هوش مصنوعی چگونه در آینده نزدیک روی نیروی انسانی تاثیر خواهد گذاشت؟

اگر تا به حال یک فیلم علمی- تخیلی در مورد روبات ها نگاه کرده باشید، به احتمال زیاد صحنه های عجیب و غریب فراوانی پیرامون تلاش روبات های هوشمند برای نابودی انسان ها دیده اید. اگر دیدگاه شما پیرامون تکنولوژی هوش مصنوعی مطابق با فیلم های علمی- تخیلی است، شاید اکنون زمان بازنگری در این دیدگاه باشد. در این مقاله یکی از اهداف من ایجاد تمایز میان واقعیت های فناوری هوش مصنوعی و شایعات بی پایه و اساس است.

امروزه هوش مصنوعی و اتوماسیون ها برای انجام کارهای پرتکرار و پیچیده به کار گرفته می شوند. به این ترتیب بسیاری از شرکت ها دیگر نیازی به اختصاص هزینه برای استخدام نیروی کار اضافی ندارند. همچنین فناوری هوش مصنوعی در فرآیند تصمیم گیری انسان ها نیز تاثیر می گذارد. به این ترتیب با کمک هوش مصنوعی ما فرصت اتخاذ تصمیم های بهتر را به دست می آوریم. همانطور که مشاهده می کنید، هوش مصنوعی در عصر حاضر تاثیر انکارناپذیری بر روی حل مشکلات ما دارد.

در ادامه این مقاله من به بررسی برخی از شیوه هایی که هوش مصنوعی به ما در زمینه بهبود وضعیت و محل کار در آینده ای نزدیک خواهد کرد، می پردازم. بدون تردید تاثیرهای مثبت هوش مصنوعی بسیار وسیع هستند. با این حال در این مقاله من به مهم ترین تاثیرهای هوش مصنوعی بر روی حوزه کسب و کار خواهم پرداخت.

افراد جویای شغل راحت تر کار پیدا می کنند: هنوز هم بسیاری از افراد جویای شغل پس از حضور در تعداد پرشماری از مصاحبه های شغلی همچنان در یافتن کار مورد علاقه شان ناموفق می مانند. همه ما تجربه حضور در صدها مصاحبه کاری در طول دوران فعالیت حرفه ای مان را داریم. خوشبختانه فناوری هوش مصنوعی در اینجا به کمک ما آمده است. به این ترتیب افراد جویای شغل به راحتی امکان شخصی سازی فرآیند جست وجوی کار مورد علاقه شان را دارند. این امر به معنای صرفه جویی هرچه بیشتر در زمان جست وجوی شغل است. نمونه عینی استفاده از هوش مصنوعی برای ساده سازی فرآیند استخدام نیروی کار در برند IBM قابل مشاهده است. در این برند برنامه ای تحت عنوان واتسون به ارائه کمک های کاربردی به افراد جویای شغل در این شرکت می پردازد. کمک اصلی این برند به افراد جویای شغل فراهم سازی امکان افزودن ویژگی های منحصر به فردشان در رزومه است. به این ترتیب IBM کوچک ترین ویژگی ها و مهارت های افراد جویای شغل در شرکتش را نیز در اختیار خواهد داشت. از سوی دیگر، افراد علاقه مند به فعالیت در IBM هم شانس خود را برای یافتن شغل در این برند افزایش می دهند.

مطلب مرتبط: آمادگی برای آینده هوش مصنوعی

پیشرفت فرآیند مهارت افزایی: به طور معمول کارمندان باسابقه مسئول آموزش مهارت های مورد نیاز به کارمندان تازه وارد هستند. به این ترتیب کارمندان مورد نظر برای مدتی از مسئولیت های اصلی شان فاصله خواهند گرفت. بدون تردید هیچ برندی علاقه مند به اتلاف وقت کارمندان باسابقه اش برای آموزش نیروی کار تازه وارد نیست. با این حال در طول دهه های اخیر هیچ راهکار جایگزینی برای فرآیند مورد بحث ارائه نشده است. خوشبختانه در اینجا هم تکنولوژی هوش مصنوعی به کمک برندها می آید. بر این اساس به زودی فرآیند انتقال اطلاعات و مهارت های مورد نیاز به نیروی کار تازه وارد از طریق سیستم های یکپارچه هوشمند صورت خواهد گرفت. شاید در نگاه نخست مهارت افزایی نیروی کار از طریق سیستم های هوشمند بسیار شک برانگیز باشد. طراح های این سیستم ها نیز دقیقا همین موضوع را مدنظر داشته اند. به همین دلیل امکان نظارت بر فرآیند یادگیری مهارت را برای برندها فراهم کرده اند. به این ترتیب با تعیین فقط یک نفر برای نظارت بر فرآیند انتقال مهارت ها از طریق هوش مصنوعی تمام نگرانی های برندمان پایان خواهد یافت.

ساده سازی فرآیند آموزشی مدارس و دانشگاه ها: هوش مصنوعی توانایی افزایش سطح خلاقیت و یادگیری از طریق شخصی سازی تمرین های آموزشی را دارد. به این ترتیب سیستم های مبتنی بر هوش مصنوعی به تحلیل سوابق هر دانش آموز تمرین های منحصر به فردی برای هر کدام تعیین می کند. کارشناس های امور تربیتی امیدوارند هوش مصنوعی میل به یادگیری را در دانش آموزان نسل جدید افزایش دهد. یکی از نمودهای بسیار ویژه هوش مصنوعی در زمینه آموزش مربوط به یادگیری زبان های خارجی است. به این ترتیب روبات های چت مختلفی با بهره گیری از هوش مصنوعی فرآیند گفت وگو با افراد واقعی را شبیه سازی می کنند. کاربران با ثبت نام در این سامانه ها امکان محک اطلاعات شخصی شان پیرامون زبان های مختلف را خواهند داشت. همچنین روبا ت های چت نوعی ابزار کمکی کاربردی برای آموزشگاه های زبان محسوب می شوند. از نقطه نظر کسب وکار، بسیاری از برندها فرصت استفاده از روبات های چت به منظور پاسخگویی به پرسش های مشتریان را دارند. به این ترتیب بخش پشتیبانی فروش و خدمات جانبی به طور کلی در انحصار روبات های هوشمند قرار می گیرد. مزیت اصلی چنین تغییری امکان پاسخگویی بسیار سریع به مشتریان است. شاید در آینده ای نزدیک دیگر مجبور به انتظار پشت صف های تلفنی یا آنلاین پاسخگویی برندها را نداشته باشیم. این رویا اکنون از برخی از برندهای بزرگ جامه عمل به تن کرده است. با این حال تا اجرای دقیق آن از سوی اغلب برندها هنوز زمان زیادی باقی مانده است.

افزایش خیره کننده تولید: هوش مصنوعی کمک فراوانی به شرکت ها در زمینه صرفه جویی در زمان می کند. برنامه ریزی هوشمند قرارهای ملاقات، تحلیل حجم وسیعی از داده های خام و پاسخگویی خودکار به پرسش های پرتکرار کاربران از جمله خدمات نوین این تکنولوژی خواهد بود. روبات های چت امکان پاسخگویی به پرسش های مشتریان در کمترین زمان ممکن را دارند. مزیت اصلی این شیوه پاسخگویی به مشتریان دقت بالای محتوای آن است. هوش مصنوعی توانایی جست وجوی سریع پاسخ مناسب برای کاربران را دارد. به این ترتیب دیگر نیازی به نگرانی پیرامون نحوه پاسخگویی برندمان به مخاطب هدف نیست. همه این نکات امکان مناسبی برای نیروی کار در جهت افزایش تولید و بهره وری را می دهد.

کاهش استرس در محل کار: انجمن روانشناسی ایالات متحده در آخرین گزارش خود نرخ استرس در محیط کار را 64درصد اعلام کرده است. تکنولوژی هوش مصنوعی وقتی پای مراقبت های پزشکی و حوزه سلامت به میان می آید، بهترین نمونه خدمات را ارائه می کند. ابزارهایی مانند اپ Fitbit با اتکا به فضای ابری قادر به تحلیل اطلاعات مختلف در مورد وضعیت سلامت افراد هستند. خوشبختانه جهت گیری بسیاری از برندهای بزرگ در چند سال اخیر به سوی استفاده هرچه بیشتر از این ابزارها بوده است. به این ترتیب سال به سال شاهد کاهش نرخ استرس در محیط های کار خواهیم بود.

مطلب مرتبط: چالش های مشترک کسب و کارهای کوچک و بزرگ

کارمندان مدت زمان بیشتری در شرکت ها خواهند ماند: براساس پیش بینی موسسه AllBusiness در سال جاری کارمندان 30درصد بیشتر تمایل به ماندن در شغل فعلی شان خواهند داشت. به همین خاطر برندها تمایل بیشتری به برگزاری دوره های مهارت افزایی و کمک به کارمندان در جهت بهبود وضعیت رزومه شغلی شان پیدا کره اند. در حقیقت وقتی یک برند از حضور پایدار کارمندانش مطمئن باشد، با خیال راحت تری اقدام به برگزاری دوره های جانبی برای افزایش مهارت کارمندان و تبدیل شان به کارمندان حرفه ای خواهد کرد.

صنایع مواجه با تغییرات هوش مصنوعی

یکی از برداشت های غلط رایج در مورد تکنولوژی هوش مصنوعی مربوط به کاهش حجم شغل در دسترس برای انسان هاست. به این ترتیب باور بسیاری براساس کاهش میزان شغل در دسترس برای انسان ها با توسعه روزافزون فناوری هوش مصنوعی است. براساس گزارش موسسه گاردنر، تا سال 2020 فناوری هوش مصنوعی بیش از آنکه مشغول نابودی شغل های مناسب برای انسان ها باشد، در حال خلق فرصت های کاری تازه خواهد بود. اگرچه در این میان برخی از صنایع بیشتر از سایرین دستخوش تغییر و تحول خواهند شد.

برخی از صنایعی که به وسیله هوش مصنوعی دچار تغییر عمده می شوند، عبارتند از:

مراکز پاسخگویی عمده: روبات های چت توانایی بالقوه زیادی در زمینه پاسخگویی سریع به تماس های مردم را دارند. این امر فقط شامل گفت وگوی متنی نیست. امروزه برخی از برندها در مقیاس محدود شروع به استفاده از سیستم های مبتنی بر هوش مصنوعی برای پاسخگویی به تماس های تلفنی مشتریان شان هستند. اگرچه هنوز راه درازی تا غلبه بر مشکلات هوش مصنوعی در زمینه ارتباط کلامی با دیگران وجود دارد، اما کارشناس ها به آینده این حوزه امید بسیاری دارند. به همین دلیل شاید در آینده ای نزدیک دیگر شاهد حضور نیروی انسانی در زمینه پاسخگویی مستقیم به تماس ها نباشیم. البته به جای حضور مستقیم انسان ها در این بخش نحوه کار آنها تغییر می کند. به این ترتیب ما مسئولیت های بیشتری در زمینه برنامه ریزی روبات های هوش مصنوعی پیدا خواهیم کرد.

صنایع تولیدی: صنایع تولیدی و به ویژه کارخانه ها علاقه زیادی به تکنولوژی هوش مصنوعی دارند. اگر زمانی نیروی بخار بحران وسیعی در زمینه اشتغال برای کارگران به ارمغان آورد، تکنولوژی هوش مصنوعی کاملا برعکس عمل خواهد کرد. به این ترتیب دیگر نیازی به حضور شمار وسیعی از افراد به عنوان کارگر در کارخانه ها نیست. بدون تردید تلاش بدنی برای انسان ها بسیار ناخوشایند است. به همین دلیل می توان کارهای فیزیکی را به روبات های مبتنی بر هوش مصنوعی سپرد. چنین روبات هایی با برنامه ریزی دقیق امکان رسیدگی به کارهای متعدد در زمان محدودی را دارند. پس تکلیف کارگران معمولی چه می شود؟ این دسته از افراد با افزایش مهارت شان امکان استفاده هرچه بیشتر از فرصت های شغلی حرفه ای را خواهند داشت. به طور کلی وقتی استفاده از هوش مصنوعی افزایش یابد، نیاز به کارشناس های ناظر نیز افزایش خواهد یافت. به این ترتیب ما با فرصت های شغلی تازه ای مواجه خواهیم بود.

کشاورزی: صنعت کشاورزی همیشه از کمبود نیروی کار آماده رنج می برد. به ویژه در کشورهای پیشرفته و صنعتی که نیروی انسانی آنها در بیشتر اوقات تخصص های بسیار بالایی دارند. به این ترتیب ورود هوش مصنوعی به عرصه کشاورزی جای خالی نیروی انسانی را پر خواهد کرد. استفاده از روبات های هوشمند برای رسیدگی به کارهای مختلف کشاورزی یکی از ایده های نوآورانه در آینده ای نزدیک خواهد بود. در این زمینه اگرچه تلاش هایی صورت گرفته، اما هنوز شاهد حضور گسترده دستگاه های برنامه ریزی شده نیستیم.

حوزه انرژی: فناوری هوش مصنوعی در بسیاری از زمینه ها پیرامون صنعت نفت و گاز کاربرد خواهند داشت. به عنوان مثال دستگاه های مبتنی بر هوش مصنوعی امکان پیش بینی دقیق مقدار میعانات موجود در میدان های نفتی را پیدا می کنند. همچنین فرآیند پالایش نفت تقریبا بدون نیاز به حضور هرگونه عامل انسانی، حتی در بخش نظارت، صورت خواهد گرفت. به این ترتیب شاید بحران های نفتی تا یک دهه آینده به حداقل برسد. این امر علاوه بر ساده سازی فرآیند پالایش نفت مدیون توانایی روبات های هوش مصنوعی در زمینه کشف میدان های تازه نفت و گاز هم خواهد بود.

صنعت بهداشت: هوش مصنوعی و سامانه های اتوماسیون در آینده ای نزدیک به کاهش میزان بیماری ها در مقیاس جهانی کمک خواهد کرد. البته همین الان هم پیشرفت های زیادی در زمینه مقابله با برخی از بیماری ها و گونه های نادر سرطانی با استفاده از هوش مصنوعی صورت گرفته است. با این حال در آینده ای نزدیک هوش مصنوعی فرآیند موجود را در سراسر جهان توسعه خواهد داد.

آمادگی برای انقلاب هوش مصنوعی

تا سال 2020، انقلاب چهارم صنعتی ارمغان هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی، روبات های پیشرفته، پیشرفت های گسترده در زمینه بیوتکنولوژی و بسیاری علوم دیگر را به بار خواهد آورد. براساس پژوهش موسسه مک کینزی، تا سال 2020 کمتر از 5درصد شغل ها به طور کامل تحت سلطه هوش مصنوعی و روبات های هوشمند در خواهد آمد. همچنین 60درصد صنایع نیز نزدیک به 30درصد از شغل های درون خود را به کمک هوش مصنوعی اداره خواهند کرد. بدون تردید رواج استفاده از هوش مصنوعی باعث بروز انقلاب در زندگی شخصی و کاری ما خواهد شد. این انقلاب بدون تردید برخی از شغل های امروزی را از بین برده یا تغییر می دهد. با این حال دامنه وسیعی از فرصت های شغلی تازه هم پدید می آید. تردیدی در مورد نیاز مبرم نیروی انسانی به سازگاری هرچه بیشتر با فناوری هوش مصنوعی نیست. به این ترتیب در آینده ای نزدیک مهارت نیروی انسانی براساس توانایی اش در زمینه کار با ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی سنجیده خواهد شد.

مطلب مرتبط: هیچ کس نمی داند آینده هوش مصنوعی چه خواهد بود

کلید موفقیت در دنیای کسب وکار آینده پذیرایی از تغییرات نوین با روی باز است. اگر شرکتی به هر دلیل اقدام به مقاومت نماید، به سرعت از عرصه رقابت حذف خواهد شد. بدون تردید پذیرش تغییرات تازه و تلاش برای سازگاری با آنها اصلا ساده نیست. با این حال نیازهای تازه مشتریان ما را مجبور به انطباق هرچه بیشتر با شرایط تازه خواهد کرد. البته تمام تغییرات مورد بحث در مقاله حاضر در مدت زمانی طولانی پدید خواهد آمد. با این حال آمادگی برای واکنش مناسب در برابر تغییرات احتمالی خطرات پیش روی برندها را کاهش می دهد.

نکته تردیدناپذیر وقوع انقلابی با سردمداری هوش مصنوعی است. فرقی هم ندارد که شرکت ها برای این انقلاب آماده باشند یا نه. با این حال فقط شرکت های موفق در زمینه سازگاری و پذیرش تغییرات ناشی از انقلاب هوش مصنوعی امکان بهبود وضعیت خود را خواهند داشت.