آیا فرانسه شرایط همکاری با عربستان را دارد؟

عربستان برای تحقق برنامه چشم انداز 2030 خود به دنبال شریک استراتژیک منطقه ای می گردد. اواخر ماه گذشته، محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان، در راستای برنامه اصلاحات این کشور با فرانسوآ اولاند، رئیس جمهوری فرانسه دیدار کردند. این دیدار، سومین نشست مشترک فرانسه و عربستان بود.

در این نشست، از تاثیر چشم انداز 2030 عربستان بر دیپلماسی اقتصادی فرانسه در منطقه خلیج فارس با تمام محدودیت ها و همچنین فرصت بسیار خوبی که برای شرکت های فرانسوی فراهم می آورد، صحبت  شد. فرانسوآ آیسا توآزی، بنیانگذار اتاق فکر CapMena تحلیلی در این باره در سایت خبری Tribune فرانسه منتشر کرده است.

این دیدار، یک روز پس از سفر دو هفته ای محمد بن سلمان به آمریکا انجام شد. او در سفر خود به آمریکا طرح بلندپروازانه کشور خود را تحت عنوان «چشم انداز 2030» در شورای اقتصاد آمریکا مورد بررسی و ارزیابی قرار داد. برنامه «چشم انداز 2030» عربستان، با هدف تنوع بخشیدن به اقتصاد این کشور پادشاهی، پس از اقتصاد بدون نفت برنامه ریزی شده است.

پس از مدت ها بهره مندی عربستان از درآمد های نفتی، سال گذشته با سقوط قیمت نفت، کسری بودجه بی سابقه نزدیک به 100میلیارد دلاری (21درصد از تولید ناخالص داخلی) را تجربه کرد. محمد بن سلمان در طول مدت اقامت خود در آمریکا سعی داشت آمریکا را برای همکاری در طرح خود متقاعد کند.

هدف محمد بن سلمان از سفر به آمریکا،  علاوه بر جنبه های سیاسی، بیشتر جنبه اقتصادی داشت. او در این سفر بزرگ ترین بسته سرمایه گذاری مستقیم اقتصادی را در عربستان به آمریکا واگذار کرد. البته هنوز هم بر سر بعضی مسائل میان ریاض و واشنگتن اختلافاتی وجود دارد.

برنامه چشم انداز 2030 عربستان، برای کشوری مانند فرانسه هم خالی از منفعت نیست. فرانسه امیدوار است از تنش موجود میان آمریکا و ریاض که از عادی سازی روابط آمریکا با رقیب عربستان، یعنی ایران، ناشی می شود به نفع خود استفاده کند. فرانسوآ اولاند از همان آغاز دوره ریاست جمهوری خود روی عربستان متمرکز شد. از نظر فرانسه، عربستان شریک استراتژیک فرانسه در منطقه خلیج فارس است.

فرانسه، حمایت خود از عربستان را با حمایت از این کشور در بحران یمن و حمایت از اپوزیسیون سوریه و در مذاکرات هسته ای با ایران، نشان داده  است. مشارکت میان فرانسه و عربستان، در شورای همکاری کشور های خلیج فارس در تاریخ 5 مه  در ریاض، هم به وضوح مشخص شد. در این شورا عربستان، فرانسه را به عنوان دومین هدف خود در توسعه روابط بین المللی و تجاری معرفی کرد.

محدودیت های دیپلماسی اقتصادی فرانسه

با وجود روابط بسیار خوب سیاسی دو کشور عربستان و فرانسه، فرانسه با اجرای برنامه های اقتصادی خود با مشکل روبه روست،  هر چند در سال های اخیر تلاش زیادی در این راستا کرده  است. فرانسه با صادراتی بالغ بر 3میلیارد و 100میلیون یورو و رقم معاملات تجاری 8میلیارد و 400میلیون یورویی هنوز هم کسری دارد. بر خلاف باور عمومی، عربستان یک بازار نفوذی و تاثیرگذار نیست.

بلکه، پیش از همه، بازار قیمت است. در یک فضای به شدت رقابتی، تولید مشارکتی یا توسعه اتحاد استراتژیک با شرکای محلی تلاش برای به دست آوردن قدرت منطقه ای یک ضرورت محسوب می شود. آنچه مهم است، تاکید روی محدودیت های دیپلماسی اقتصادی فرانسه در خلیج فارس، به خصوص در بلند مدت است.

این رویکرد که روابط تجاری فرانسه، با برداشتن محدودیت ها کاهش نمی یابد، خطر بزرگی برای کسب و کار شرکت های فرانسوی است. افزایش اعتبار به گسترش روابط تجاری شرکت های فرانسوی می انجامد. دیگر قدرت های دنیا، مثلا چین، با برداشتن محدودیت ها، روابط تجاری خود را توسعه دادند. چین با داشتن 15درصد از سهم بازار نخستین شریک تجاری عربستان است.

فرصتی فوق العاده برای فرانسه

زمانی که عربستان به دنبال شرکای استراتژیک قابل اطمینان و معتبر در منطقه خلیج فارس است تا برنامه چشم انداز 2030 خود را محقق کند، برای فرانسه موقعیتی منحصربه فرد خواهد بود که دوباره با قدرت به بازار عربستان بازگردد. جالب اینکه  خود عربستان هم بسیار مشتاق حضور در بازارهای خود است.

این دو دولت می توانند همکاری خود را در بخش های خصوصی سازی، توسعه انرژی های تجدیدپذیر، صنعت و معادن، تکنولوژی،  بهداشت،  آموزش و فعالیت های تفریحی آغاز کنند. برای فرانسه، این فرصتی  برای سرمایه گذاری های خارجی در عربستان است. بنابراین فرانسه برای رسیدن به چنین موقعیتی باید با بازار جدید منطبق شود،  چراکه وارد مرحله ای جدید از روابط تجاری خود می شود.

ریاض،  در حال حاضر قصد دارد بیشتر نیاز های محلی خود از جمله نظامی و تولیدات صنعتی را تولید کند. به هر حال فرانسه باید در نظر داشته باشد که محمد بن سلمان به دنبال شریک استراتژیک منطقه ای می گردد که توانایی رویارویی با چالش های داخلی و خارجی منطقه و کشور را داشته باشد.