در روزهایی که عربستان سعودی همه تلاش خود را به کار بسته تا با ایجاد جوی منطقهای جایگاه غیرقابل انکار ایران در ساختار سیاسی و اقتصادی منطقه را به چالش بکشد، اهتمام کشورهای اروپایی برای از سر گرفتن رابطهشان با ایران تمام معادله خاندان سعودی را بر هم ریخته است. در طول روزهای گذشته با پیگیریهای عربستان، برخی از متحدان منطقهای این کشور نیز در اقدامی عجیب و خارج از عرف بینالملل اقدام به کاهش سطح روابط خود با ایران کردند.
مسئلهای که هرچند در عمل نه روی موقعیت سیاسی ایران تأثیری میگذارد و نه آینده اقتصادی کشور را تحتالشعاع قرار میدهد اما میتواند در جو رسانهای جهان به ضرر کشور تمام شود؛ موضوعی که با دعوت از کشورهای پیشرفته جهان در ایران و ارائه طرحهایی بزرگ و زیربنایی میتوان آن را بهطورکلی بیاثر کرد؛ برنامهای که حضور وزیر خارجه دانمارک در ایران میتواند آغازی مهم برای آن باشد.
لغو قریبالوقوع تحریمهای اقتصادی علیه ایران که احتمالا از چند هفته آینده به طور رسمی کلید خواهد خورد، باعث شده صفی طولانی از شرکتها و سرمایهگذاران اروپایی و آمریکایی در نهادها و سازمانهای ایرانی مذاکرات خود را آغاز کرده و برای روزهایی که امکان حضور مستقیم در اقتصاد ایران وجود دارد خود را آماده کردهاند.
در کنار هیأتهای سیاسی و اقتصادی بلندپایهای که در طول ماههای گذشته از کشورهایی مانند فرانسه، آلمان، انگلیس و ایتالیا به ایران آمدند، دیگر کشورهای اروپایی نیز شانس خود را برای گرفتن سهمی از بازار پساتحریم ایران سنجیدهاند که این امر میتواند با مدیریت درست ایران به جهشی اقتصادی منجر شود. نشانههای ابتدایی این رویکرد در جریان دیدارهای جدید وزیر راه و شهرسازی با هیأتهای اقتصادی خارجی قابل رصد است.
گستردگی طرحها و برنامههای این وزارتخانه باعث شده لغو تحریم برای آخوندی اهمیتی بسیار پیدا کند و ازاینرو در کنار مذاکرات درباره کلیات، بسیاری از طرحهای عمرانی ایران به سرمایهگذاران خارجی به طور خاص و جزئی ارائه میشود. هرچند نمونه عملی آن را میتوان در فعال کردن دو شرکت فرانسوی و هلندی در فرودگاه امام خمینی دید، اما صحبتهای رد و بدل شده در جریان دیدار وزیر راه ایران با وزیر امور خارجه دانمارک بهخوبی نشان میدهد ایران روی هر یک از سرمایهگذاران بالقوه موجود سرمایهگذاری جدی کرده است.
فعال کردن دانمارک در بنادر جنوبی ایران
هرچند دیدار صبح روز گذشته آخوندی و ینسن بیشتر جنبهای مقدماتی داشته که باید در آینده و در جریان حضور سرمایهگذاران قطعی شود اما صحبتهای دو طرف بهخوبی نشاندهنده شناخت نسبی و برنامهریزی برای برپایی موقعیتهای جدید اقتصادی است.
وزیر راه ایران نقش مهم ایران در منطقه برای اتصال مناطق مختلف دنیا به یکدیگر را اصلیترین نقطه اتکای ایران در افزایش تعامل با کشورهای مختلف جهان دانسته و گفته: نقش جغرافیایی ایران در اتصال شرق به غرب و همچنین اتصال چین و شرق آسیا به اروپا مثالزدنی است. اگر کشورهای اروپایی بخواهند کالاهای خود را به جنوب خلیج فارس و آسیای میانه صادر کنند ما آمادگی انجام این کار را داریم. در این راستا در سپتامبر گذشته همایشی را با محوریت فرصتهای سرمایهگذاری برگزار کردیم که در آن همایش، تمامی پروژههای حوزههای مختلف حملونقل و مسکن و شهرسازی اعم از جادهای، ریلی، بنادر، هوانوردی، شهرسازی، حملونقل شهری و سیستمهای حملونقل ترکیبی چندوجهی را ارائه کردهایم.
آخوندی به امکان نقشآفرینی دانمارکیها در این فرآیند هم پرداخته و اعلام کرده است «من موقعیت خوبی را در دانمارک در حوزه بانکهای مشاورهای یا سیستمهای مشاوره بانکی این کشور سراغ دارم. اگر شما قصد سرمایهگذاری در ایران را داشته باشید پروژهها و بازار خوبی در کشورمان وجود دارد که با توجه به همکاری سیستمهای بانکی دو کشور این پروژهها سریعا واگذار میشود و در زمینه همکاری دو کشور در بخش حملونقل دریایی نیز فرصتهای زیادی در خصوص واگذاری پروژههای توسعه بنادر ایران وجود دارد.»
صحبتهای مثبت آخوندی با ابراز امیدواری جدی طرف دانمارکی برای ورود به ایران تکمیل شد. جایی که ینسن اعلام کرد: دانمارک در حوزه حملونقل سهم ۱۰ درصدی در دنیا دارد و در ساخت و تجهیز بنادر بزرگ و پیشرفته دنیا پیشرو است. بنابراین با رفع تحریمهای ایران فعالیتهای زیادی برای انجام در این کشور داریم که باید زمینههای توسعه تجارت دو کشور فراهم شود.
تبحر دانمارکیها در صنایع دریایی و البته نیاز ایران به ارتقای جدی وضعیت بنادر خود به منظور استفاده حداکثری از ظرفیتهای موجود و بالا بردن توان رقابت با طرفهای منطقهای باعث شده بخش قابل توجهی از تمرکز دو طرف برای همکاریهای آینده زیربنایی حول محور دریا بگذرد. اگر حضور دانمارکیها در عرصه دریایی ایران را با حضور شرکتهای متخصص در صنایع هوایی از هلند و گروه هتلداری فرانسوی در فرودگاه امام در یک چارچوب بررسی میکنیم دو نتیجه مثبت رصد خواهد شد. از یکسو معلوم میشود که ایران به تناسب نیازهای خود سراغ کشورهای خارجی رفته و این به معنی توجه جدی به بخشهای مختلف حملونقل و بهرهگیری از توان آنهاست.
نتیجه مهمتر ائتلاف اقتصادی ایران با شرکای تجاری بزرگی است که در اروپا و جهان سابقه طولانی دارند و میتوانند برای ایران نیز نقشی مهم داشته باشند؛ موضوعی که به خصوص در شرایطی که چند کشور کوچک منطقه با پشتیبانی عربستان سعودی قصد بر هم زدن موقعیت ایران را دارند میتواند ثابتکننده بسیاری از مسائل مهم باشد. تحریمها در حال کنار رفتن هستند و این یعنی بهترین موقعیت در طول تمام سالهای گذشته برای آشتی دادن اقتصاد ایران با همتایانی که حضورشان میتواند بسیاری از نیازها را جبران کند.