمولا مجاری عرضه بورس متنوع نیست و کانال‌های عملیات مالی در جاهای دیگر نیز مسدود است. در این شرایط وقتی بازار ارز اجازه مانور نمی‌دهد، بازار مسکن در رکود است و بازارهای دیگر در رکود هستند، مردم روی بورس تمرکز می‌کنند. وی ادامه داد: اکنون متاسفانه رانت اطلاعاتی در بورس هست و هیچ‌کس هم منکر آن نمی‌شود چون معمولا سبدگردانی و کارگردانی در بورس ما محدود است و سهامداران عمده ما هم بلوکی و شبه‌دولتی هستند.
نبود حمایت جدی و فرصت‌هایی
که از دست می‌روند
در حال حاضر بازار سرمایه در ضعیف‌‌ترین وضعیت خود در دو سال گذشته قرار گرفته ‌است. بازار به‌‌طور محسوسی از کمبود تقاضا رنج می‌برد. در این روزها اخبار و وقایع خارجی نیز بر بورس تهران بی‌اثر نبود و تحولات و نا آرامی‌های اخیر در عراق بر بازارهای بین‌المللی و داخلی و مخصوصا بازار بورس تاثیر خاصی گذاشت. تالار حافظ بعد از کسب بازدهی رویایی 108درصدی در سال گذشته با موجی از استقبال سرمایه‌گذاران روبه‌رو شد و مردم عادی به امید بهبود اوضاع این بازار در دولت جدید سرمایه‌های خود را روانه این بازار کردند اما در نهایت متحمل زیان شدند، هرچند شاخص بورس در پنج ماه نخست روی کار آمدن دولت جدید رشد خیره‌‌کننده‌ای داشت و قله‌های جدید را یکی پس از دیگری فتح می‌کرد اما این بازار از دی ماه و در زمان تصویب بودجه تاکنون با سهامداران خود سر ناسازگاری گذاشته و زیان شدیدی را نصیب آنها کرده است، به طوری که بازدهی بورس تهران از ابتدای سال تاکنون نه‌تنها مثبت نشد بلکه با گذشت سه ماه از سال، بورس تهران به بازدهی منفی خود اصرار کرد. به بیان دیگر در این مدت قیمت سهام بسیاری از شرکت‌ها نصف یا حتی یک‌‌سوم و موجب خروج سهامداران شده است، اما در این شرایط با وجود وعده‌های داده شده، از حمایت جدی و عملی از بورس خبری نیست به طوری که تالار شیشه‌ای روزانه با خروج عده‌ای از سرمایه‌گذاران روبه‌روست. در صورتی که تزریق منابع مالی جدید به بورس رخ ندهد و ابهامات موجود در صنایع برطرف نشود، به نظر می‌‌رسد باید شاهد افت‌های سنگین‌تر در بازار سرمایه و خروج بیشتر سهامداران باشیم زیرا این روزها بازار سرمایه با رخوت و کسادی مواجه است.
خروج نقدینگی
آنچه امروز در بورس مشاهده می‌کنیم، آینه تمام‌نمایی از اقتصاد ایران بوده که معلول شرایط اقتصادی و سیاسی در حال وقوع است. قانون اجرایی شدن مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها، در ابتدا شوکی منفی به بازار وارد کرد و موجب شد شرکت‌ها پیش‌بینی سودشان را محتاطانه اعلام کنند. افزایش بهای تمام‌شده که در آن هزینه حمل و هدفمندی یارانه‌ها کاملا مشخص نیست، باعث شده که شرکت‌های بورسی جانب احتیاط را رعایت کرده و بودجه بالایی پیش‌بینی نکنند. از دیگر سو تبلیغاتی که از طریق رسانه‌های مختلف در نیمه دوم سال 92 آغاز شد، نقدینگی سرگردان جامعه را وارد بازار سرمایه کرد اما از زمستان سال 92 به بعد ریزش‌های بازار سرمایه، برای بسیاری غیر منتظره بود و این شوک که در پایان سال وارد شد، باعث فعال‌تر شدن بازار پول همزمان با بالا رفتن نرخ سود سپرده‌ها شد. این موضوع موجب خروج نقدینگی از بورس شده است. پیش از این، نقدینگی زیادی در کشور وجود داشت که این نقدینگی با توجه به رکود بازارهای موازی، به بازار سرمایه وارد شد چرا که بخش زیادی از سرمایه‌داران حقیقی بیشتر از این منظر به این بازار می‌نگریستند که با گشایش مناسبات سیاسی کشور، بازار بورس هم رو به رشد خواهد بود. این امر مهم در زمانی اتفاق افتاد که انتظارات از بازار سهام رو به فزونی بوده و در نهایت با سرازیر شدن نقدینگی سرگردان به بورس، در ابتدا موجب افزایش قیمت‌ها و پس از مدتی باعث اصلاح قیمتی و رکود در بازار سرمایه شد و در نهایت به خروج بخش بزرگی از نقدینگی بورس انجامید.