اینتل در یک روز ۴۰ میلیارد دلار از ارزش بازار خود را از دست داد

غول سازنده تراشه در یک روز ۴۰ میلیارد دلار از ارزش بازار خود را از دست داد. در ادامه به این سؤال پاسخ خواهیم داد که چرا شرکت اینتل که زمانی حاکم بی چون وچرای بازار تراشه و پردازنده بود، به چنین وضعیتی دچار شده است؟

اینتل اول آگوست نتایج ناامیدکننده ای منتشر کرد. فروش غول نیمه رساناها نسبت به سال قبل یک درصد کاهش یافته و شرکت زیان خالص ۱.۶ میلیارد دلاری را اعلام کرد، درحالی که در مدت مشابه سال ۲۰۲۳ سود ۱.۵ میلیارد دلاری داشته است. پت گلسینگر، مدیرعامل این شرکت، در یادداشتی به کارمندانش نوشت: «از یک سو هزینه های ما بیش ازحد و حاشیه سودمان بسیار پایین است.» به دنبال این شرایط اینتل قصد دارد 15 هزار شغل را تعدیل و سود سهام را که از سال ۱۹۹۲ پرداخت کرده است، متوقف کند. از زمان انتشار نتایج، قیمت سهام آن تقریباً ۳۰ درصد سقوط کرده است.

از زمانی که گلسینگر هدایت اینتل را برعهده گرفته، به دنبال بازگرداندن شکوه سابق به این شرکت بوده است. دولت بایدن که مشتاق بازگرداندن تولید تراشه به خاک آمریکاست، اینتل را در جایگاه قهرمانی ملی تبلیغ می کند اما آخرین وضعیت درآمدها یادآوری می کند که این شرکت چقدر نسبت به شرکت هایی مانند انویدیا و TSMC عقب مانده است و در صنعتی که براساس سرمایه گذاری طولانی مدت کار می کند، چقدر طول می کشد تا به آن ها برسد. این موضوع هشداری برای دولت هاست که نشان می دهد انتخاب برنده کار آسانی نیست.

شرکت اینتل؛ از اوج تا افول

اینتل تا چند دهه در بازار جهانی تولید تراشه حکمرانی می کرد. همچنین در دهه ۱۹۹۰ و اوایل دهه ۲۰۰۰، به لطف اتحاد «وینتِل» با مایکروسافت، غول نرم افزار، بازار رایانه های شخصی را در اختیار داشت. بااین حال مجموعه ای از اشتباهات منجر به عقب ماندن اینتل شد. تمرکز این شرکت بر رایانه های شخصی باعث شد تقاضای فزاینده برای تراشه های موبایل را از دست بدهد. اینتل همچنان به ساخت تراشه های خودش ادامه داد، حتی زمانی که بسیاری از رقبایش به مدل «بدون ساخت» روی آوردند که در آن طراحان تراشه تولید خود را به کارخانه هایی مانند TSMC، تولیدکننده تایوانی، برون سپاری می کنند.

اواسط دهه ۲۰۱۰، اشتباه های کوچک مکرر در تولید باعث تأخیر در عرضه پردازنده های آن و کاهش مداوم سهم این شرکت در کسب وکار اصلی خود، واحدهای پردازش مرکزی، در مقابل AMD، طراح تراشه آمریکایی، شد. نکته مهم این است که اینتل غالباً در بازارهای روبه رشد تراشه های هوش مصنوعی تخصصی غایب بوده است؛ عرصه ای که تحت سلطه انویدیا، ارزشمندترین شرکت نیمه رسانای جهان، قرار دارد.

گلسینگر کاملاً از این موضوع آگاه است. او مدتی پس از مدیرعامل شدن، در فوریه ۲۰۲۲، زمینه را برای جداسازی طراحی و تولید به دو بخش مجزا فراهم کرد. این اتفاق باعث شد بخش محصول بتواند بهترین کارخانه را برای نیازهایش انتخاب کند و کارخانه های اینتل برای طراحان تراشه دیگر در دسترس قرار گیرند. گلسینگر می خواهد تولید اینتل به سرعت پیشرفت کند و میزان تولید آن از سایر سازندگان سبقت بگیرد. او گفته است اینتل تا سال ۲۰۳۰ دومین کارخانه بزرگ جهان خواهد شد و فقط TSMC بالاتر از آن قرار خواهد گرفت.

بنابراین، اینتل سعی دارد عقب ماندگی اش را در دو بخش اصلی جبران کند: اول به عنوان طراحی بدون کارخانه که با انویدیا و AMD رقابت می کند و دوم به عنوان کارخانه ای که با TSMC رقابت می کند. کار اول ممنوعه به نظر می رسد. این شرکت در زمینه طراحی تراشه های هوش مصنوعی هنوز نقایص زیادی دارد. انتظار می رود میزان فروش تراشه های هوش مصنوعی گودی (Gaudi) این شرکت در سال جاری ۵۰۰ میلیون دلار باشد. فروش تراشه های هوش مصنوعی انویدیا هر سه ماه ۲۰ میلیارد دلار است.

علاوه براین موفقیت در بازار تراشه های هوش مصنوعی بیشتر از خود تراشه هاست. انویدیا تجهیزات شبکه ای می فروشد که صدها یا هزاران پردازنده ساخت این شرکت را به هم متصل می کند. همچنین CUDA پلتفرمی نرم افزاری دارد که به مشتریان اجازه می دهد تراشه ها را تنظیم کنند. آلن پریستلی (Alan Priestley)، یکی از کارکنان گارتنر (Gartner)، شرکتی تحقیقاتی، می گوید با توجه به سرمایه گذاری کم اینتل در حوزه هوش مصنوعی، این شرکت به سختی می تواند عقب ماندگی اش را جبران کند.

وقتی صحبت از وظیفه دوم، رشد کسب وکار کارخانه ای، می شود، باید بگوییم اینتل درحال انجام سرمایه گذاری های بزرگی است. این شرکت قصد دارد طی 5 سال آینده ۱۰۰ میلیارد دلار برای ساخت کارخانه های جدید و گسترش کارخانه های موجود خود در آمریکا هزینه کند. غول تراشه ساز برای تأمین منابع مالی لازم برای تحقق بلندپروازی هایش در وضعیت بدون رشد خود از منابع خلاقانه سرمایه استفاده می کند. آگوست ۲۰۲۲، بروکفیلد (Brookfield)، شرکت سرمایه گذار بزرگ زیرساخت، موافقت کرد ۴۹ درصد هزینه مرکز جدید ۳۰ میلیارد دلاری در آمریکا را تأمین کند. ژوئن امسال، آپولو (Apollo)، شرکت سرمایه گذاری خصوصی، نیز ۱۱ میلیارد دلار برای سهم مشابهی از کارخانه تراشه این شرکت در ایرلند پرداخت کرد. اینتل هم از ۸.۵ میلیارد دلار کمک مالی و تا ۱۱ میلیارد دلار وام از دولت آمریکا بهره مند شده است.

با این حال مشکل اینجاست که باتوجه به درآمد کم اینتل از کسب وکار کارخانه ای و رشد اندک تقاضا برای محصولات اصلی اش، این شرکت باید به دنبال منابع جدید سرمایه باشد یا کمک های بیشتری بگیرد. شرکت اینتل و دولت آمریکا هر دو راه سختی پیش رو دارند.