«فرصت امروز» ویژگی های ضروری پست ریاست کل بانک مرکزی را بررسی می کند / بانک مرکزی به یک سکاندار اقتصادی-بانکی نیاز دارد

فرصت امروز: انتخاب رئیس کل بانک مرکزی به عنوان یکی از مهم ترین افراد تیم اقتصادی دولت دوازدهم این روزها نقل محافل است. نظر سنجی انجام شده در برنامه «پایش» از ۹۰۰ فعال اقتصادی و کارآفرین و نتیجه آن مبنی بر شناخته شدن رئیس فعلی بانک مرکزی به عنوان ضعیف ترین فرد در تیم اقتصادی دولت و همچنین موضوع موسسات مالی غیر مجاز و اتفاقات اخیر که منجر به اعتراضات خیابانی سپرده گذاران شد و علاوه بر این لغو سریالی مجامع بانک ها طی روزهای پایانی تیر به دلیل سختگیری های بیش از اندازه بانک مرکزی، گمانه زنی ها برای تغییر آقای سیف در دولت دوازدهم را بیشتر کرده است. به همین دلیل بررسی ویژگی های ضروری پست ریاست کل بانک مرکزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

در همین زمینه یک کارشناس پولی به خبرنگار «فرصت امروز» گفت: درحال حاضر سامانه های نظارتی زیادی برای بانک ها ایجاد کرده اند که صدای بانک ها را درآورده است. این همه کنترل و سختگیری به بانک ها فشار زیادی وارد می کند. به اعتقاد من کسی باید سکاندار بانک مرکزی باشد که فضای کنونی بازارپولی کشور را به خوبی بشناسد و با شبکه بانکی هم از نزدیک آشنا باشد. علاوه بر این رئیس کل بانک مرکزی باید اقتصاد بداند و بر صورت های مالی و تحلیل آنها نیز تسلط داشته باشد.

اگر کسی این ویژگی ها را توامان داشته باشد، می تواند در سمت های بانکی از جمله سمت رئیس کل بانک مرکزی موفق باشد.

به گزارش بنکر  (Banker)، بانک مرکزی یک کشور در تعریف علمی مسئول اعمال سیاست های پولی، نظارت بر نهاد های پولی و بانکی و اعتباری، حفظ ارزش پول ملی کشور و کنترل تورم، تأمین تداوم رشد اقتصادی، حفظ توازن تراز پرداخت های خارجی کشوراست.

به عبارت دیگر، بانک مرکزی هم مسئول انجام امور بانکداری دولت، هم سیاستگذار پولی و هم تعیین کننده تعاملات بین المللی مرتبط است. لاجرم رئیس بانک مرکزی کسی است که بتواند این سه ماموریت مهم را با هم بر عهده گرفته و به انجام برساند. اتفاقا هرگاه رئیس بانک مرکزی دارای این خصوصیات مهم بوده است بانک مرکزی موفق تر ظاهر شده است. 

بنابراین مشخص است که بانک مرکزی یک نهاد صرفاً بانکی نیست و طبعا رئیس آن به چهار تخصص مهم نیازمند دارد:

1- شأن و جایگاه سیاسی

2- تجربه و تخصص بانکی

3- دانش و مقام علمی اقتصادی

4- تجربه در رفتار و کردار بین المللی

این چهار خصیصه مهم برای فردی که قرار است متصدی اداره بانک مرکزی شود نه تنها لازم، که ضروری است و موفقیت بانک مرکزی را در گذر از دالان مشکلات و حل مسائل موجود موفق می کند.

مستخدمین حسینی، معاون اسبق وزیر اقتصاد در بیان ویژگی رئیس کل بانک مرکزی می گوید: کسی که برای پست ریاست کلی بانک مرکزی انتخاب می شود باید حداقل دارای پنج شرط و ویژگی اصلی و پاسخگو باشد. یکی از مهم ترین ویژگی های برجسته که باید برای رئیس کل بانک مرکزی در نظر گرفت و آن را از وزیر تفکیک می کند، بحث اثرگذاری است که وی می تواند در حوزه کلان کشور و نیز در سطح بین المللی داشته باشد. تصمیم سازی و تصمیم گیری توسط رئیس کل بانک مرکزی به لحاظ نوع فعالیت، کارکرد، مسئولیت و مأموریتی که قانونگذار برای آن تعیین کرده، می تواند دارای آثار ملی و بین المللی باشد.

رئیس کل بانک مرکزی وظایفی بر عهده دارد که جمیع سیاست های پولی و نیز حفظ ارزش پول ملی، کنترل نقدینگی و تورم، نظارت بر بازار پول، بانک های دولتی و خصوصی، موسسات اعتباری و صندوق های قرض الحسنه از این جمله است.  بانک مرکزی در تمام زمینه هایی که منجر به رشد اقتصادی می شود، باید بتواند رشد اقتصادی را حفظ و آن را افزایش دهد و در این مسیر هم راستا با سیاست های مالی و بازرگانی عمل کند.

از مهم ترین وظایفی که بر عهده رئیس کل بانک مرکزی است، توازن تراز پرداخت های خارجی کشور است. گرچه واردات و صادرات برعهده یک وزارتخانه دیگر است، ولی وظیفه توازن تراز آن برعهده بانک مرکزی است.

رئیس کل بانک مرکزی به اعتقاد من در وهله اول باید علم و دانش اقتصادی داشته باشد و در این حوزه مدارج و تجارب لازم را کسب کرده باشد و یک مقام علمی اقتصادی تلقی شود. رئیس کل بانک مرکزی گرچه باید در بانک ها و بانک مرکزی نیز کار کرده باشد، ولی نباید صرفاً یک فرد بانکی باشد. کسی که مسئولیت بانک مرکزی را برعهده می گیرد، باید علم اقتصاد را بداند و تجربه و دانش لازم را داشته باشد.

رئیس کل بانک مرکزی در شرایط فعلی در کنار تجارب و دانش اقتصادی و بانکی باید در حوزه بین المللی نیز دارای شناخت باشد. بانک مرکزی در چنین شرایطی باید فردی را در رأس خود داشته باشد که در کنار علم و تجارب لازم، دیپلماسی را با اقتصاد و علم بانکداری عجین کند.

فردی که برای بانک مرکزی انتخاب می شود، همچنین باید یک چهره مطرح در حوزه اقتصاد بین الملل باشد، تا با لحاظ شأن و جایگاه سیاسی که بانک مرکزی در دولت و اقتصاد کشور دارد، عملکرد مناسبی داشته باشد.