آرامش اعصاب خریداران لوازم‌ خانگی

بازار لوازم‌خانگی طی سال‌های اخیر دستخوش تغییرات ثانیه‌ای قیمت‌ها و سوء‌ظن‌های زیادی در مورد کیفیت این وسایل بوده است اما به نظر می‌رسد که این بازار رفته‌رفته رنگ و روی آرامش را به خود می‌بیند. به‌ویژه خبر توافقی که در رسانه‌ها پیچیده است، نوعی آرامش اعصاب و روان، هم بر فروشندگان حاکم کرده است و هم بر خریداران بازارهای داخلی. در این گزارش به بررسی بازار لوازم‌خانگی پرداخته‌ایم و همچنین سری زده‌ایم به سه‌راه امین‌حضور که یکی از مراکز عمده عرضه این کالاهاست.

آدرس سرراست مرکز بورسی حیاتی

سه راه امین‌حضور حالا آدرسی سرراست است که هر کسی بخواهد در مورد لوازم‌خانگی حرف بزند، این آدرس چهار کلمه‌ای را تحویل‌تان می‌دهد. مرکز بورسی که بیش از 2هزار فروشگاه را در خود جای داده است. البته دلیل سهولت حفظ چنین آدرسی به دلیل اهمیت این کالاها نیز هست. زیرا لوازم‌خانگی از آن دست وسایل مورد نیاز زندگی است که وجودشان به‌نوعی خانه را به محلی برای زندگی تبدیل می‌کند و در نبودشان انگار زندگی آغاز نشده است. 

بنابراین در زمره محصولاتی هستند که نیازهای اساسی زندگی را برطرف می‌کنند. هیچ خانه‌ای را نمی‌توان بدون یخچال تصور کرد یا تصور خانه‌ای بدون تلویزیون تا حدود زیادی تعجب‌آور و حتی وحشتناک است. از همین‌ جا می‌توان به اهمیت این وسایل پی برد و اینکه چه بازار گسترده‌ای پیش‌روی مشتریان است.

خارجی‌ها از در و دیوار آویزان شده‌اند

نكته‌ای كه پیش از هر چیز دیگری در بازار امین‌حضور چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌كند این است كه از در و دیوار فروشگا‌ه‌های این مرکز بورس نام برندهای خارجی آویزان است. انگار طبق یك قانون نانوشته كه با چند فوریت‌ بسیار مهم هم تصویب شده باشد، شركت‌های خارجی باید تمام زیر و بم و ریز و درشت زندگی ایرانیان را تولید كنند. تا جایی كه از تخم‌مرغ‌آبپزكن گرفته تا یخچال، فریزر، اجاق‌گاز و غیره با مارك‌ها و برندهای خارجی در بازار لوازم‌خانگی حضور دارند و انگار با تیزترین چنگک‌ها و قوی‌ترین مته‌ها خود را به ویترین فروشگاه‌ها کوبیده‌اند و خیال کنده شدن هم ندارند. مشتریان هم چیزی نمی‌بینند به جز آنها. هرچند اگر از انصاف نگذریم بعضا تك و توكی هم محصولات ایرانی را می‌شود دید که زیر خروارها نام و عنوان خوش‌ادای خارجکی رمقی برای خودنمایی ندارند.

جای خالی ایرانی‌ها

وارد هر مغازه‌ای كه می‌شوم، بعد از اینكه همه جای مغازه را حسابی دید می‌زنم، گوشه‌ای می‌ایستم و به مشتریان نه‌چندان زیادی چشم می‌دوزم كه وارد مغازه‌ می‌شوند و قبل از اینكه حتی به اجناس نگاهی بكنند، سراغ برندهای خارجی را می‌گیرند. قیمت‌ها را می‌پرسند و شاید به خاطر قیمت‌های سرسام‌آور كمتر خرید می‌كنند و به مغازه بعدی می‌روند و باز همان داستان تکرار می‌شود. ال‌جی، سامسونگ، پاناسونیك، بوش و غیره از جمله برندهایی هستند كه بیشتر از دیگر برندها مشتریان سراغ‌شان را می‌گیرند. البته گهگاه نام صنام، پارس‌خزر و بوتان و امرسان را هم می‌توان شنید هرچند به زحمت.

فصل، فصل رونق تولید باید باشد

اما اینکه محصولات ایرانی در بازار تهران کمتر عرضه می‌شوند، نمی‌تواند دلیلی بر این باشد که تولیدکننده‌های ایرانی دیگر هیچ‌گاه نمی‌توانند سهمی از این بازارها را در اختیار بگیرند. کمااینکه بوی بهبود هم از اوضاع جهان به مشام می‌رسد و خبرهای امیدوارکننده این روزها کم نیست. محمد طحان‌پور، رییس اتحادیه لوازم‌خانگی هم معتقد است که اوضاع سیاسی پیش آماده نه‌تنها موجب خوشحالی عموم مردم شده بلکه تاثیر مثبتی هم بر کاسبان بازار به‌عنوان بخشی از مردم جامعه داشته است.

وی همچنین اشاره می‌کند که این فضای مثبت فرصت بسیار مناسبی برای تولیدکنندگان پیش آورده است تا به‌ویژه با مشارکت شرکت‌های خارجی به تولید لوازم‌خانگی اقدام کنند. طحان‌پور امکانات تولید در ایران را تا حدود 60درصد آماده می‌بیند و اضافه می‌کند اگر شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری وارد ایران شوند که این اتفاق دور از ذهن هم نیست، تکنولوژی و دانش روز تولید را به همراه خود می‌آورند و هیچ اشکالی هم ندارد که مثلا محصولات شرکت بوش در ایران تولید شود. رییس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی همچنین بیان می‌کند که اگر محصولاتی با برندهای خوشنام از کشورهای اروپایی و آمریکا وارد بازار شوند هم انحصار بازار از دست چین و کره‌جنوبی خارج می‌شود و رقابت و در نتیجه کیفیت محصولات افزایش می‌یابد و هم مهم‌تر اینکه مردم هم اعتماد بیشتری به نام‌های اروپایی خواهند داشت.

این خلوتی به معنای کسادی نیست

وقتی با کاسبان سه‌راه امین‌حضور صحبت می‌کنیم از کسادی این روزهای بازار می‌گویند و اینکه میزان خرید کم شده و مثلا هنوز کسی برای خرید کولر و پنکه و دیگر وسایل سرمایشی اقدام نکرده در حالی که در سال‌های اخیر، ‌زمان مشابه، پیک خرید این محصولات به شمار می‌رفته است. طحان‌پور اما ضمن رد کسادی بازار می‌گوید: عقلانیت بیشتری بر بازار و روند خریدوفروش حاکم شده و این به معنای کسادی بازار نیست. اگر در سال‌های گذشته به دلیل تغییرات لحظه به لحظه قیمت لوازم‌خانگی مردم امنیت روانی نداشتند و مثلا وسایل سرمایشی را در فصل سرد خریداری می‌کردند اما طی روی کار آمدن دولت جدید و یک سال و نیم اخیر دیگر خبری از خریدهای شتاب‌زده به دلیل ترس از گرانی‌های پی‌در‌پی نیست. محمد طحان‌پور اشاره جالبی هم دارد به جهازخریدن مردم؛ در سال‌های گذشته مردم خرید جهاز دختربچه‌هایشان را در اولویت‌هایشان گذاشته بودند. 

به‌طوری‌که بازار با همه نوساناتش همیشه مشتریانی را به خود می‌دید. این امر دلیل رونق بازار نبود بلکه دلیل بر استرس مردم و ترس از آینده و گرانی‌های بیشتر بود. این داستان در بازار مواد‌غذایی هم به انبار کردن این کالاها توسط مردم منجر شده بود. اما امروز هر کالایی به وقت خودش خریداری می‌شود و دیگر نگرانی رو به کاهش گذاشته است.

ایرانی‌ها باید دیده شوند

این مقام مسئول همچنین اشاره‌ای دارد به این مسئله که اگر برندهای ایرانی می‌خواهند روزگار خوشی برای خود و مشتریان‌شان ایجاد کنند باید روندهای حرفه‌ای را در پیش بگیرند. این روندها هم افزایش کیفیت محصولات را شامل می‌شود و هم ارائه مناسب خدمات پس از فروش را که برندهای خارجی از آن به‌عنوان یک مزیت رقابتی استفاده بهینه می‌کنند. دیده شدن راهکاری است که در مراحل بعد کاربرد دارد، زیرا حضور برندها در رسانه‌ها هم تاثیری مستقیم بر عدم فراموشی‌شان‌ و هم فروش هر چه بیشترشان دارد.

چشمک درخشان عرصه تولید به سرمایه‌گذاران

هرچند مردم برندهای خارجی را دوست دارند اما راه‌هایی هم برای حضور ایرانی‌ها وجود دارد. ایرانی‌هایی که امروزه در تصاویر تلویزیونی و رسانه‌های مکتوب عرصه را به خارجی واگذار کرده‌اند. و دیگر از آن آگهی‌ها با محتوای محصولات ایرانی در بین برنامه‌ها تلویزیونی خبری نیست. حتی مدت‌هاست که تصاویر مربوط به برندهای تولیدکننده لوازم‌خانگی ایرانی را در نیم‌تای صفحه اول روزنامه‌های کثیرالانتشار نمی‌بینیم و این یعنی فرورفتن تـــولیـــدکننــدگان ایرانی در محاق فراموشی. هم آنها مشتریان را فراموش کرده‌اند و هم مشتریان آنها را.

از طرفی اینقدر برندهای خارجی پروموشن‌های جذاب به مشتریان خود ارائه می‌دهند و اینقدر با لحظه لحظه زندگی مردم همراه هستند و نیازهایشان را برطرف می‌کنند که انگار ایرانی‌ها راهی طولانی برای رسیدن به این حد از تکنولوژی را در پیش دارند. راهی که به نظر می‌رسد مسافر چندانی هم به خود نمی‌بیند و کمتر کسی همت و رغبت گام در راه نهادن را دارد. همه این عوامل دست به دست هم داده تا برندهای ایرانی حتی اگر محصول باکیفیتی هم تولید می‌کنند، به چشم نیاید و به اصطلاح دیده نشود.

كم‌كاری داخلی‌ها

رییس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی تهران در ادامه از كم‌كاری برندهای ایرانی در بازار تبلیغات، به‌عنوان یكی از عوامل مهم كمرنگ شدن نقش آنها در بازار یاد می‌كند و می‌گوید: اصولا چهار عامل موجب برندشدن و برند ماندن می‌شود؛ هزینه كردن برای شناساندن محصول به مردم، ارائه خدمات پس از فروش عالی، قیمت مناسب و تبلیغات عمومی. طحان‌پور معتقد است كه برندهای ایرانی به گوشه‌ای خزیده‌اند و معمولا با چراغ خاموش می‌خواهند در بازاری كه این همه برند جهانی با قدرت هر چه تمام‌تر حضور دارند، حركت كنند و مشخص است كه کاری از پیش نمی‌برند.

مراکز بورس لوازم‌خانگی

مهم‌ترین مکان‌هایی که در تهران تا دل‌تان بخواهد لوازم‌خانگی ریز و درشت در آنها پیدا می‌کنید، چند بازار بسیار معروف است. سه‌راه امین حضور، خیابان شریعتی، خیابان جمهوری و خیابان هلال‌احمر چهارراه عباسی مهم‌ترین مراکز بورس کالاهای خانگی به شمار می‌روند.

در ادامه باید به این نکته هم اشاره کنیم که افراد بسیاری هستند که در هنگام صحبت از لوازم‌خانگی، بدون مکث می‌گویند خارجی‌اش بهتر است و هیچ اشاره‌ای هم نمی‌کنند که منظورشان دقیقا کدام محصول خارجی است. آیا ما نباید به چرخ گوشت تولید داخل که هنوز هم مشتریان سراغ ایرانی‌اش را می‌گیرند، اشاره‌ای بکنیم، یا پنکه‌های ایرانی موجود در بازار که طرفداران زیادی هم دارند باید نادیده گرفته شوند؟ حتی تولیدکنندگان داخلی در زمینه تلویزیون و یخچال هم رشد خوبی داشته‌اند. تا جایی که به گفته کارشناسان این حوزه در حال حاضر سالانه حدود 2 میلیون تلویزیون در ایران تولید می‌شود و به مصرف می‌رسد. این مسئله در حالی رخ داده است که رقبای قدرتمندی در بازار حضور دارند و امکانات و آپشن‌های خود را به‌روز می‌کنند و این میزان تولید می‌تواند به‌نوعی موفقیت به‌شمار‌ آید تا جایی که در سال 93 واردات تلویزیون 22درصد کاهش داشته است.

همچنین باید اشاره‌ای هم داشته باشیم به نوع خرید این کالاها از طرف مردم. زیرا هنوز هم فرهنگ خرید در میان ایرانیان متاثر از خرید لوازم‌خانگی و گرایش به برندهای خارجی بر اساس فرهنگ اشتباه چشم و همچشمی دارد. در نهایت اینکه برندهای ایرانی می‌توانند سهم بیشتری هم از بازار را در اختیار بگیرند در صورتی که شرایط تولید و زمینه‌های مساعد تولید هر چه بیشتر مهیا شود تا تولیدکننده رغبت داشته باشد سرمایه‌اش را در این راه صرف کند و نگران از دست دادن سرمایه و کسب وکارش نباشد.