از بازارهای فوق خاص چه می دانیم؟

فعالیت در حوزه کسب و کار شامل حضور در بازارهای مختلفی است. بسیاری از برندها برای حضور در بازارهای مختلف مشغول رقابت ‎های گسترده ‎ای هستند. نکته مهم در این میان تقسیم بندی بازارها براساس معیارهای کاربردی است. بسیاری از برندها نسبت به تمرکز بر روی بازارهایی مطابق با محصولات ‎شان بی ‎توجه هستند. همین امر موجب حضور در بازارهای مختلف و در نهایت ناتوانی برای تاثیرگذاری بر روی مشتریان می‎ شود. یکی مفاهیم مهم در عرصه کسب و کار بازارهای فوق خاص هستند. بدون تردید این اصطلاح برای هر کسی تعجب ‎برانگیز خواهد بود. اغلب اوقات بازارها به 2 دسته بازارهای اصلی و خاص تقسیم می ‎شوند. منظور از بازارهای خاص بخشی از بازار اصلی با نیاز به محصولاتی منحصر به فرد است. امروزه با توجه به توسعه بازارهای مختلف سطح نیاز مشتریان نیز به طور مداوم در حال تغییر است. نتیجه این امر پدیدار شدن بازارهای فوق خاص است. 

تقسیم بندی بازارها براساس مفاهیم انتزاعی همیشه سخت است. همین امر موجب سردرگمی بسیاری از اهالی کسب و کار و حتی مشتریان می ‎شود. نکته جالب اینکه چنین اصطلاحاتی برای ساده ‎سازی فرآیند کسب و کار مورد توجه قرار می‎ گیرد بنابراین در صورت مواجهه با چالش در استفاده از آنها باید تجدید نظر اساسی صورت دهیم. در بخش ذیل به زبانی ساده تفاوت میان مفاهیم بازار، بازار خاص و بازار فوق خاص را مورد بررسی قرار می ‎دهیم:

•    اگر بازار را به مثابه فناوری در نظر بگیریم، بازار خاص شبکه های اجتماعی و بازار فوق خاص مصداق شبکه اجتماعی مخصوص کارآفرینان (یا هر قشر خاص دیگری) را خواهد داشت.

•    اگر بازار به مثابه لوازم طبیعت ‎گردی باشد، بازار خاص شامل لوازم کمپینگ و بازار فوق خاص شامل ابزارهای فوق تخصصی کوهنوردی خواهد بود.

•    اگر بازار را لوازم بهداشتی و زیبایی در نظر بگیریم، بازار خاص شامل لوازم آرایشی و بازار فوق خاص شامل لوازم آرایشی ارگانیک خواهد بود. 

بدون شک با توجه به مصداق‎ های فوق فهم تفاوت میان مفاهیم مورد بحث بسیار ساده‎ تر خواهد بود. بسیاری از اوقات کارآفرینان مفاهیم بسیار متنوعی را با هم اشتباه می ‎گیرند. این امر مشکلات بسیار زیادی برای افراد ایجاد می‎ کند. همچنین موجب ناتوانی برای تاثیرگذاری بر روی مخاطب هدف نیز خواهد شد. امروزه برندها به اشتباه اغلب از بازارهای فوق خاص غفلت می ‎کنند. این امر در بلندمدت مشکلات بسیار زیادی برای برندها ایجاد خواهد کرد. گاهی اوقات سرمایه گذاری بر روی بازارهای فوق خاص اهمیت و ضرورت بسیار بیشتری برای برندها دارد بنابراین همیشه باید به نیازهای اساسی هر کسب و کار در فرآیند سرمایه گذاری و فعالیت در بازارها توجه کرد. 

مطلب مرتبط: بزرگ ترین بازارهای خرده فروشی آنلاین دنیا کدامند؟

آیا کسب و کار شما نیاز به بازارهای فوق خاص دارد؟

فعالیت در حوزه بازارهای فوق خاص همراه با تولید محصولات تخصصی و کاربردی است. امروزه بسیاری از برندها در زمینه تولید لوازم و تجهیزات عمومی فعالیت دارند. این نوع محصولات در بازارهای عمومی عرضه می ‎شوند بنابراین نیازی به دانش بالا یا حتی سرمایه گذاری برای تبلیغات در حوزه‎ های خاص وجود ندارد. نکته مهم در این میان توجه برندها به مسئله مزیت‎ های بازارهای خرد است. این امر در طول دهه‎ های اخیر به طور گسترده ‎ای مدنظر کارآفرینان قرار داشته است. با این حساب وضعیت بازارهای خاص بسیار بهتر از بازارهای فوق خاص است. 

یکی از نکات مهم در زمینه بررسی مفهوم بازارهای فوق خاص نحوه شکلگیری ‎شان است. این بازارها به طور عمده ‎ای براساس تغییرات تازه سلیقه و نیاز مشتریان شکل می‎ گیرد. بر این اساس نیاز برای استفاده از محصولات ارگانیک یکی از بازارهای فوق خاص را شکل می ‎دهد. این نیاز اخیرا با تغییر سبک زندگی و مصرف برخی از مردم در نقاط مختلف جهان بدل به نوعی ترند شده است. برخی از مزیت‎ های فعالیت تولیدی یا خدماتی در زمینه بازارهای فوق خاص به شرح ذیل است:

•    امکان شروع کار با سرمایه گذاری اندک

•    استفاده ساده از محصولات از سوی مشتریان و تمایل برای تکرار مداوم خرید

•    تولید محصولات سازگار با محیط زیست و قابل بازیافت با هزینه اندک 

•    کیفیت بالاتر محصولات در مقایسه با نمونه‎ های مشابه در بازار

بسیاری از برندهای فعال در زمینه تولید محصولات فوق خاص بر روی کیفیت برتر آنها تاکید می‎ کنند. این امر موجب ایجاد تردیدهایی مبنی بر سطح قیمت چنین محصولاتی است. بدون تردید وقتی یک محصول دارای کیفیت برتری است، قیمتش نیز متفاوت از محصولات در بازار خواهد بود. با این حال این مسئله به معنای دسته ‎بندی محصولات چنین بازارهایی تحت عنوان لوکس نیست. دسترسی ساده به محصولات در بازارهای فوق خاص اهمیت بالایی دارد. اگر قیمت محصولات بیش از اندازه باشد، امکان جلب نظر مشتریان بسیار دشوار خواهد شد. همچنین باید به هزینه‎ های تولید معمولی چنین محصولاتی نیز توجه کرد. در اغلب موارد در زمینه استفاده از مواد اولیه تغییراتی اندک روی می ‎دهد بنابراین نباید انتظار مواجهه با دامنه بسیار گرانی از محصولات را داشت. 

برخی دیگر از مزیت‎ های بازارهای فوق خاص به شرح ذیل است:

•    مشتریان علاقه‎ مند: فعالیت در زمینه بازارهای فوق خاص به معنای دسترسی ساده به مشتریان علاقه ‎مند است. این امر به معنای علاقه بالای مشتریان برای تعامل با برندهای فعال در حوزه ‎هایی نظیر تولید لوازم بهداشتی گیاهی، کتاب ‎های دارای جوهر طبیعی و همچنین انواع محصولات لبنی و گوشتی گیاه پایه است. چنین امری کمک فراوانی به برندها برای شروع کسب و کار و سرمایه گذاری در این حوزه می‎ کند. 

•    رقابت کمتر: وقتی یک برند وارد بازاری فوق خاص می ‎شود، انتظار رقبای زیادی را نخواهد داشت. این امر ناشی از ماهیت تخصصی فعالیت در برخی از حوزه‎ های موردنظر است بنابراین امکان شروع فعالیت بدون نیاز به نگرانی بابت رقابت‎ های فشرده در این حوزه وجود دارد. این امر انگیزه بسیار قوی برای برخی از بازاریاب ‎ها و کارآفرینان ایجاد می ‎کند. 

•    وفاداری بالا به برند: میزان وفاداری مشتریان به برندها در بازارهای فوق خاص دوچندان است. این امر فعالیت برندها را بسیار ساده می‎ کند. اغلب برندها برای تعامل با مخاطب هدف بر روی تکنیک ‎هایی خاص سرمایه گذاری می ‎کنند. این امر در بازارهای عادی همراه با رقابت‎ های فشرده میان برندها موجب جلب نظر دامنه محدودی از مشتریان می ‎شود. اگر همان تکنیک‎ ها با اندکی شخصی ‎سازی در حوزه بازارهای فوق خاص صورت گیرد، میزان وفاداری مشتریان به برند بارها بیشتر خواهد شد. 

مطلب مرتبط: بهترین حوزه ها برای سرمایه گذاری در دوران پساکرونا

برخی از برندهای فعال در زمینه بازارهای خاص دارای ایده‎ های بسیار ساده و در عین حال جذابی هستند. به عنوان مثال، برند دریبار براساس ایده تمایل مشتریان برای داشتن مدل موهایی درست مطابق نمونه ‎های مندرج در ژورنال ‎ها شکل گرفته است. سال‎ های زیبایی این برند تضمین اصلاح موی سر مشتریان براساس بروشورهای مجله ‎های مد را ارائه می ‎کنند. برند کسپر نیز با فعالیت عمومی در زمینه محصولات مراقبتی و تغذیه حیوانات خانگی در بازار فعال است. نکته جالب در این میان ارائه تخت خواب‎ های مخصوص برای سگ‎ ها از سوی این برند است. این امر فعالیت برند کسپر را وارد حوزه بازارهای فوق خاص کرده است. 

چگونه بازارهای فوق خاص را پیدا کنیم؟

پیدا کردن بازارهای فوق خاص یکی از مسئله‎ های مهم در زمینه کسب و کار است. امروزه شمار قابل ملاحظه ‎ای از برندها تمایل به حضور در چنین بازارهایی دارند. نکته جالب اینکه اغلب برندهای مورد بحث در عمل توانایی یافتن بازارهای مناسب را ندارند. یکی از اشتباهات رایج در این میان مربوط به انتخاب بازارهای فوق خاص به صورت اشتباه است. این امر اعتبار و هزینه کسب و کار را هدر خواهد داد. اگر یک کسب و کار علاقه ‎مند به حضور در بازاری خاص است، باید از همان ابتدا به صورت تخصصی وارد شود. این امر شامل سرمایه گذاری مناسب بر روی بازار و همچنین انطباق شرایط بازار با وضعیت کسب و کار است. در ادامه برخی از نکات مهم در این زمینه را مورد بررسی قرار خواهیم داد. 

1.    یافتن مزیت‎ های کسب و کار

یافتن بازارهای فوق خاص بستگی به میزان توانایی برندها دارد. بسیاری از برندها پیش از ورود به بازارهایی خاص اقدام به ارزیابی توانایی ‎شان نمی ‎کنند. این امر مشکلات بسیار زیادی برای کسب و کارها به همراه خواهد داشت. با این حساب اگر یک کسب و کار در زمینه ورود به یک بازار بدون برنامه عمل نماید، به احتمال فراوان شانسی برای تاثیرگذاری بر روی بازار موردنظر نخواهد داشت. 

امروزه اغلب کسب و کارها دارای شرایط ویژه ‎ای هستند. این امر شامل تلاش برای تاثیرگذاری بر روی مخاطب هدف به شیوه ‎های متفاوت یا کارهایی از این دست نیست. نکته مهم تمرکز بر روی محصولات شرکت است. اگر محصولات شما امکان شخصی ‎سازی به صورت بسیار خرد را دارد، امکان ورود به بازار فوق خاص در آن زمینه وجود خواهد داشت. یافتن مزیت ‎های کسب و کار و توانمندی‎ های شرکت همیشه کار ساده ‎ای نیست بنابراین پیش از ورود به عرصه کارآفرینی در بازارهای فوق خاص باید زمان قابل ملاحظه ‎ای بر روی این فرآیند صرف کرد. در غیر این صورت تجربه حضور برندتان در این حوزه با مشکلات بسیار زیادی همراه خواهد بود. 

2.    تمرکز بر روی مسئله اصلی

کسب و کار شما توانایی حل چه مشکلی از عرصه کسب و کار یا زندگی مشتریان را دارد؟ این پرسش اهمیت بسیار زیادی برای تعیین میزان تمایل بازار به محصولات برند دارد. چنین پرسشی اغلب اوقات در زمینه تولید محصولات عادی نیز مطرح می ‎شود. نکته مهم در این میان پاسخگویی مناسب و بدون نگرانی به چنین پرسشی است. برخی از برندها برای صرف حضور در بازارهای خاص به چنین پرسش‎ هایی پاسخ‎ های غیرواقعی می ‎دهند. این امر موجب حضور در بازارهای فوق خاص بدون آمادگی قبلی می ‎شود. چنین امری هرگز از سوی مشتریان با استقبال مناسب همراه نخواهد شد.

یکی از نکات منفی در مورد بازارهای خاص مربوط به ناتوانی برای بازگشت دوباره به آنها در صورت مواجهه با شکست است. این امر ناشی از ماهیت کوچک بازارهای موردنظر است بنابراین در عمل مشکلات بسیار زیادی به همراه خواهد داشت. تمرکز بر روی برخی از مشکلات روزمره مشتریان شروع مناسبی برای یافتن ایده‎ های جذاب خواهد بود. بسیاری از اوقات کسب و کارها با پاسخگویی به چنین پرسش ‎هایی در عمل حوزه ‎های تازه ‎ای از فعالیت را پیدا می ‎کنند. بنابراین در صورت مواجهه با بن بست در زمینه ایده برای تغییر یا بهبود نحوه زندگی مشتریان باید به دنبال راهکارها و حتی حوزه‎ های تازه برای فعالیت باشیم. 

3.    مطالعه و پژوهش در حوزه بازارهای فوق خاص

حضور در بازارهای فوق خاص هرگز ساده نیست. برندها باید اطلاع دقیقی از وضعیت چنین بازارهایی داشته باشند. در غیر این صورت مشکلات بسیار زیادی برای آنها در زمینه رقابت با شمار اندک شرکت‎ ها و همچنین جلب نظر مشتریان روی خواهد داد. برخی از توصیه‎ های مناسب در این زمینه به شرح ذیل است:

مطلب مرتبط: کسب و کارهایی بدون نیاز به سرمایه اولیه

•    مطالعات رسمی و غیررسمی از بازار: مطالعات رسمی شامل مراجعه به پژوهشگران حرفه ‎ای و ثبت درخواست برای طراحی مدل ‎های مطالعاتی و در نهایت استفاده از نتایج آنهاست. این امر دارای اهمیت بسیار زیادی برای کسب و کارهاست. اگر این مرحله به خوبی طی شود، کسب و کارها فرصت کافی برای بررسی وضعیت‎ شان و همچنین حضور بهتر در بازار را خواهند داشت. مطالعات غیررسمی در این حوزه شامل تلاش برای استفاده از نظرات کارآفرینان در این حوزه است. شاید این امر در ابتدا بسیار ساده به نظر برسد، اما تاثیرگذاری بسیار زیادی بر روی وضعیت کسب و کارها در بازار دارد. 

•    استفاده از گوگل ترندز: استفاده از ابزارهای گوگل نقش مهمی در به ‎روز رسانی اطلاعات برندها دارد. بسیاری از کسب و کارها برای بهبود سطح اطلاعات‎ شان اقدام به استفاده از ابزارهای گوگل به طور مداوم می ‎کنند. این امر موجب بروز مشکلات بسیار عمیقی در زمینه کسب و کار خواهد شد بنابراین برندها باید نسبت به استفاده درست از بازارهای در دسترس‎ شان از طریق گوگل اقدام نمایند. گوگل ترندز امکان یافتن ایده‎ های تازه برای تولید محصولات و حتی تغییر جهت کسب و کار را فراهم می ‎سازد. نکته مهم در این میان مراجعه به داده‎ های گوگل براساس یک پس ‎زمینه از حوزه مورد علاقه برای فعالیت است. در غیر این صورت در میان داده‎ های وسیع این پلتفرم گم خواهیم شد. 

4.    توجه به سطح رقابت

شاید شما به عنوان یک کسب و کار تازه دارای ایده‎ های جذابی برای فعالیت باشید. نکته مهم در این میان اطمینان از توانایی برای فعالیت در بازار موردنظر است. بسیاری از کسب و کارها دارای ایده ‎های مناسب برای فعالیت در یک بازار هستند، اما در مقیاسی گسترده امکان حضور در بازار براساس واقعیت‎ های کسب و کار و عرصه تجارت را ندارند. پاسخگویی به برخی از پرسش های ذیل برای ارزیابی توانایی کسب و کار و همچنین کسب بازار فوق خاص موردنظر ضروری خواهد بود:

•    آیا بازار فوق خاص مدنظر شما جای کافی برای حضور 2، 4 یا حتی 15 برند مختلف را دارد؟

•    آیا شما توانایی ایجاد تمایز میان کسب و کارتان با دیگر رقبا را دارد؟ بسیاری از کسب و کارها در عمل بیش از اندازه شبیه رقبای ‎شان می‎ شوند. این امر مشکلات بسیار گسترده ‎ای برای برندها به همراه خواهد داشت. 

•    آیا بازار مدنظر شما در طول سال‎ های اخیر کوچک ‎تر شده است؟ بازارها وقتی تمایل مشتریان برای خرید کمتر شود، به شدت کوچک می ‎شوند. بنابراین باید به طور مداوم در تلاش برای استفاده از مزیت‎ های بازارهای استاندارد و رو به رشد باشیم. 

•    حضور در بازار موردنظر چگونه وضعیت کسب و کار شما را بهتر خواهد کرد؟

5.    آزمایش اولیه

شما نیاز به ورود به بازارهای فوق خاص به صورت ناگهانی ندارید. بسیاری از برندها پس از مدت ‎‏ها آزمایش و ارزیابی بازارها اقدام به فعالیت در آنها می ‎کنند. این امر از نظر کنترل ریسک ‎های مالی ایده مناسبی است. بسیاری از برندها با عجله بسیار زیادی اقدام به حضور در بازارهای مختلف می‎ کنند. این امر در بلندمدت مشکلات بسیار زیادی برای چنین کسب و کارهایی به همراه خواهد داشت. 

ورود اندک و در مقیاس خرد به بازارهای فوق خاص همیشه باید در دستور کار برندها قرار داشته باشد. در غیر این صورت کسب و کارها با مشکلات بسیار زیادی برای آشنایی با بازار موردنظر مواجه خواهند شد. امروزه برخی از برندها در مسیر فعالیت در بازارها با مشکلات ناشی از عجله برای ورود به بازار دست و پنجه نرم می ‎کنند. این امر شاید در نگاه نخست بسیار ساده باشد، اما در بلندمدت توانایی تاثیرگذاری برند بر روی بازار را محدود خواهد کرد. 

امروزه برخی از کسب و کارها برای ورود به بازارها اقدام به سرمایه گذاری محدود یا حتی همکاری با برخی از شرکت ‎های دیگر می‎ کنند. این امر موجب بهبود توانایی چنین برندهایی برای فعالیت بهینه در این حوزه می ‎شود. ورود محدود به بازارهای فوق خاص همیشه بهتر از سرمایه گذاری کامل و سپس مواجهه با شکست ‎های مالی هنگفت خواهد بود بنابراین باید برنامه ‎ریزی سلسله ‎مراتبی و بلندمدتی برای موفقیت در این حوزه داشته باشیم. 

مطلب مرتبط: حوزه های نیازمند سرمایه گذاری در کسب و کارها

6.    استفاده از تجربیات قبلی دیگران

اگر شما رویای تولید محصولی کاربردی را در سر دارید، باید نسبت به تلاش ‎های قبلی برای عرضه چنین محصولی اطلاع حاصل نمایید. بسیاری از ایده‎ های مربوط به تولید محصولات پیش از این از سوی کارآفرینان بزرگ مورد آزمایش قرار گرفته است. گاهی اوقات کارآفرینان حتی با شکست‎ های اساسی در زمینه طراحی یک محصول برای بازار‎های مواجه می ‎شوند. اگر شما قصد طراحی دوباره چنین محصولی را دارید، باید از شکست ‎های قبلی به خوبی درس بگیرید. در غیر این صورت درست همان اشتباهات و شکست‎ ها را تجربه خواهید کرد. استفاده از تجربیات دیگر کارآفرینان به طور معمول فرآیند دشواری نیست. مهمترین نکته جست‎ وجو برای سابقه طراحی و عرضه محصولات مشابه با ایده‎ تان است. سپس امکان برنامه‎ ریزی بهینه برای طراحی دوباره یا عرضه محصول موردنظر فراهم خواهد شد. 

امروزه بازاریابی در عرصه بازارهای فوق خاص سختی‎ ها و مزیت ‎های خاص خود را دارد. بسیاری از برندها تمایل به حضور در این عرصه دارند، اما در عمل شناخت درستی از عرصه فعالیت ‎شان ندارند. این امر مشکلات بسیار زیادی برای برندها فراهم خواهد کرد. استفاده از توصیه‎ های مورد بحث در این مقاله کمک شایانی به برندها برای فعالیت بهینه در این حوزه خواهد کرد.