6میلیون تومان سرمایه برای هر مترمربع در عرصه فروش

سرمایه‌گذاری در زمینه تأسیس فروشگاه‌های زنجیره‌ای با توجه به احساس نیازی که در سطح جامعه وجود دارد و رشد روزافزون تمایل افراد و خانواده‌ها به خرید و تأمین مایحتاج خود از این فروشگاه‌ها از توجیه اقتصادی برخوردار است. ظاهراً علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در زمینه تأسیس فروشگاه‌های زنجیره‌ای هم راه کوتاه و آسانی را پیش‌رو دارند و می‌توانند به آسانی مجوزهای لازم را دریافت کنند. در حال حاضر عرصه فروش فروشگاه‌های زنجیره‌ای در کشورمان حدود 210هزار متر مربع است. هرچند که میزان سرمایه لازم برای ایجاد فروشگاه‌های زنجیره‌ای بنا به گروه‌های کالایی مختلف فرق می‌کند، اما به‌طور میانگین به ازای هر متر مربع عرصه فروش حدود 6میلیون تومان سرمایه مورد نیاز است.

این در حالی است که این فروشگاه‌ها به ازای هر شعبه به مساحت 200متر مربع، به‌طور میانگین برای 10نفر اشتغال‌زایی دارند. در رابطه با سرمایه مورد نیاز، میزان اشتغال زایی و چگونگی اخذ مجوزهای لازم برای تأسیس فروشگاه‌های زنجیره‌ای، علی طاهری، معاون توسعه امور تولیدی و بازرگانی مرکز اصناف و بازرگانان وزارت صنعت، معدن و تجارت توضیحاتی به  «فرصت امروز» داده است.

سرپرست معاونت توسعه امور تولیدی و بازرگانی مرکز اصناف و بازرگانان وزارت صنعت، معدن و تجارت در تعریف فروشگاه زنجیره‌ای می‌گوید: فروشگاه‌های زنجیره‌ای در کشور ما فروشگاه‌هایی هستند که با نام و نشان تجاری واحد و تحت مدیریت متمركز و با حداقل دو شعبه تأسیس می‌شوند و به عرضه خدمات مبادرت می‌كنند، فروشگاه‌های زنجیره‌ای در ایران یا چند منظوره هستند و همه نوع گروه‌های کالایی یا خدماتی را ارائه می‌دهند یا اینکه یک گروه کالای همگن را عرضه می‌کنند.

اخذ مجوز در 24ساعت

وی با اشاره به اینکه برای اخذ مجوز فروشگاه‌های زنجیره‌ای دو حالت وجود دارد، اظهار می‌دارد: در شرایطی که مکان موردنظر سرمایه‌گذاران آماده باشد، می‌توانند به اتاق اصناف استان محل استقرار دفتر مركزی مراجعه و پروانه كسب دریافت کنند، اما در آینده كه اتحادیه كشوری برای این فروشگاه‌ها تشكیل شود، باید از اتحادیه پروانه كسب دریافت كنند.

ولی چنانچه مكان آماده نباشد و مجری قصد احداث یا آماده‌سازی مكان را داشته باشد، می‌تواند به مركز امور اصناف و بازرگانان وزارت صنعت، معدن و تجارت مراجعه و جواز تأسیس دریافت کند و پس از تكمیل کار برای بهره‌برداری نسبت به دریافت پروانه كسب اقدام کند. طاهری با تأکید بر این موضوع که نیازی نیست فرد سرمایه‌گذار برای هر شعبه‌ای مجوز و پروانه کسب جداگانه دریافت کند، می‌گوید: به منظور بهبود فضای كسب و كار، جواز تأسیس در مركز امور اصناف و بازرگانان طی 24 ساعت صادر می‌شود.

این مسئول با بیان اینكه معمولا از میان مجوزهایی كه برای فروشگاه‌های زنجیره‌ای صادر می‌شود، به دلایل مختلفی تعدادی از آنها عملیاتی نمی‌شود، اذعان می‌کند، علت این ناتوانی بیشتر ناشی از عدم تامین مكان مناسب به وی‍ژه در كلان‌شهرها و نداشتن مدیر توانمند برای مدیریت چنین مجموعه‌هایی است.

10نفر اشتغال‌زایی به ازای هر شعبه 200متری

اما برای ایجاد فروشگاه زنجیره‌ای به چه میزان سرمایه نیاز است؟ معاون توسعه امور تولیدی و بازرگانی مرکز اصناف و بازرگانان وزارت صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به این پرسش می‌گوید: میزان سرمایه لازم برای ایجاد فروشگاه‌های زنجیره‌ای بنا به گروه‌های کالایی مختلف فرق می‌کند، اما به‌طور میانگین به ازای هر متر مربع عرصه فروش حدود 6میلیون تومان سرمایه مورد نیاز است. به‌عنوان مثال اگر کسی قصد دارد یک فروشگاه زنجیره‌ای یک هزار متری ایجاد کند، باید حدود 6میلیارد تومان را به این کار اختصاص دهد.

در مجموع میزان سرمایه‌گذاری به نوع تجهیزات و امکانات و کالاهایی که قرار است در فروشگاه عرضه شود، بستگی دارد. طاهری در مورد اشتغال‌زایی فروشگاه‌های زنجیره‌ای اظهار می‌دارد: این فروشگاه‌ها به ازای هر شعبه به مساحت 200متر مربع، به‌طور میانگین برای 10نفر اشتغال‌زایی دارند و اگر یک فروشگاه زنجیره‌ای 200شعبه داشته باشد می‌تواند برای 2هزار نفر به شکل مستقیم اشتغال‌زایی داشته باشد.

210هزار مترمربع عرصه فروشگاهی

وی در مورد كل میزان عرصه فروشگاهی موجود در کشورمان می‌گوید: اگر تعداد یک هزار و 400شعبه فروشگاه زنجیره‌ای را ضرب در میانگین 150 مترمربع  (عرصه فروش فروشگاه‌های كشور) کنیم، عرصه فروش فروشگاه‌های زنجیره‌ای به‌دست می‌آید که حدود 210هزار متر مربع خواهد بود و قاعدتاً با توجه به جمعیت و حجم فروش در فروشگاه‌های زنجیره ای، می‌توان این ظرفیت را افزایش داد. اما باید به این نکته توجه داشت که در هر کشوری میزان نیاز سرانه هر فرد از فروشگاه‌های زنجیره‌ای با توجه به مقتضیات و شرایط فرق می‌کند و استاندارد مشخصی در این زمینه وجود ندارد.

سهم 5درصدی در خرده‌فروشی

اما در شرایطی که در بسیاری از کشورهای دنیا، حدود 80 تا 90درصد خرده‌فروشی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای انجام می‌شود، در کشور ما حدود 5درصد از سهم خرده‌فروشی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای صورت می‌گیرد.طاهری در مورد دلایل این موضوع می‌گوید: یکی از دلایل، نهادینه نشدن فرهنگ این موضوع و آماده نبودن زیرساخت‌ها اعم از زیرساخت‌های اجرایی و قانونی است و برای آماده شدن این زیرساخت‌ها و نهادینه شدن این موضوع به زمان نیاز داریم. همچنین دلیل دیگر این است که حمایت‌های لازم برای سرمایه‌گذاری در زمینه فروشگاه‌های زنجیره‌ای صورت نگرفته است.

تدوین برنامه راهبردی فروشگاه‌های زنجیره‌ای

هر چند که این مقام مسئول، تهیه برنامه‌ راهبردی فروشگاه‌های زنجیره‌ای در وزارت صنعت، معدن و تجارت را زمینه‌ای برای افزایش سهم خرده‌فروشی در این فروشگاه‌ها می‌داند و امیدوار است که این سند در اوایل سال آینده تهیه، تدوین و اجرایی شود. طاهری در این رابطه می‌گوید: هم‌اکنون در حال تهیه برنامه‌ راهبردی فروشگاه‌های زنجیره‌ای هستیم و وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز تأکید زیادی بر توسعه این فروشگاه‌ها دارد، البته با مکانیزمی که در کنار توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای، فروشگاه‌های کوچک حذف نشوند این وزارتخانه به دنبال آن است شرایط را به‌گونه‌ای فراهم کند که لطمه‌ای به کسب‌و‌کار و اشتغال فروشگاه‌های کوچک وارد نشود.

در واقع وزارت صنعت، معدن و تجارت به دنبال آن است که فروشگاه‌های کوچک به صورت رسته‌ای یا گروه كالایی یا خدماتی، خودشان زنجیره‌های فروشگاه‌ها یا همان فروشگاه‌های زنجیره‌ای را تشکیل دهند و به صورت یک شبكه فعالیت کنند.