معاون فنی صندوق ضمانت صادرات ایران از بازگشت رتبه اعتباری کشور به پیش از تحریم ها خبر می دهد / بهبود رتبه اعتباری ایران در گروه بریکس

فرصت امروز: در حالی که به گفته محمد خزاعی، معاون وزیر اقتصاد، رتبه اعتباری ایران در مراودات بین المللی در سال های گذشته به رتبه چهار از هفت رسیده بود، اما در زمان تحریم ها این رتبه به هفت تنزل یافت و ایران در زمره پرریسک ترین کشورها قرار گرفت؛ با اجرای برجام اما رتبه ایران کمی بهبود یافت و حالا معاون فنی و عضو هیأت مدیره صندوق ضمانت صادرات ایران خبر داده که رتبه اعتباری ایران نزد گروه بریکس به زمان پیش از تحریم ها بازگشته است.

بریکس  (BRICS) نام گروهی به رهبری قدرت های اقتصادی نوظهور جهان است که نزدیک به 25درصد قدرت اقتصادی دنیا را در اختیار دارد و از به هم پیوستن حروف اول نام پنج کشور برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی تشکیل شده  است. در ابتدا نام این گروه بریک نام داشت، اما پس از پیوستن آفریقای جنوبی به بریکس تغییر یافت. هرچند اعضای گروه بریکس همگی به غیر  از روسیه در رده کشورهای در حال توسعه یا اقتصادهای در حال ظهور هستند، اما عموما به واسطه اقتصادهایی با رشد پرشتاب و نفوذ تأثیرگذار جهانی و منطقه ای از دیگر کشورها متمایز می شوند.

در همین زمینه، معاون فنی و عضو هیأت مدیره صندوق ضمانت صادرات ایران اعلام کرده است که رتبه اعتباری ایران نزد گروه بریکس به زمان پیش از تحریم ها بازگشته است. سیدآرش شهرآئینی در گفت وگو با ایرنا، گفته است: «در حالی که اکنون رتبه اعتباری ایران در سازمان همکاری و توسعه اقتصادی  (OECD) در گروه شش قرار دارد، این رتبه نزد کشورهایی چون برزیل، روسیه، هند و چین به شرایط پیش از تحریم ها بازگشته و بین «سه تا پنج» است.»

او یادآور شد: «کشورهایی که در سازمان (OECD) عضویت دارند، کشورهای پیشرفته اقتصادی هستند که برای هماهنگ سازی سیاست های تجاری خود در زمینه اعتبار صادراتی، کشورها را از نظر اعتباری رتبه بندی می کنند تا یک رقابت عادلانه بین این کشورها شکل گیرد.»

گفتنی است سازمان همکاری و توسعه اقتصادی  (OECD) از مهم ترین نهادهای تصمیم گیر در عرصه اقتصاد جهانی است که مقر اصلی آن در پاریس است؛ این سازمان در سال 1948 میلادی با هدف بازسازی اقتصاد کشورهای اروپایی پس از جنگ جهانی دوم ایجاد شد و به تدریج کشورهای غیراروپایی نیز به آن پیوستند؛ رتبه بندی کشورها از نظر ریسک سرمایه گذاری یکی از مهم ترین اقدامات این سازمان است.

پرواضح است که از جمله عوامل اثرگذار در موفقیت یک کشور برای جذب منابع خارجی، رتبه اعتباری آن در مراودات بین المللی است و همین امر نشان می دهد که بهبود رتبه اعتباری ایران نزد این سازمان ها چقدر مهم است. در همین باره، عضو هیأت مدیره صندوق ضمانت صادرات ایران ادامه داد:  «کشورهای عضو بریکس همچون هند، چین، برزیل و آفریقای جنوبی با برخورداری از 44درصد جمعیت جهان و در اختیار داشتن حدود 25درصد تولید ناخالص داخلی دنیا، وزنه قابل توجهی در اقتصاد جهانی به شمار می روند.»

شهرآئینی تأکید کرد: «رتبه اعتباری ایران نزد کشورهای عضو بریکس نه تنها پس از برجام بهبود یافته بلکه در مواردی حتی بهتر از آن شده، برای نمونه صندوق ضمانت صادرات هند در رتبه بندی هفت گروهی خود، رتبه سه را به ایران اختصاص داده است. سایناشور چین نیز از 9 گروهی که برای رتبه بندی کشورها تعیین کرده، رتبه پنج را به ایران اختصاص داده که معادل رتبه چهار از هفت گروه است؛ ضمن اینکه روسیه نیز ایران را در گروه چهار اعتباری خود قرار داده و رتبه ایران نزد آفریقای جنوبی نیز پنج از هفت است.»

معاون فنی صندوق ضمانت صادرات ایران درباره اهمیت این رتبه بندی ها توضیح داد: «اثر اولیه این رتبه بندی در زمینه ریسک پذیری کشورها، در کاهش یا افزایش هزینه های جذب سرمایه دیده می شود و کشورها بر مبنای آن، بسته های تأمین مالی مختلفی را به کشورهای فاینانس گیرنده ارائه می کنند. با توجه به بهبود رتبه اعتباری ایران نزد کشورهایی چون هند، روسیه، چین و حتی آفریقای جنوبی، ایران می تواند بسته های مالی جذاب تری را نسبت به اروپا از این کشورها دریافت کند.»

وی افزود: «هزینه تأمین مالی خارجی (فاینانس) شامل بهره وام و بیمه (پوشش ریسک) است که این هزینه ها با توجه به نرخ ریسک کشورها متغیر است؛ هرچه ریسک کشوری پایین تر باشد، این هزینه ها نیز با نرخ کمتری برای آن محاسبه می شود. برای نمونه، کشوری که در OECDدر رتبه کم ریسک ترین کشورها قرار دارد، می تواند این فاینانس را با پرداخت یک درصد حق بیمه دریافت کند، اما اگر در رتبه هفت یعنی پرریسک ترین کشور قرار گیرد، این نرخ به بالای 10درصد می رسد یعنی اینکه این رتبه بندی در هزینه ناشی از جذب سرمایه گذاری خارجی نیز مؤثر است.»

این کارشناس حوزه تأمین مالی بین المللی ادامه داد: «با توجه به بهبود رتبه ایران نزد کشورهایی که در OECD عضویت ندارند و همچنین یارانه ای که این کشورها برای پرداخت فاینانس به کشورهای مختلف در نظر می گیرند، می توان گفت تأمین مالی از کشورهای بریکس برای ایران کم هزینه تر است. برای نمونه، روسیه برای پرداخت فاینانس تا 3.5درصد یارانه صادراتی می دهد که سبب می شود مجموع نرخ هزینه بیمه و بهره وام فاینانس به کمتر از 3درصد برسد. این در حالی است که با توجه به رتبه شش ایران نزد سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، هزینه جذب فاینانس از کشورهای عضو این گروه به مراتب برای ایران بالاتر است.»

عضو هیأت مدیره صندوق ضمانت صادرات ایران در عین حال گفت: «البته در فرآیند جذب فاینانس باید به این نکته توجه کرد که از کشورهایی این تأمین مالی انجام شود که از فناوری های جدیدتر برخوردارند تا بتوان در کنار جذب فاینانس، صنعت کشور را نیز روزآمد کرد.»