دبیر کل بانک مرکزی از راه اندازی چکاوک 2 و 3 در آینده نزدیک خبر می دهد / میزان چک های برگشتی در اسفندماه سال گذشته چقدر بود؟

دو سال از زمان راه اندازی سامانه  چکاوک به عنوان بزرگ ترین پروژه شبکه بانکی می گذرد؛ طرحی که به منظور ساکن سازی لاشه چک با قابلیت پذیرش و پردازش الکترونیکی چک های کاغذی بین بانکی و انجام تراکنش های الکترونیکی با استفاده از زیرساخت های موجود برای انتقال الکترونیکی تصویر، داده ها، اطلاعات چک و تسویه بین بانکی راه اندازی شد.

به گزارش«فرصت امروز»، با گذشت دو سال از راه اندازی سامانه چکاوک، حالا دبیرکل بانک مرکزی از در راه بودن چکاوک 2 و 3 خبر می دهد و می گوید: «چکاوک2 تجمیع آمار چک های درون بانکی با آمار چک های بین بانکی، توسط بانک مرکزی است و از ابتدای خردادماه امسال به صورت روزانه امکان پذیر خواهد شد و چکاوک 3 نیز در حال حاضر در کلیه شعب بانک پاسارگاد امکان پذیر شده و قرار است به تمام شعب بانک ها تسری یابد.»

سیدمحمود احمدی، دبیرکل بانک مرکزی از عملکرد سامانه چکاوک ابراز رضایت کرده است. او در گفت وگویی با تارنمای بانک مرکزی در این باره گفته است:«با پیاده سازی چکاوک، امکان نظارت متمرکز بر نحوه و حجم تبادل چک های اشخاص، رهگیری لحظه ای وضعیت چک ها، تسویه عملیات چک رمزدار در همان روز و جلوگیری از خلق پول بی ضابطه و تغییر مدت زمان عملیات پایاپای و تسویه چک ها فراهم شده است.»

احمدی کارکردها و قابلیت های دیگری را نیز برای چکاوک برشمرده که بخش عمده ای از آن  با عملیاتی شدن سامانه صیاد محقق خواهد شد، از جمله اتصال برخط به اطلاعات و سوابق مشتریان، ابلاغ سریع چک های برگشتی به سامانه متمرکز چک برگشتی و ارتقای امنیت با استفاده از گواهی دیجیتال.

دبیرکل بانک مرکزی درباره تغییرات تازه سامانه چکاوک و چیزی که در محافل از آن به چکاوک 2 و 3 یاد می شود، توضیح داده است: «علاوه بر چکاوک 2، خوشبختانه درحال حاضر چکاوک به عنوان یک بستر پرداخت مهم، جایگاه مناسبی برای خود ایجاد کرده است و علاوه بر انجام وظایف اصلی، با اصلاح و ارتقای کیفیت می تواند برای هموارسازی و تسهیل اجرای سایر تکالیف مهم در کشور هم به کار رود.

به عنوان نمونه، در اجرای تکالیف مربوط به ماده 94 قانون برنامه پنجم توسعه و انتقال کلیه  حساب های دولتی به بانک مرکزی و به منظور وصول درآمد سازمان های مشمول این ماده قانون، با استفاده از ظرفیت سامانه چکاوک امکان واگذاری چک به مقصد حساب های دولتی نزد بانک مرکزی از شعب بانکی سراسر کشور به آن ایجاد شده که این امر به دلیل ساختار متمرکز بانک مرکزی و به تبع آن عدم امکان ارائه خدمت در شهرستان ها انجام پذیرفت و از آن به عنوان چکاوک 3 یاد می شود. این مهم، در حال حاضر در کلیه شعب بانک پاسارگاد امکان پذیر شده و مقرر است به ترتیب به تمام شعب بانک ها تسری یابد.»

اما جالب ترین قسمت صحبت های دبیرکل بانک مرکزی درباره میزان چک های برگشتی در اسفندماه سال گذشته بوده است.

میزان چک های برگشتی در اسفندماه

براساس آنچه دبیرکل بانک مرکزی اعلام کرده است، از نزدیک به 10میلیون فقره چک صادر شده در اسفندماه، یک میلیون و 434 هزار و 200 فقره به ارزش 126 هزار و 951 میلیارد ریال وصول نشده است.

در اسفندماه 1395 در کل کشور 10میلیون فقره چک به ارزش 638 هزار میلیارد ریال مبادله شد و این میزان نسبت به ماه پیش از آن (بهمن ماه) از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب 4.2 درصد و 16.3 درصد بیشتر است.

به گفته سیدمحمود احمدی، نزدیک به 8 میلیون و 600 هزار فقره چک به ارزش 511 هزار میلیارد ریال وصول شد که نسبت به ماه پیش از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب 5.2 درصد و 17.2 درصد افزایش یافت. میزان چک های برگشتی کشور در این مدت نسبت به ماه پیش از نظر تعداد 1.2 درصد کاهش و از نظر مبلغ 12.6 درصد افزایش را ثبت کرد که 97.4 درصد آن از نظر تعداد و 97 درصد از آن از نظر مبلغ به دلیل کسری یا فقدان موجودی بوده است.

بر پایه داده های جدول بانک مرکزی، شمار چک های برگشتی به دلیل کسری یا فقدان موجودی، یک میلیون و 396 هزار و 900 فقره به ارزش حدود 123 هزار و 180 میلیارد ریال بوده است.

بر پایه گفته های احمدی، افزایش 12.6 درصدی چک برگشتی در اسفندماه را از نظر مبلغ باید در کنار افزایش 17.2 درصدی مبلغ کل وصولی ها تحلیل کرد که نشان می دهد علت افزایش چک برگشتی نسبت به دوره پیش، افزایش چک های مبادلاتی بوده است.

دبیرکل بانک مرکزی می گوید: اسفند ماه 1395 در کشور یک میلیون و 130 هزار فقره چک رمزدار به ارزش یک هزار و 536 میلیارد ریال وصول شد که نسبت به ماه پیش از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب 24.9 درصد و 31.6 درصد افزایش یافت.

بنابراین در این مدت 9 میلیون و 707 هزار فقره چک وصول شد که 8میلیون و 577 هزار فقره چک عادی و یک میلیون و 130 هزار فقره چک رمزدار بود. بر پایه اعلام احمدی، 88.4درصد کل چک های وصولی، چک عادی و 11.6درصد چک رمزدار بوده است.

همچنین در کل کشور 2048 هزار میلیارد ریال چک وصول شد که 511 هزار میلیارد ریال چک عادی و 1536 هزار میلیارد ریال چک رمزدار بوده و به عبارت دیگر، 25درصد کل مبلغ چک های وصولی عادی و 75درصد آن رمزدار بوده است.

تهران در اسفندماه سال گذشته با 487 هزار و 300 فقره چک برگشتی به ارزش 73 هزار و 743 میلیارد ریال در صدر استان های کشور قرار گرفت و ایلام نیز با 9 فقره چک برگشتی به ارزش 62 میلیارد ریال بهترین عملکرد را بر جای گذاشت.