‏‎ نشست مهم مدیران بانکی با موضوع نرخ سود هفته آینده برگزار می شود / رقابت ۱۵ تا ۲۳درصدی بانک ها برای جذب سپرده بیشتر

مدیران بانک های دولتی و خصوصی در نشست 17خردادماه درباره نرخ سود سپرده های بانکی در سال پیش رو تصمیم گیری می کنند.

به گزارش «فرصت امروز»، سال گذشته نیز در همین ایام بانک های خصوصی و دولتی برای کاهش نرخ سود به 15درصد برای سپرده های یک ساله توافق و این کاهش را به شورای پول و اعتبار پیشنهاد کردند. در همین زمینه، شورای پول و اعتبار به کاهش نرخ سود سپرده ها به 15درصد و نرخ سود تسهیلات به 18درصد رأی داد و نرخ های جدید از تیرماه سال گذشته برای بانک ها و مؤسسه های اعتباری  لازم الاجرا شد.

اما با وجود پیشقدم شدن نظام بانکی برای کاهش نرخ سود متناسب با نرخ تورم، گزارش ها گویای آن است که در یک سال گذشته برخی بانک ها به تصمیم خود پایبند نبوده و سودهای 22درصدی به سپرده گذاران خود پیشنهاد می کنند. به عبارت دیگر، در شرایطی که نرخ سود مصوب برای سپرده های بانکی حداکثر 15درصد تعیین شده است و زمزمه های کاهش مجدد نرخ سود نیز این روزها به گوش می رسد، اغلب بانک‎ها به این مصوبه پایبند نیستند و با دور زدن قانون، سودهای به مراتب بالاتری به سپرده ها تخصیص می دهند.

به باور کارشناسان بانکی، یکی از علل شکسته شدن نرخ سودهای اعلامی، انتشار اوراق اسناد خزانه از سوی دولت آن هم با نرخ سودهای حداقل 22درصد بود که سبب شد تا بخشی از نقدینگی موجود به جای سپرده گذاری در بانک ها، جذب خرید این اوراق شود و به همین دلیل بانک ها ناگزیر برای جذاب بودن سپرده گذاری ها و حفظ سپرده های مشتریان خود اقدام به دور زدن نرخ سودهای اعلامی کرده اند.

مدیران بانک های دولتی و خصوصی اسفندماه گذشته نیز برای توافق بر سر نرخ سود جلسه ای برگزار کرده بودند اما به نتیجه نرسید. ابتدای امسال اما ولی الله سیف از بررسی موضوع نرخ سود بانکی در بانک مرکزی خبر داد و گفت که گزارش آن به شورای پول و اعتبار ارسال می شود و ممکن است براساس آن نرخ سود کاهش یابد.

آخرین وضعیت سودهای بانکی
‏‎

این روزها کمتر ویترین بانکی را می توان یافت که تنها به سودهای مصوب شورای پول و اعتبار و مورد توافق خود برای سپرده بسنده کرده باشد. اکنون به راحتی در بسیاری از بانک ها سودهای متنوع در قالب طرح های مختلفی که برای دور زدن سودهای مصوب وجود دارد، پیشنهاد می شود.

به گزارش ایسنا، حدود یک سال از آخرین تغییر در سودهای بانکی می گذرد. تیرماه ۱۳۹۵ بود که با آنچه توافق بانک ها نامیده شد سودهای سپرده سالانه از ۱۸ به ۱۵درصد کاهش یافته و برای سودهای کوتاه مدت روزشمار نیز نرخ حداکثر ۱۰درصدی تعیین شد. نرخ سود تسهیلات نیز با اختلاف 3درصدی از سود سپرده به ۱۸درصد کاهش یافت.

اگرچه در ابتدای امر سودها به ۱۵درصد رسید، اما چندی نکشید که روال بانک ها به  گونه ای دیگر تغییر کرد. با اینکه بانک ها اکنون هم در جواب اول خود در مورد نرخ سود سپرده، میزان سالانه را ۱۵درصد اعلام می کنند، اما در اغلب بانک ها نرخ ها از جذابیت بیشتری برخوردار است.

گذری بر شعب بانک ها از این حکایت دارد که وقتی سپرده گذار تمایلی برای سود ۱۵درصدی ندارد، اغلب با دریافت مبالغی بالاتر یا تعیین کفی برای میزان سپرده نرخ سودها از ۱۸درصد عبور کرده و گاه ۲۰ تا ۲۳درصد را هم در قالب طرح هایی که بانک در نظر گرفته پشت سر می گذارد.

در مواردی برخی بانک ها اعلام می کنند که هرچقدر مبلغ شما بالاتر باشد سود بیشتری نیز تعلق خواهد گرفت. جالب اینجاست که همین مورد از بانک ها در حدود یک سال پیش و در ابتدای کاهش نرخ به ۱۵درصد به هیچ عنوان زیر بار پرداخت سود بالاتر نمی رفتند، اما اکنون روال آنها در رقابت با سایر بانک هایی که از ابتدا هم چندان نسبت به اجرای سودهای بانکی منضبط عمل نمی کردند، تغییر کرده است.

اما در مورد سودهای روزشمار می توان گفت عمده بانک ها نسبت به نرخ های مصوب پایبند نیستند و مشاهده می شود که روزشمارهای ۲۲درصد و حتی بالاتر در بانک ها وجود دارد، آن هم در شرایطی که طبق ضوابط باید نرخ های روزشمار بلافاصله بعد از نرخ های مصوب جدید و ابلاغ آن تغییر کند.

در شرایطی که در حدود یک سال گذشته تصمیم جدیدی برای کاهش نرخ سود با وجود تک رقمی شدن تورم از سوی شبکه بانکی اخذ نشده، اما مدیران بانکی از شرایط موجود چندان راضی به نظر نمی رسند و گاه در اظهارات آنها مشاهده می شود که نسبت به روال کاهش نرخ سود با توجه به شرایط موجود بانک ها گله مندند. با این حال چندی پیش بود که رئیس کل بانک مرکزی از احتمال کاهش مجدد نرخ سود سخن گفته و حتی اعلام کرده بود که گزارشی در این رابطه به شورای پول و اعتبار ارائه شده است.

پرداخت نرخ های سود بالای بانکی البته در ماه های گذشته نیز با حواشی همراه شد، جایی که ولی اله سیف، رئیس کل بانک مرکزی به سپرده گذاران در رابطه با سودهای بالایی که به آنها پرداخت می شود هشدار داده و گفته بود که مبلغ مازادی که به عنوان سود به سپرده گذار پرداخت می شود بیانگر رقمی است که باید از سهم سهامدار کاسته شده و به سپرده گذاران منتقل شود که در این شرایط مسئول این اضافه پرداخت مدیریت بانک ها بوده و سهامداران باید از آنها بازخواست کنند. در عین حال که پرداخت سودهای بالا نشان دهنده ریسک بیشتر عملیات بانک هاست و سپرده گذاران هم باید بدانند که این نرخ بالاتر، بهای ریسکی است که متقبل شده و باید پیامدهای آن را بپذیرند.

تنگنای مالی بانک ها و رقابت برای جذب سپرده بیشتر

در حال حاضر تنگنای مالی که بانک ها با آن مواجه بوده و تا ۵۰ درصد منابع آنها در دسترس نیست، خود عاملی شده تا به رقابتی سخت برای جذب سپرده ورود کنند. این در حالی است که اکنون عمده درآمد بانک ها از محل سود تسهیلات تأمین می شود که با توجه به اختلاف حدود 3 درصدی که بین نرخ سود سپرده و تسهیلات وجود دارد، چندان پاسخگوی نیازها و هزینه های آنها نیست. از سوی دیگر راه اصلی درآمدزایی بانک های دنیا یعنی دریافت کارمزد نیز بر بانک های ایرانی از جایگاه چندانی برخوردار نبوده و خود بر ناتوانی بانک ها در تأمین هزینه از محل های دیگر افزوده است.

رئیس کل بانک مرکزی اخیراً موضوع تأمین هزینه ها از طریق دریافت کارمزد در بانک ها را مورد اشاره قرار داده و گفته بود در صورتی که تمام هزینه های بانک از محل کارمزد خدمات بانکی تأمین شود، می تواند نشان دهنده ثبات و پایداری آنها باشد، اما متأسفانه در ایران نه تنها از ارائه خدمات بانکی سودی به دست نمی آید بلکه زیان نیز ایجاد می کند. این در حالی است که در بانکداری امروز بین الملل بسیاری از هزینه های موجود از محل درآمدهای کارمزد پوشش داده می شود.

در حال حاضر در ایران کسب درآمد از کارمزد محقق نشده و با وجود اینکه بانک ها در بانکداری الکترونیک سرمایه گذاری کرده و رو به جلو حرکت می کنند، اما به اذعان مدیران بانکی رقابت و فرهنگ نادرستی ایجاد کرده اند که خدمات را به صورت رایگان و با کمترین هزینه ارائه می کنند که مجموع این عوامل موجب عدم توازن درآمدها و هزینه ها و اثرگذاری آن بر تعادل نرخ سود بانکی می شود.