آمادگی اوپک برای چرخش در سیاست‌ها، عدم تمایل عربستان به کاهش تولید

کشورهای عضو اوپک در حالی خود را برای تغییر و تحول در سیاست‌های این سازمان آماده می‌کنند که براساس اخبار و گزارش‌های غیر‌رسمی، عربستان سعودی تمایلی به کاهش تولید نفت‌خام خود ندارد. برخی از هیأت‌های شرکت‌کننده در اجلاس و همچنین برخی منابع از داخل اوپک اعلام کردند که این سازمان قصد ندارد تا از حجم تولید روزانه 30 میلیون بشکه‌ای خود بکاهد. این موضع اوپک بیانگر آن است که این سازمان ترجیح می‌دهد به جای کاهش تولید و افزایش قیمت نفت، با حفظ حجم تولید خود از سهمش در بازارهای جهانی دفاع کند.

خوزه بوتلهو دو واسکنسلوس، وزیر نفت آنگولا در پاسخ به خبرنگاران در ارتباط با سیاست‌های اوپک در زمینه میزان تولید گفت: ‌«‌فکر نمی‌کنم اوپک به دنبال کاهش تولید خود باشد، اما بهتر است اندکی صبر کنید چراکه ما شرایط را مورد تحلیل و بررسی قرار خواهیم داد.‌»‌ عدم تمایل اوپک به کاهش میزان تولید نفت‌خام خود در حالی است که این سازمان افزایش تکنیکی سقف 30میلیون بشکه‌ای خود را به دلیل ورود اندونزی به جمع کشورهای عضو اوپک به تأخیر انداخته است.

براساس اخبار غیررسمی منتشر شده، احتمال می‌رود اوپک به منظور فراهم کردن زمینه‌های لازم جهت عضویت اندونزی در این سازمان، به میزان روزانه 5/1 میلیون بشکه در روز به حجم تولید 30 میلیون بشکه‌ای خود خواهد افزود. در این میان و براساس اخبار منتشر شده، به نظر می‌رسد عربستان سعودی تمایلی به کاهش رسمی تولید نفت اوپک ندارد،

البته این در شرایطی است که کشورهای غیر‌عضو اوپک نیز تولید خود را کاهش ندهند. در نشست غیر‌رسمی وزیران اوپک در روز پنجشنبه گذشته، النعیمی، وزیر نفت عربستان اعلام کرده است که این کشور با کاهش یک میلیون بشکه در روز مخالف بوده و قصد ندارد از تولید خود بکاهد. النعیمی ادامه داد: ‌«‌استراتژی عربستان در رابطه با وضعیت بازار و حجم تولید، بدون هماهنگی با سایر کشورهای تولید‌کننده نفت (به خصوص روسیه) غیر‌عضو اوپک، تغییر نخواهد کرد.»‌

وب‌سایت ‌«‌Energy Intelligence» ‌در روز پنجشنبه گذشته گزارش داد، عربستان تنها در شرایطی با کاهش یک میلیون بشکه‌ای تولید نفت‌خام موافق است که عراق، ایران و همچنین سایر کشورهای تولید‌کننده نفت غیر‌عضو نیز در این موضوع مشارکت داشته و حجم تولید نفت خود را کاهش دهند. در همین رابطه وزارت نفت عربستان گزارش مذکور را رد کرد و آن را بی‌اساس دانست اما حاضر به ارائه توضیحات بیشتر در این زمینه نشد.

در پی انتشار این گزارش توسط‌«‌Energy Intelligence ‌» ‌روسیه و عراق بلافاصله به آن واکنش نشان داده و اعلام کردند برنامه‌ای برای کاهش تولید نفت‌خام خود ندارند و ایران نیز از قصد خود برای افزایش قابل توجه تولید نفت‌خام خود خبر داد. تهران معتقد است به دلیل اعمال تحریم‌های بین‌المللی بر صنعت انرژی آن‌که به کاهش قابل توجه تولید نفت ایران منجر شد، کشورهای عضو اوپک برای مدت زیادی از این وضعیت بهره‌مند بوده و امکان کاهش تولید یا عدم افزایش آن وجود ندارد.

در این راستا یک منبع داخلی اوپک به نقل از یکی از وزیران شرکت‌کننده در نشست گفت: ‌«‌به دلیل وجود اختلاف‌نظرهای عمیق میان اعضا، به نظر نمی‌رسد تصمیم مشخصی در نشست آتی اوپک اتخاذ شود چراکه در حال حاضر کشورهای حوزه خلیج فارس دلیل اصلی وجود نفت‌خام در بازار نبوده و به نظر می‌رسد به‌زودی ایران که در پی مبارزه برای کسب سهم از دست رفته خود در بازار است به عامل اصلی تزریق نفت مازاد در بازار بدل خواهد شد.‌»‌

درحالی‌که با توجه به اخبار رسمی و غیر‌رسمی منتشر شده تقریبا می‌توان خروجی نشست اوپک را پیش‌بینی کرد، اما همواره باید برای هرگونه غافلگیری آماده بود. حال در این بین سناریوهای مختلفی را می‌توان متصور بود. یک سناریو آن است که اوپک به این واقعیت اذعان کند که کشورهای عضو با حداکثر توان مشغول تولید بوده و گاهی از سهمیه خود نیز فراتر می‌روند. تولید حداکثری کشورهای عضو سبب شده تا حجم تولید اوپک به 31/5 میلیون بشکه در روز برسد که این میزان 1/5 میلیون بشکه از سقف تعیین شده این سازمان بالاتر است.

لازم به ذکر است سازمان کشورهای تولید‌کننده نفت، سال‌ها قبل سیاست تعیین سقف تولید برای کشورهای عضو را کنار گذاشته و کشورهای عضو این سازمان به هر میزان که می‌توانند یا می‌خواهند به تولید نفت می‌پردازند. در پی اعلام خبر نشست اوپک، الکساندر نوواک، وزیر انرژی روسیه روز پنجشنبه اظهار داشت: ‌«‌اوپک باید میزان تولید خود را به واقعیت نزدیک کند.‌»‌

به عقیده بسیاری از کارشناسان، نزدیک کردن سقف تولید رسمی با میزان واقعی نفت تولید شده از سوی کشورهای عضو، می‌تواند دیدگاه‌های اوپک و کشورهای تولید‌کننده نفت غیر‌عضو این سازمان را به یکدیگر نزدیک کند. گفتنی است در پی وقوع بحران اقتصادی در سال 1998 میلادی، اوپک و کشورهای غیر‌عضو این سازمان به منظور حمایت از قیمت نفت‌خام و افزایش آن تقریبا به مدت 15 سال با یکدیگر همکاری کرده و تولید نفت‌خام خود را کاهش دادند.

افزایش قیمت نفت به دنبال نشست اوپک

در پی نشست وزیران اوپک در روز جمعه گذشته قیمت نفت در بازارهای جهانی افزایش یافت. اگرچه انتظار نمی‌رود که سیاست اوپک در قبال میزان تولید نفت این سازمان تغییر کند، اما برگزاری نشست وزرای اوپک موجب برهم خوردن جو روانی موجود در بازار و فعالان آن شده است. در همین ارتباط شاخص اروپایی برنت با 65 سنت افزایش به قیمت 44 دلار و 49 سنت در هر بشکه معامله شد. این در حالی است که این شاخص بین‌المللی در ابتدای هفته به قیمت 42دلار و 43 سنت به فروش رسیده بود. نفت‌خام ایالات متحده نیز از افزایش قیمت بی‌نصیب نماند و با 55 سنت افزایش به قیمت 41 دلار و 63 سنت در هر بشکه به فروش رسید.