آیا سختکوشی ابرانسانی ژاپنی ها حقیقت دارد؟

مردم دنیا ژاپنی ها را به عنوان افرادی با وجدان کاری قوی می شناسند که این وجدان کاری به اضافه کاری های بدون حقوق، کار کردن در تعطیلات رسمی و گاهی اوقات کاروشی (مرگ ناشی از کار زیاد) می انجامد. این اعتقاد به سختکوشی ژاپنی ها آن قدر فراگیر شده که تصویر یک کارمند ژاپنی که پس از یک روز کاری طاقت فرسا از فرط خستگی در کف مترو نقش بر زمین شده تبدیل به نماد غیر رسمی زندگی کاری در ژاپن شده است. در حقیقت کارمندان ژاپنی می توانند مانند همه کارمندان در سایر نقاط دنیا باشند. پس چگونه هنوز همه فکر می کنند که آنها این قدر سختکوشند؟

نخستین برداشت غلط: ژاپنی ها به خاطر کار زیاد از مرخصی های شان استفاده نمی کنند. در ژاپن داشتن 10 روز مرخصی با حقوق در سال متعارف است، اما بیشتر کارمندان از این مرخصی های با حقوق استفاده نمی کنند. نه به خاطر آنکه به آنها اجازه داده نمی شود، بلکه چون خودشان نمی خواهند. 

چرا این تصور غلط است: تصور همه این است که کارمندان ژاپنی داوطلبانه از مرخصی های با حقوق صرف نظر می کنند، چون کار را ترجیح می دهند. این تصور نه تنها غلط است، بلکه باعث بخشیدن اعتبار زیادی به کارمندان ژاپنی شده و سبب می شود مشکل اصلی که دلیل قبول نکردن این مرخصی هاست پنهان بماند. استفاده از مرخصی های با حقوق به معنی آن است که بار کار در نبود شما به دوش همکاران تان می افتد و در جامعه ژاپن که کار گروهی اولویت دارد این مسئله امری ناپسند است.

همچنین از آنجا که پیشرفت در یک کمپانی ژاپنی تا حد زیادی بستگی به رفتارتان دارد هیچ کس نمی خواهد فردی تنبل به نظر بیاید. همچنین تعطیلات عمومی در تقویم ژاپن بسیار زیاد است. در آخر سال یک هفته کامل تعطیل است و تعطیلات جداگانه دیگری نیز در هرماه وجود دارد.

در جامعه کارمحوری مانند ژاپن وقتی در تعطیلات رسمی زیادی با فاصله نه چندان زیاد از هم وجود دارد، چرا باید پیش مدیر رفت و درخواست مرخصی با حقوق کرد. هرچند استفاده نکردن از مرخصی های با حقوق در ژاپن حقیقت دارد، اما این لزوما به معنای سختکوشی و فداکاری برای کار نیست.

دومین برداشت غلط: کارمندان ژاپنی به خاطر سنگینی کار مجبورند ساعت های زیادی را اضافه کار کنند. من این جمله ها را از بسیاری شنیده ام: «من نمی خواهم در ژاپن کار کنم، چون کارمندان ژاپنی تا نیمه شب درگیر کارند.» قطعا ژاپنی ها اضافه کاری زیاد می کنند و آخرین واگن مترو در هر شب پر از کارمندان مرد و زنی است که از خستگی انگار که به کما رفته اند!

چرا این تصور غلط است؟ کار کردن در ساعت های اضافه لزوما به معنای بیشتر کارکردن نیست، به ویژه در ژاپن که بارها دیده شده کارمندان کارهای شان را عقب می اندازند تا ساعت کاری شان را افزایش دهند. بسیاری از این اضافه کاری ها به خاطر دلایل ساده ای مانند«همه این کار را می کنند» و «اگر زودتر از رئیسم محل کار را ترک کنم باعث شرمندگی خانواده و زخم زبان شنیدن از همکاران می شوم» جریان دارد.

هرچند ژاپنی ها بیشتر از سایر افراد در نقاط دیگر دنیا زمان بیشتری را در محل کارشان سپری می کنند، اما این به معنای بازدهی بیشتر نیست. با وجود جلسه های کاری بیش از حد طولانی، کاغذ بازی های پرمشقت و بی فایده و چرت زدن های یواشکی همین که بعضی از افراد در ژاپن می توانند کارشان را انجام بدهند جای تعجب دارد.

سومین برداشت غلط: به خاطر حجم کار زیاد کارمندان ژاپنی همیشه خسته اند.آن کارمند مردی که از فرط خستگی کنترل بدنش را از دست داده و به گوشه ای افتاده، کارمند زنی که روی شانه بقیه خر وپف  می کند و آب دهانش می ریزد، حتما باید با تمام وجود کارکرده باشند.

چرا این تصور غلط است؟ همانطور که اشاره شد، ژاپنی ها عادت به وقت کشی در حین کار و تقسیم کردن کارهای شان برای انجام آن در یک روز کامل کاری دارند. عصر ها در ژاپن دورهمی کارمندان (نوماکی) و معاشرت و آشنایی در این مهمانی ها بخشی کلیدی از آشنایی کارمندان با یکدیگر و بهتر هماهنگ شدن در کار گروهی است. هرچند نمی شود از روزهای کاری طولانی و معاشرت های خسته کننده با مقامات بالاتر کمپانی غافل شد، اما آیا این به معنای سختکوشی و انجام کار بیشتر است؟