6 ماه تا آغاز نوسازی ناوگان هوایی

نخستین مذاکره‌ها برای خرید مستقیم هواپیما از شرکت‌های معتبر هواپیما‌ساز پس از تغییر رویکرد در سیاست خارجه ایران و به دنبال توافق اولیه ژنو در آذر ماه سال 92 بین ایران و گروه 1+5 شروع شد و امروز پس از به دست آمدن توافق جامع هسته‌ای، مذاکرات برای خرید بی‌واسطه هواپیماهای نو جدی شده و به مرحله مذاکرات نهایی رسیده است. هر چند مذاکرات نهایی را وزیر راه و شهرسازی پیش از رسیدن به توافق در نمایشگاه هوانوردی فرانسه با شرکت ایرباس شروع کرد اما شرکت هواپیمایی ماهان توانست با وجود تمام مواد، بندها و تبصره‌های تحریم‌های هوانوردی غرب 17 هواپیما وارد ناوگان خود کند که 15 فروند آن هم عملیاتی شد.

حال که حدس و گمان‌ها در موضوع توافق هسته‌ای به یقین رسیده، شرکت‌های هواپیمایی وارد فاز انتخاب هواپیمای به صرفه و مناسب با خطوط داخلی و خارجی هستند. معاون بازرگانی ایران ایر که برند ملی کشور است با تحلیل نیاز بازار ایران چندی پیش گفته بود هواپیماهای 900/737 و 800/737 از خانواده بویینگ و تایپ‌های 319، 320 و 321 از خانواده ایرباس از مناسب‌ترین تایپ‌های مطرح در بازار برای خطوط داخلی ایران هستند. البته آخوندی، وزیر راه و شهرسازی هم اخیرا اصرار خود را بر ورود هواپیماهای کوتاه‌برد در مصاحبه‌های پی‌در‌پی خود و در مذاکره با فرانسوی‌ها نشان داده بود.

حال اینکه با توجه به نیاز صنعت هوایی ایران به 400 هواپیمای مسافری، بازار ایران هم برای تمام شرکت‌های هواپیما‌سازی بازار سوددهی محسوب می‌شود و فرصت بسیار خوبی برای فروش است. حال گفته می‌شود ایران وارد فاز نهایی واردات هواپیماهای نو شده است. مقصود اسعدی‌سامانی دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی در گفت وگو با «فرصت امروز» با بیان اینکه خرید هواپیما هر چند پس از به دست آمدن توافق آسان‌تر شده، اما هنوز تمام موانع از سر راه برداشته نشده است. وی ادامه داد: قطعا در خرید بی‌واسطه هواپیماهای جدید از کشورهای غربی و صاحب این صنعت فاکتورهای متعددی دخیل است و نمی‌توان فقط به توافق بین کشورها اکتفا کرد.

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی با بیان اینکه معتقدم در بازه زمانی شش ماه تا یک سال دیگر مذاکرات به مرحله عقد قرارداد می‌رسد، گفت: در خوشبینانه‌ترین حالت شش ماه دیگر خریدها وارد ناوگان می‌شود، چراکه حداقل تا چهار ماه دیگر تکلیف لغو تحریم‌ها مشخص می‌شود و بعد از لغو تحریم‌های هوایی می‌توان خرید‌ها را وارد ایرلاین‌ها کرد. وی ادامه داد: حال اگر پروسه لغو تحریم‌ها زمان‌بر بود، در بدبینانه‌ترین حالت یک سال دیگر ایرلاین‌ها شروع به جوان‌سازی ناوگان خود می‌کنند.

هر چند پیش از این مهم‌ترین مانع برای خرید هواپیماهای کم سن و سال تحریم‌ها بود، اما این روزها که توافق هسته‌ای بین ایران و گروه 1+5 حاصل شده، مهم‌ترین دغدغه ایرلاین‌ها تامین نقدینگی برای خرید هواپیما شده است. این در حالی است که وزیر راه و شهرسازی از سرمایه‌گذاری 20‌میلیارد دلاری در صنعت هوایی در افق 1404 و تقویت بخش خصوصی می‌گوید.

اسعدی سامانی با بیان اینکه تاکنون هیچ یک از ایرلاین‌ها موفق به دریافت یک ریال تسهیلات ارزی و ریالی از صندوق توسعه ملی نشده‌اند، گفت: حالا که مذاکرات با شرکت‌های بویینگ و ایرباس به ثمر رسیده است، دولت باید از بخش خصوصی حمایت کند تا ایرلاین‌ها بتوانند از این فرصت حداکثر استفاده را ببرند. وی همچنین درباره شرایط استفاه از تسهیلات صندوق توسعه ملی گفت: اگر دولت با درخواست ایرلاین‌ها موافقت کند، درخواست متقاضیان به بانک‌های عامل معرفی می‌شود و تسهیلات از بانک‌ها و نه از خود صندوق به ایرلاین‌ها پرداخت می‌شود. حال اینکه هم تامین ضمانت‌های بانکی برای بخش خصوصی بسیار دشوار است و هم دوره بازپرداخت آن.

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی با بیان اینکه با هر سقف تسهیلاتی که موافقت شود ایرلاین‌ها باید تمام مبلغ را در طول سه سال بپردازند، گفت: بارها این درخواست را که دوره بازپرداخت از سه سال به 10 سال افزایش پیدا کند به دولت داده‌ایم اما هنوز حتی با پرداخت تسهیلات هم موافقت نشده، چه برسد به افزایش دوره پرداخت.