ایرباس و بویینگ با فاینانس قطعی می آیند / اروپا پیشقدم در تأمین مالی هواپیماهای ایران

هرچند نرخ نهایی قراردادهای منعقد شده میان بویینگ و ایرباس با ایران ایر نسبت به آنچه در کاتالوگ های این شرکت ها اعلام شده، بسیار پایین تر خواهد بود اما آنچه مسجل به نظر می رسد این است که برای ورود حدود 80 فروند بویینگ و 100 فروند ایرباس، ایران نیاز به انتقال چند میلیارد دلار اعتبار خواهد داشت.

اگر چند دهه قبل فروش نقدی و مستقیم هواپیما اصلی ترین شاخص تعیین کننده در بازارهای بین المللی بود، در طول سال های گذشته ایرلاین های مطرح جهان به مدل های مالی جدیدی روی آورده اند که به جای بلوکه کردن بخش زیادی از سرمایه های شان برای خرید هواپیما، می تواند تنوع و انعطاف بالایی به ناوگان آنها ببخشد.

نرخ بالای هواپیماهای تولید شده از سوی غول های هواپیماساز جهان، باعث شده بسیاری از شرکت های هواپیمایی علاقه ای به خرید نقدی هواپیما از خود نشان ندهند و از این رو شرکت هایی جدید به عنوان واسطه در معامله ها عمل می کنند. این شرکت ها یا هواپیماها را در قالب اجاره و اجاره به شرط تملیک به شرکت های هواپیمایی می دهند یا بخش قابل توجهی از قیمت نهایی را در قالب فاینانس پرداخت می کنند.

همین مدل در توافق های اخیر ایران ایر با غول های هواپیماساز جهان نیز مطرح شده است. در پیش قرارداد ابتدایی با ایرباس اعلام شد ایران تنها 15 درصد از مبلغ کل هواپیماها را به شکل نقدی پرداخت خواهد کرد و مابقی فاینانس می شود و حالا در توافق با بویینگ نیز دقیقا همین مدل اجرایی شده است.

با وجود آنکه در نگاه اول با توجه به محدودیت اعمال شده از سوی کنگره آمریکا و ممنوع شدن ورود فاینانسرهای آمریکایی از یک سو و تعلل بانک های بزرگ جهانی در ورود به ایران از سوی دیگر این نگرانی به وجود آمده که فاینانس هواپیماها دشوار باشد، اما صحبت های قائم مقام وزیر راه و شهرسازی نشان از طی شدن مراحل ابتدایی کار برای تعداد زیادی از هواپیماهای خریداری شده دارد.

فخریه کاشان در این باره گفته از مجموع ۱۰۰ فروند هواپیمای ایرباس ۴۲ فروند و از مجموع ۸۰ فروند هواپیمای بویینگ پنج فروند تأمین مالی را خودمان انجام داده ایم. البته تأمین مالی ۱۹ فروند را خود ایرباس بر عهده گرفته است و خط اعتباری شش فروند هواپیما را هم بویینگ تأمین می کند. قرار نیست که شرکت ها و موسسات آمریکایی تأمین فاینانس هواپیما ها را انجام دهند.

قرار بر این است که به مسئولیت بویینگ، تجهیز منابع مالی انجام شود. یعنی بویینگ خط مالی شش فروند هواپیما را فراهم می کند حال اینکه از چه شرکت و از کدام کشور این خط اعتباری را تأمین می کند، مسئله مربوط به بویینگ است.

جذابیت بازار ایران برای سرمایه گذاران جهانی

یک کارشناس صنعت هوانوردی معتقد است شرایط جغرافیایی و البته توان بالقوه ایران برای تبدیل شدن به یکی از اصلی ترین قطب های هوایی باعث شده بسیاری از شرکت های فعال در عرصه سرمایه گذاری جهانی روی این کشور حسابی ویژه باز کنند.

علیرضا بحیرایی در گفت وگو با «فرصت امروز» تصریح کرد: صنعت هوایی ما در طول سال هایی که بیشترین فشار تحریم ها را حس می کرد ایستادگی کرد تا مشکلات از بین برود و این امر نشان از توان داخلی نیروی انسانی کشور دارد. چنین فضایی وقتی پس از چند دهه باز می شود قطعاً بسیاری از خارجی ها نسبت به ورود به ایران ثانیه شماری می کنند.

به گفته وی، در چنین شرایطی دست ایران باز خواهد بود تا بیشترین امکانات را مورد استفاده قرار دهد که یکی از اصلی ترین گزینه ها استفاده از شرایط مالی تسهیلاتی است. ما در طول سال چند میلیارد دلار بلیت از شرکت های خارجی فعال در منطقه می خریم و اگر تنها همین درآمد جمع شود، هزینه فاینانس در کوتاه مدت تأمین خواهد شد.

محمد بشارتی، کارشناس مسائل هوایی نیز در گفت وگو با «فرصت امروز» به علاقه دوجانبه برای از سرگیری روابط ایران با بازارهای جهانی اشاره کرد و گفت: اینکه شرکت هایی مثل بویینگ و ایرباس به این شکل پیگیر از سر گیری رابطه با ایران هستند، نشان از آن دارد که ما می توانیم دست بالا را داشته باشیم، البته در این بین یک ابهام همچنان باقی است و آن مسائل سیاسی است.

به گفته وی، در این شرایط ایران باید تلاش کند از انتخاب های موجود بیشترین بهره را ببرد. وقتی شرکت های آمریکایی از ارائه فاینانس به ما محروم می شوند، می توان از گزینه های اروپایی استفاده کرد و به این ترتیب شانس انتقال منابع مالی به کشور را بالا برد. اینکه منابع مالی نقدی در خرید هواپیماها جابه جا نشود یک امر پذیرفته شده در بازارهای بین المللی است و ما نیز می توانیم با استفاده از علاقه ای که در طرف مقابل برای معامله با ما به وجود آمده، شرایط برای دریافت فاینانس را از گزینه های موجود فراهم کنیم.

دولت آمریکا که ابتدا قصد داشت مجوز فروش بویینگ به ایران را نیز صادر نکند، پس از فشارهای اقتصادی و البته از بین رفتن فضای رقابت، مجبور شد با آنها همکاری کند، در چنین فضایی شاید این دولت در آینده مجبور شود برای ارائه فاینانس نیز مجوزهای جدیدی ارائه کند.

فروش ایرباس و بویینگ به ایران در مراحل نهایی خود به سر می برد و شرکت های متعدد اروپایی نیز برای باز کردن راه تأمین مالی آنها اعلام آمادگی کرده اند؛ موضوعی که شاید در آینده ای نه چندان دور یک بار دیگر تأثیر فشارهای اقتصادی در تصمیم های سیاسی را مشخص کند.

ارتباط با نویسنده: j.hashemi1992@gmail.com