امروزه استفاده از شبکه های اجتماعی، جزو لاینفک زندگی افراد، اشخاص و سازمان ها شده و به تعداد برند هایی که روزانه به این فضا وارد می شوند افزوده می شود؛ فارغ از اینکه استراتژی مشخصی دارند یا خیر، اقدام به فعالیت های مختلف می کنند و در نهایت برخی از آنها ترسیمی از کلاژ رفتارهای متعددی است که اساسا دیده و شنیده و سلیقه مجری این فضا به مخاطبان ارائه می شود.
در این بین یکی از موارد تأثیرگذاری که می تواند در ترسیم استراتژی و تدوین مسیر حرکتی در این فضا به برند ها کمک کند، تحلیل روند این فضا است. تحلیل روند ها در هر حوزه ای این دید را به فعالان آن حوزه می دهد که بتوانند برنامه ریزی متناسبی با آینده نزدیک انجام دهند و بهترین پاسخگویی را در موارد مختلف پیش رو داشته باشند و سازمان هایی که از این تکنیک بهره نمی برند معمولاً جزو سازمان های پیشرو نیستند و اغلب براساس مشاهدات، فرآیند های انجام شده توسط سازمان های پیشرو را تقلید و تکرار می کنند یا اینکه آنقدر به این موضوعات بی توجهی می کنند که اثربخشی آن موضوع از زمان اجرای آن از دست می رود.
در این مطلب قصد داریم به ارائه هفت ترند یا بررسی روند های شبکه های مجازی در سال آتی بپردازیم ولی در ابتدا تعریفی دقیق از بازاریابی شبکه های اجتماعی بیان و سپس به تشریح موارد پرداخته می شود. بازاریابی شبکه های اجتماعی یک شکل از بازاریابی دیجیتال است که شامل ایجاد و به اشتراک گذاری محتوا در شبکه های اجتماعی به منظور دستیابی به بازاریابی و نام تجاری اهداف خود است.
بازاریابی رسانه های اجتماعی شامل فعالیت هایی مانند ارسال متن و تصویر به روزرسانی ها، فیلم ها و مطالب دیگر است که همواره تعامل مخاطبان را در بر دارد. شبکه های اجتماعی تأثیر شگرفی در زندگی افراد، سازمان ها و برند ها دارند، به طوری که با کمی جست وجو به این نتیجه می رسیم که در کشورمان 56.7 میلیون نفر کاربر اینترنت داریم و این یعنی ضریب نفوذ 70درصدی در کشور و به معنی دیگر، بازاری بسیار پر پتانسیل برای حضور و همچنین بازاری رقابتی برای دیده شدن. از 56.7 میلیون نفر کاربر اینترنت 17 میلیون کاربر فعال شبکه های مجازی داریم که تقریباً همه 17 میلیون از موبایل برای دسترسی به شبکه های مجازی استفاده می کنند.
گفتنی است این فضا برخلاف تصور خیلی از مخاطبان که بیشتر جنبه وقت گذرانی و اتلاف فرصت هاست، برعکس درگاهی است برای کسب درآمد های میلیاردی و میلیونی. طبق تحقیق صورت گرفته درآمد حاصل از فعالیت های تبلیغاتی در فضای مجازی جهانی معادل 10.9 میلیارد دلار بوده که این رقم به صورت صعودی در حال افزایش است. حال اگر بخواهیم روند این فضا را در سال آتی بررسی کنیم شامل موارد زیر است که در ادامه به تشریح به آنها می پردازیم.
1- افزایش حجم استفاده از ویدئو لایو از 16درصد در سال 2016 به 43درصد در سال 2017. این روند قابل لمس که تقریبا همه مردم طی ماه های اخیر آن را تجربه کردند و در آینده نیز این رخداد حضور پررنگ تری خواهد داشت، می تواند به عنوان یکی از مهم ترین راهکارهای توسعه کسب و کار ها یا ایجاد کسب و کار های مبتنی بر ویدئو لایو طرح ریزی شود.
به عنوان مثال محصولات خدمات محور مثل مشاوره، آموزش و... می توانند از این روند در راستای جذب مخاطبان و افزایش تعامل با مخاطبان خود بهره مند شوند و در تدوین استراتژی های شبکه های اجتماعی و همچنین در استراتژی دیجیتال مارکتینگ خود استفاده کنند.
2- حضور فعال در شبکه های پیام رسان محبوب جامعه و ارائه سرویس های متنوع. ممکن است براساس سیاست های مختلفی که در حوزه شبکه های مجازی کشورهای مختلف حاکم است یکی از پلتفرم ها به عنوان پلتفرم محبوب جامعه تلقی شود و تمامی فرآیند های ارتباطی غالبا از طریق آن پلتفرم به انجام رسد.
اینجاست که حضور و فعالیت در این رسانه می تواند تعامل بالایی را برای ارتباط با مخاطبان خلق کند. به عنوان مثال در کشورمان نرم افزار تلگرام محبوبیت بیشتری نسبت به واتس آپ دارد، حال اگر برندی در راستای ایجاد تعامل، گروهی آموزشی در واتس آپ ایجاد کند این روند، مطلوب عموم نخواهد بود و با اقبال عموم و مخاطبانش روبه رو نخواهد شد. پس می توان با شناخت دقیق گام های مؤثری را برداشت.
3- تبدیل فضای مجازی و شبکه های مجازی به ویترین فروش. خیلی از برند ها توانسته اند با حضور مؤثر و هدفمند خود در این فضا، فروشگاه مجازی خلق کنند و به میزان فروش ماهانه خود هوشمندانه بیفزایند. بهتر است بدانیم که حدود 56درصد از مصرف کنندگان، برند ها را در فضای مجازی دنبال می کنند، یعنی اگر مالک برندی هستید و در شبکه های مجازی حضور ندارید بخشی از مخاطبان خود را در مواجهه با عدم حضورتان کم کم از دست خواهید داد و این مخاطبان با توجه به قدرتی که شبکه های مجازی ایجاد کرده اند به سمت برند های رقیب کوچ خواهند کرد.
نکته دومی که حائز اهمیت است اینکه 31 درصد خریداران آنلاین از شبکه های مجازی خرید می کنند. پس این فضا را رها نکنید، ولی بی هدف هم حضور نداشته باشید. فروش مطلق نیز در این فضا هدف محسوب نمی شود؛ به دنبال مجموعه فاکتور هایی باشید که هم برندتان را تقویت و هم ایجاد فروش کند. گفتنی است 24 درصد از مخاطبان و خریداران عدم اشاره مستقیم به خرید را دلیل خرید می دانند.
لزومی ندارد که تمامی پست های ارسالی و فعالیت انجام شده مستقیماً فروش محور و تبلیغات مستقیم باشد. کمی بخشنده باشید و مخاطبان را با ارائه اطلاعات مفید پایبند حضور در فضای مجازی مربوط به برندتان کنید. فراموش نکنیم که با افزایش حجم استفاده از شبکه مجازی حجم مشاهده ویدئو های مختلف هم بیشتر شده و طبق تحقیقی که انجام شده مخاطبان چهار برابر به دیدن ویدئو از محصولات علاقه دارند تا اطلاعات نوشتاری و تصویری. اینکه بتوانید ویدئو های فاخر و با محتوایی در راستای معرفی محصولات تان خلق کنید، می تواند به مسیر حرکتی مؤثر خودتان برای حضور در شبکه های اجتماعی جانی تازه بخشد و شما را از رقبای تان متمایز گرداند.
4- حضور واقعیت مجازی پر رنگ تر از سال های قبل خواهد شد و بازاریابان از این ابزار بسیار بهره می برند؛ تکنولوژی ای که برای مخاطبان بسیار هیجان انگیز و پرچالش است، به نحوی که اگر بتوانید ایده ای ناب در این راستا خلق کنید و آن را به استراتژی های بازاریابی دیجیتال تان متصل و مرتبط کنید، خالق تجربه ای جدید و هیجان انگیز و پر تعامل با مخاطبان تان خواهید بود.
5- فراگیر شدن محتوای زودگذر برای رسیدن به اهداف و محل ها. امروزه خیلی از پست ها به صورت موقت ارسال می شوند، به نحوی که گذر زمان و محل حضور بسیار پر اهمیت تر از یک پست دائمی است. به عنوان مثال بعد از افزده شدن امکان استوری در اینستاگرام تعداد استفاده کنندگان از این موضوع بیشتر از کسانی است که پست دائم استفاده می کنند و نکته جالب اینکه کم کاران اینستاگرام با استفاده از این امکان حضورشان پررنگ تر شده و تعامل بیشتری برقرار کرده اند.
6- کوچ از اسنپ چت به سمت اینستاگرام و استفاده از روایت داستان در آن. با وجود اینکه این اپلیکیشن در ایران خیلی کاربردی نیست ولی در کل حدود 100 میلیون کاربر دارد که کم کم و به آرامی از این اپلیکیشن به سمت اینستاگرام کوچ می کنند و بیشتر مهاجران به استفاده از استوری و لایو اینستاگرام روی آورده اند و این نکته یکی از ویژگی های برد اینستاگرام است.
7- فراگیر شدن تبلیغات موبایلی و بازاریابی مبتنی بر موبایل. عصر آینده عصر موبایل مارکتینگ است و حضور رسانه ای به نام موبایل در فعالیت های بازاریابی بسیار پر رنگ تر از گذشته خواهد بود. مطمنا برند هایی که استراتژی های دیجیتال مارکتینگ شان از موبایل و برنامه و ابزار های کاربردی آن غافل می شود، سهم بسیار چشمگیری را از مخاطبان از دست خواهند داد یا اینکه به دست نخواهند آورد.
این هفت مورد ترند شبکه های اجتماعی این دید را برای سازمان ها و برند ها ایجاد می کند که آینده، به برند های هوشمندی تعلق دارد که بتوانند از ابزار های جدید بهترین و مؤثرترین بهره را ببرند.
نباید فراموش کرد که در عصر جدید، زمین بازی و قواعد آن فرق کرده و اگر قرار است در زمین جدید بازی کنیم باید قواعد آن را بدانیم. با قوانین قدیمی و راهکار های سنتی نمی توان در عصر هوشمندی و راهکار های نوین موفق بود.
در پایان گفتنی است که عصر حاضر، عصر انفجار اطلاعات است و اینکه برند هایی بتوانند از این اطلاعات تحلیل های درستی را در راستای موفقیت خود به دست آورند، هوشمندانه ترین رفتار برای آنهاست. به عنوان مثال طبق تحقیقاتی که انجام شده 40 درصد سازمان های فعال در دنیا 20درصد از بودجه تبلیغاتی خود را به مدیریت و حضور در شبکه های مجازی اختصاص می دهند و روزانه متوسط 27 میلیون محتوا تولید و منتشر می شود. 37 درصد بازاریابان معتقدند که مهم ترین عامل موفقیت بازاریابی محتوایی بصری سازی و تصویرسازی است. 74 درصد بازاریابان دارایی شبکه های اجتماعی را محتوای بصری، وبلاگ ها و فیلم می دانند.
73درصد اختصاص ترافیک اینترنت به فیلم در سال 2017 که این مقدار در سال 2019 به پیش بینی سیسکو به حدود 80 درصد خواهد رسید، 76.5درصد طی بررسی و تحقیقاتی که از شرکت های مختلف و فعال در فضای مجازی توسط شرکت Animoto انجام گرفت، فیلم و ویدئو تأثیر بسیار چشمگیری بر روند توسعه و پیشرفت کسب و کار ها داشته است.
چهار برابر بیشتر مخاطبان و مصرف کنندگان ترجیح می دهند ویدئویی را مشاهده کنند تا اینکه مطلبی را بخوانند. بیش از نیمی از مخاطبان و مصرف کنندگان یوتیوب در بازه سنی 18 الی 34 هستند و اولویت شان مشاهده نخستین ویدئوهای آپلود شده است و خیلی آمار و اطلاعاتی از این دست که هرکدام به تنهایی می توانند راهکاری ارزشمند باشند برای تحقق اهداف سازمانی؛ اینکه چقدر سازمان ها و برند ها به این اطلاعات توجه می کنند و آنها را در تدوین سیاست های شان لحاظ می کنند، فاکتوری است بر موفقیت و عدم موفقیت آنها در شبکه های اجتماعی. فراموش نکنیم شبکه های مجازی در حال تغییر عادت سنتی مخاطبان هستند، پس این فضا را یاد بگیریم و از آن در راستای اهداف سازمانی درست بهره ببریم.
دکترای مدیریت کسب و کار