نگاهی به زندگی 4 ایرانی کارآفرین در آن سوی آب ها / از بزرگ ترین سایت خرید آنلاین تا مالکیت دهمین مرکز خرید بزرگ جهان

در این گزارش قصد داریم نگاهی به زندگی 4 کارآفرین ایرانی که خارج از کشور زندگی می کنند و با خلاقیت، ابتکار و پشتکارشان موسسه ها و شرکت های اقتصادی، علمی و تکنولوژی موفقی را راه اندازی کرده اند و حالا افراد زیادی در آن ها مشغول کار و فعالیت هستند، داشته باشیم.

به گزارش اتاق بازرگانی تهران،ایرانیان موفق بسیاری در سراسر جهان زندگی می کنند؛ کارآفرینان، دانشمندان، استادان دانشگاه، مبتکران، هنرمندان و... افرادی که وقتی نام هرکدامشان را می شنویم شور و هیجان زیادی در وجودمان شکل می گیرد و حس غرور می کنیم؛ در این گزارش قصد داریم نگاهی به زندگی 4 کارآفرین ایرانی که خارج از کشور زندگی می کنند و با خلاقیت، ابتکار و پشتکارشان موسسه ها و شرکت های اقتصادی، علمی و تکنولوژی موفقی را راه اندازی کرده اند و حالا افراد زیادی در آن ها مشغول کار و فعالیت هستند، داشته باشیم:

1-  ساختمان 165 و برادران عمید حضور

موفق ترین و بزرگترین شرکت های امروز و آینده جهان شرکت های دانش بنیان و تکنولوژی محور هستند و خواهند بود و در این بین شرکت هایی که روی ایده های آینده سرمایه گذاری می کنند حتما می توانند سهم قابل توجهی از پیروزی شرکت های دانش بنیان در آینده داشته باشند؛ شرکت هایی که در جهان به عنوان« شتاب دهنده» شناخته می شوند و مالکت یکی از معروف ترین آن ها در کالیفرنیای آمریکا و منطقه دره سیلیکون ( قطب تکنولوژی در آمریکا) دو برادر ایرانی هستند؛ سعید و رحیم عمیدی که شرکت « پلاگ اند پلی» را بنیان گذاشته اند و شعارشان این است: « بزرگ ترین شرکت های تکنولوژی آینده را با ما کشف کنید.»

در سایت این شرکت که فعالیت اصلی اش حمایت از شرکت های تکنولوژی محور و ایده های نوین است؛ در مورد فعالیت های آن نوشته شده:« پلاگ اند پلی یک شرکت جهانی حمایت از نوآوری است که از استارت آپ ها حمایت می کند و علاوه بر معرفی آن ها به شرکت های دیگر، سالانه در بیش از 100 شرکت نوآوری نیز سرمایه گذاری انجام می دهد.»

سعید و رحیم عمیدی بزرگ شده یکی از خانواده بزرگ کارآفرینی در ایران محسوب می شوند؛ آن ها فرزندان یکی از بنیانگذاران شرکت کفش بلا در تهران ( عمید حضور) هستند که بعد از ترک ایران و گذشت چند سال فامیلی خود را به عمیدی تغییر دادند.

این دو برادر در دهه 1350 ایران را به مقصد آمریکا ترک کردند و تصمیم گرفتند به جای فعال شدند در کسب و کار خانوادگی و تولید باتوجه به جهش تکنولوژی در جهان وارد کسب و کارهای نوین شوند؛ البته جرقه این اتفاق از ساختمان 165 زده شد؛ آن ها مالک ساختمان شماره 165 در خیابان یونیورسیتی در نزدیکی دانشگاه استنفورد هستند و در اوج شکل گیری شرکت های تکنولوژی محور در آمریکا ساختمان خود را به شرکت هایی همچون گوگل، لاگی تج، پی پال و... اجاره دادند و کم، کم به این نتیجه رسیدند که بهتر است وارد سرمایه گذاری در شرکت های نوپا در حوزه تکنولوژی شوند که با سرعتی بسیار خیره کننده رشد می کنند، نکته ای که پایه اولیه شکل گیری پلاگ اند پلی شد.

ایده ای که خیلی زود گرفت تاجایی که آن ها به فکر توسعه کار خود افتادند و ساختمان بزرگی در منطقه سانی ویل در دره سیلیکون که متعلق به شرکت فیلیپس بود را خریداری کردند و در سال 2006 پلاگ اند پلی را به آن جا منتقل کردند.

پلاگ اند پلی هم اکنون در 22 کشور جهان و در قاره های مختلف فعالیت دارد و از بیش از 300 استارت آپ در سطح جهان حمایت می کنند. همچنین حدود 180 سرمایه گذار نیز در سراسر جهان با شرکت پلاگ اند پلی همکاری دارند. هدف اصلی این شرکت که ده ها نفر در نقاط مختلف جهان در آن مشغول کار هستند حمایت از « ایده های آینده» است.

2- حسن خسروشاهی و جریان کارآفرینی در رگ او

بعضی از آدم ها هستند که کار و کارآفرینی به جانشان بسته است و مهم ترین تفریح و عشقشان در زندگی کار است؛ حسن خسروشاهی یکی از همین افراد است؛ کارآفرین ایرانی ساکن کانادا که حالا بیش از 77 سال سن ( متولد 1319) دارد و همچنان خستگی ناپذیر به راهش ادامه می دهد تا جایی که سال گذشته ( 2016) از سوی دولت کانادا مورد تقدیر قرار گرفت و نشان Order of Canada را که بالاترین مدال افتخار در این کشور است دریافت کرد. براساس اعلام دولت کانادا حسن خسروشاهی این نشان را به دلیل خدمات ارزنده خود به رشد بازارهای خرده فروشی دریافت کرده است.

نکته جالب در زندگی حسن خسروشاهی این است که او در سن 42 سالگی ( سال 1360) و زمانی که از ایران به کانادا مهاجرت کرد، همه چیز را از صفر شروع کرد؛ حسن خسروشاهی ( فرزند علی خسروشاهی بنیانگذار گروه صنعتی مینو) یکی از سهامداران اصلی گروه صنعتی مینو بود که با پیروزی انقلاب مجموعه کارخانه ها و بخش مهمی از اموال و دارایی هایشان ملی اعلام شد؛ ولی همه این ها باعث نشد که او ناامید شود بلکه به ونکور رفت و همه چیز را دوباره از نو ساخت.

او که دارای دو مدرک در رشته حقوق و اقتصاد از دانشگاه تهران است یک سال بعد از مهاجرت به کانادا ( 1982) فروشگاه های زنجیره ای فیوچر شاپ را برای فروش لوازم الکترونیکی بنیان گذاشت و با تلاش و پشت کار در مدت 10 سال توانست شعبه های آن را در سراسر غرب کانادا و انتاریو گسترش دهد و ظرف حدود 15 سال تعداد آن را به 118 فروشگاه در تمام 10 ایالت کانادا برساند.

البته بخشی از این مجموعه فروشگاه ها در سال 1999 و بعد از ناکامی حسن خسروشاهی برای راه اندازی شعبه هایی از فیوچر شاپ در آمریکا بسته شدند و در سال 2001 شرکت بست بای ( بزرگترین شرکت در زمینه لوازم الکترونیک مصرفی در آمریکا) این مجموعه را به قیمت 580 میلیون دلار کانادا خریداری کرد. در آن زمان فیوچر شاپ حدود 90 شعبه، 7300 کارمند و فروش حدود 2 میلیارد دلاری کانادا در سال داشت.

حسن خسروشاهی درکنار فیوچر شاپ در سال 1981 هلدینگی با عنوان پرسیس را هم تاسیس کرد که بعد از تعطیلی فروشگاه ها تمرکز اصلی خود را در این مجموعه گذاشت و سرمایه گذاری های قابل توجهی در کسب و کار خرده فروشی، املاک، مستغلات و داروسازی در کانادا و ایالات متحده انجام داد. 

حسن خسروشاهی عضو کمیته اجرایی شورای کسب و کار بریتیش کلمبیا و از اعضای هیات مدیره صندوق ایگ لیدینگ (خیریه ) در کانادا است.

در سال 2004 نشریه کانادائی Canadian Business در لیست 100 ثروتمند کانادا حسن خسروشاهی را در رده 64 قرار داد؛ در سال 2012 ارزش خالص دارایی های خسروشاهی 940 میلیون دلار و ثروتش 950 میلیون دلار برآورد شد. در حال حاضر گفته می شود چند هزار نفر در مجموعه های تحت کنترل خانواده خسروشاهی در کانادا به صورت مستقیم و غیرمستقیم مشغول فعالیت هستند.

 3- خانواده قرمزان و دهمین مرکز خرید بزرگ جهان

آیا می توانید تصور کنید که مالکان بزرگترین مرکز خرید آمریکای شمالی و دهمین مرکز خرید جهان یک خانواده ایرانی باشند؟ مالک وست ادمونتون مال در کانادا که تا سال 2004 بزرگترین مال جهان محسوب می شد با مساحت 500 هزار متر مربع، 800 فروشگاه، 25 رستوران، یک پارک سرگرمی، یک استخر مواج، پارک دلفین ها و 26 سالن سینما؛ خانواده ( برداران) قرمزیان هستند. خانواده ای کارآفرین که مالک چند مرکز خرید دیگر، هتل و شرکت « تریپل فایو گروپ» در زمینه معاملا املاک و مستغلات اند.

ریشه کارآفرینی در این خانواده به یعقوب قرمزیان ( پدر خانواده) که در سال 1940 از ایران به آمریکا و شهر نیویورک رفت، باز می گردد. او سال ها یکی از بزرگترین واردکنندگان و فروشندگان فرش ایرانی در آمریکا بود و در سال 1964 به همراه خانواده اش به کانادا نقل مکان کرد و همراه فرزندانش وارد شغل خرید و فروش املاک و مستغلات شد. آن ها بنگاه معاملات خود را ابتدا « قرمز دیولاپمنت» نام گذاری کردند ولی بعد به « تریپل فایوگروپ» تغییر دادند.

در این بین یکی از موفقیت های خانواده قرمزیان زمانی حاصل شد که در دهه 1970 میلادی صنعت نفت در منطقه ادمونتون رونق بسیاری ایجاد کرد و خانواده قرمزیان هم با تیز هوشی فعالیت هایشان را به این منطقه توسعه دادند و از طریق درآمد آن توانستند، کسب و کار خانوادگی را به شدت گسترش دهند تا جایی که به بزرگترین مجموعه املاک و مستغلات در کانادا تبدیل شدند. درحال حاضر این مجموعه با صدها کارمند 400 شعبه در کانادا، آمریکا، بریتانیا، ژاپن ، تایوان و برخی از کشورهای خاورمیانه دارد.

همزمان با گسترش کار در حوزه املاک برادران قرمزیان در سال 1981 تصمیم گرفتند بزرگترین مرکز خرید جهان را نیز ( در آن زمان و تا سال 2004) در شهر ادمونتون که حضورشان در آن برایشان شانس بسیاری داشت بسازند؛ « وست ادمونتون مال» که هم اکنون نیز افتخار خانوادگی یشان محسوب می شود. در آخرین رتبه بندی انجام شده از سوی مجله فوربز خانواده قرمزیان در فهرست ثروتمندترین افراد ایرانی جهان، جایگاه دوم را از آن خود کردند.

اگرچه یعقوب قرمزیان پدر این خانواده در سال ۲۰۰۰ در سن ۹۷ سالگی درگذشت ولی چهار پسرش (اسکندر، نادر، رافائل و بهمن) حالا سال هاست که درکنار هم و با روحیه ای که از پدر به ارث برده اند، خلاقانه مشغول کسب و کار خانوادگی هستند.

برای شفاف شدن بزرگی فعالیت خانواده قرمزیان تنها کافی است به این دو عدد توجه کنید: «در مرکز خرید ادمونتون بیش از 23 هزار نفر مشغول کار هستند و سالانه نزدیک به 30 میلیون نفر به این مرکز رفت و آمد دارند و از آن بازدید می کنند.»  در سال ۲۰۱۰، نشریه جورسالم پست، ثروت خانواده قرمزیان را در حدود ۴ میلیارد دلار برآورد کرد. این خانواده تاکنون جوایز متعددی مانند جایزه بزرگ کانادا (Great Canadian Award) را به دلیل کارآفرینی و فعالیت های اقتصادی و خلاقیت در کسب و کار دریافت کرده اند.

4- پی یرمراد امیدیار و بزرگترین سایت خرید و فروش آنلاین

حتما نام ای بی به گوشتان خورده است؛ بزرگترین سایت فروش و حراج اینترنتی آنلاین که از « شیر مرغ تا جان آدمیزاد» در آن به فروش می رسد و حالا با گذشت 20 سال از راه اندازی به یکی از تاثیرگذارترین سایت های آنلاین جهان تبدیل شده است و انقلابی در استفاده از تکنولوژی در سطح جهان محسوب می شود.

بنیانگدار ای بی یک ایرانی به نام پی یر مراد امیدیار است که در سن 28 سالگی و در سال 1995 ای بی  (e-Bay) راه اندازی کرد. او در سال ۱۹۶۷ در شهر پاریس بدنیا آمد و در کودکى  به همراه خانواده اش به مریلند آمریکا مهاجرت کرد. امیدیار اولین برنامه کامپیوترى خود را در سن ۱۴ سالگى براى کتابخانه مدرسه اى که در آن مشغول تحصیل بود نوشت. او در سال ۱۹۸۸ از دانشگاه Tufts University در رشته کامپیوتر فارغ التحصیل شد و چند سال در شرکت های زیرمجموعه اپل و ماکروسافت مشغول کار شد تا اینکه سایت خود را راه اندازی کرد.

پی یر مراد امیدایار در ابتدا این سایت را برای حراج مستقیم اقلام کلکسیونی نوشت ولی بعد باتوجه به استقبال بالا، آن را به شکل کنونی توسعه داد. نخستین روز کاری سایت ای بی روز دو شنبه 4 سپتامبر سال 1995 بود و پی یر امیدیار نمونه ساده ای از این سایت را بالا آورد؛ سایتی که خیلی زود مرزها را شکست و به یکی از بزرگ ترین مراکز خرید اینترنتی جهان و بزرگترین سایت حراج دنیا تبدیل شد.

تنها یک سال از شروع کار این سایت نگذشته بود که این سایت 250 هزار حراج را میزبانی کرده بود و امیدیار قراردادی برای فروش آنلاین بلیت هواپیما هم امضا کرد، همچنین استقبال از این سایت تا دو سال بعد از راه اندازی به جایی رسید که روزانه نزدیک به 800 هزار حراج را از سراسر جهان میزبانی می کرد.

ای بی در نهایت سه سال بعد از راه اندازی چنان ثروتی برای امیدیار به همراه داشت که او را همزمان با ورود به ده 30 زندگی اش میلیاردر کرد؛ در سال 1998 یعنی 3 سال بعد از راه اندازی ای بی 2.1 میلیون عضو داشت و حدود 8 میلیون دلار سود کسب کرده بود و 6 هزار کارمند برای این مجموعه کار می کردند.

سایت ای بی درحال حاضر یکی از بزرگترین و تاثیرگذار ترین سایت های فروش آنلاین در جهان محسوب می شود که چندین هزار نفر در آن مشغول به کار هستند، سود خالص این مجموعه سال 2005 یعنی 10 سال بعد از راه اندازی 441 میلیون دلار برآورد شده است.

پی یر مراد امیدیار در کنار کار با همسرش فعالیت های گسترده ای نیز در زمینه خیریه و کارهای انسان دوستانه دارند و در سال 2004 مجموعه ای را به این منظور راه اندازی کردند. براساس گزارش سال 2013 مجله فوربز ثروت پی یر مراد امیدیار تا ماه مارس این سال به 8.7 میلیارد دلار رسیده است. علاوه براین او صد و بیست و سومین ثروتمند جهان و چهل و دومین ثروتمند ساکن ایالات متحده و ثروتمندترین فرد ایرانی در جهان محسوب می شود.