اختصاص 200 میلیون دلار از سوی پاکستان برای تحقق خط لوله TAPI

براساس گزارش‌های منتشر شده مقامات پاکستان به منظور تحقق پروژه احداث خط لوله ترکمنستان – افغانستان – پاکستان – هند که به اختصار (TAPI) نامیده می‌شود، 200 میلیون دلار بودجه اختصاص داده است. به گزارش روزنامه دیلی تایمز، کمیته هماهنگی اقتصادی در کابینه پاکستان در روز جمعه گذشته مجوز اختصاص بودجه مذکور را به منظور ایفای نقش اسلام‌آباد در پروژه (TAPI) صادر کردند. گفتنی است کمیته مذکور همزمان با صدور مجوز اولیه، مجوز اختصاص 12 میلیون دلار برای انجام کارهای ابتدایی پروژه خط لوله (TAPI) را در چهار بخش مساوی صادر کرد که این مبلغ از ابتدای سال 2016 میلادی به این پروژه تزریق خواهد شد.

براساس تخمین‌های صورت گرفته توسط کارشناسان و تحلیلگران حوزه انرژی و همچنین اظهارات مقامات کشورهای مشارکت کننده، پروژه (TAPI) به منظور عملیاتی شدن به رقمی حدود 10 میلیارد دلار بودجه نیازمند است. ترکمنستان به‌عنوان عضو اصلی کنسرسیوم مسئول احداث پروژه مذکور که تلاش می‌کند، از طریق احداث این خط لوله، منابع عظیم گاز خود را به جنوب آسیا صادر کند، تامین 85درصد از بودجه مورد نیاز (TAPI) را برعهده گرفته است.

براساس اطلاعات و جزییات منتشر شده از این پروژه، 700 کیلومتر از این خط لوله 1800 کیلومتری در خاک افغانستان ساخته خواهد شد و براساس اعلام رسمی مقامات مسئول، فرآیند ساخت آن تا سال 2019 میلادی به اتمام خواهد رسید که این موضوع با توجه به وضعیت امنیتی افغانستان و درگیری‌های متعدد نیروهای امنیتی این کشور با گروه‌های تروریستی، چالش بزرگی برای مجریان این پروژه به شمار می‌رود. طبق اطلاعاتی که بانک توسعه آسیا ارائه کرده، خط لوله (TAPI) در صورت تحقق قادر خواهد بود سالانه 33میلیارد مترمکعب از گاز ترکمنستان را به مدت 30سال به کشورهای افغانستان، پاکستان و هند انتقال دهد. 

در همین رابطه کارشناسان و فعالان بازارهای انرژی معتقدند، پروژه (TAPI) رقیب مستقیم پروژه انتقال گاز ایران به پاکستان و هند از طریق خط لوله صلح محسوب می‌شود. این خط لوله که فرآیند ساخت آن از سال 2002 میلادی آغاز شده و قرار بود در سال 2014 به اتمام برسد، به دلیل کنار کشیدن هند از این پروژه و تعلل پاکستان در ساخت خط لوله در داخل خاک این کشور در حال حاضر به‌صورت نیمه کاره باقی مانده است.

با وجود جذابیت‌هایی که خط لوله صلح از جهت تامین انرژی برای هند دارد، تحقق آن می‌تواند به‌عنوان یک عامل جهت کاهش تنش میان هند و پاکستان عمل کند. با این همه مقامات هند تحت فشارهای آمریکا اعلام کردند که از این پروژه صرف نظر کرده و از آن کنار کشیدند. پاکستان نیز در این میان علت عدم شروع فرآیند ساخت‌و‌ساز این خط لوله در داخل خاک خود را ناتوانی در تامین هزینه‌های مورد نیاز اعلام کرده و از شرکت‌های ایرانی، روسی و چینی دعوت کرده تا به‌عنوان مجری ساخت خط لوله مشارکت کنند.

ایران نیز پس از موانع ایجاد شده بر سر راه تحقق پروژه خط لوله صلح درخواست وام 500 میلیون دلاری پاکستان را رد و اعلام کرد تا زمانی که هند برای حضور در این پروژه اعلام آمادگی نکند، تهران علاقه‌ای به بهره‌برداری از خط لوله مذکور نخواهد داشت. با این وجود تامین 200 میلیون دلار بودجه جهت مشارکت در پروژه (TAPI) از سوی پاکستان بیانگر آن است که فشارهای سیاسی از سوی ایالات متحده نقش بسیار پررنگ‌تری نسبت به مشکلات مالی در عدم مشارکت پاکستان در پروژه خط لوله صلح داشته است.

لازم به ذکر است که براساس موافقتنامه‌ای که میان ایران و پاکستان به امضا رسیده، تهران متعهد شده است تا روزانه 25 میلیون مترمکعب گاز طبیعی به پاکستان صادر کند و براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته اسلام آباد باید از سال 2015 اقدام به دریافت گاز صادراتی ایران می‌کرد اما به دلیل مخالفت‌های آمریکا تاکنون این موضوع محقق نشده است. هند که پیش از این زیر فشارهای شدید آمریکا از پروژه خط لوله صلح کنار کشیده بود، اخیرا و پس از حصول توافق جامع هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های عمده جهانی، رهبران دهلی به دنبال احیای حضور خود در این پروژه هستند.

منبع: مجله گاز طبیعی اروپا