4 بحران بزرگ اقتصادی ایران

وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه برآورد می‌شود کسری صندوق‌های بازنشستگی به 70 تا 100 هزار میلیارد تومان برسد، گفت: در حال حاضر اقتصاد ایران دچار چهار بحران بزرگ بدهی‌های دولتی، دارایی‌های سمی، بحران رفاه اجتماعی و بحران بنگاه‌داری است. به گزارش «فرصت امروز»، عباس آخوندی در پنجمین همایش سیاست‌های پولی و چالش‌های بانکداری و تولید با بیان اینکه چهار بحران بزرگ در ساختار اقتصاد ایران وجود دارد، گفت: اقتصاد ایران دچار چهار بحران بزرگ بدهی دولتی، دارایی‌های سمی در نظام بانکی، ضعف رفاهی و بحران بنگاه‌داری شده است. 

وی با بیان اینکه نتیجه اجرای غلط سیاست خصوصی‌سازی در ایران با یک پوپولیسم بسیار شدید همراه شد، ادامه داد: در چند سال گذشته تظاهر به اقتصاد آزاد شد، اما در عمل سیاست‌های دولت به سمت نظام مرکانتالیسم رفت. وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه نتیجه تمام سیاست‌های اجرایی نظام مرکانتالیسمی گسترده درایران بود، گفت: فهم من از تعریف مرکانتالیسم این است که در این نظام یک اتحاد استراتژیک بین سوداگران و قدرت سیاسی شکل می‌گیرد و در این نظام مرکانتالیسم دولت ابزار دست سوداگران می‌شود. آخوندی ادامه داد: در اقتصاد مرکانتالیسم رقابت سرکوب و انحصار تقدیس می‌شود و نتیجه اقتصاد مرکانتالیسمی توسعه فقر در کشور است.

وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه اقتصاد مرکانتالیسم اقتصاد را به‌شدت دو قطبی می‌کند، افزود: در سیستم اقتصادی مرکانتالیسم دولت به ابزاری برای رانت عده‌ای تبدیل می‌شود و عده‌ای فقیر و عده‌ای غنی می‌شوند.

آخوندی با بیان اینکه حال باید این سوال را داشته باشیم که آیا براساس افزایش بدهی‌های دولت به زیان سوداگران است، گفت: وقتی رقابتی وجود ندارد چرا باید به دنبال بهره‌وری پایدار باشیم. تصور ما این است که همه علاقه‌مندیم دارایی سمی بانک‌ها باید کاهش یابد و مشکل بدهی دولت رفع شود اما همه علاقه‌مند رفع این مشکلات نیستند. واقعیت این است کسانی که ازطریق سوداگری به ثروت رسیدند به طور قطع علاقه‌مند به کاهش بدهی‌های دولت نیستند.

وی افزود: اقتصاد مرکانتالیسم افزایش می‌یابد و درآمد دولت قاعدتا باید کاهش یابد. در این صورت مالیات افزایش و این اقدام ضد تولید دولت باعث این می‌شود که درآمدهای دولت نیز بیشتر کاهش پیدا کند و در نهایت بدهی‌های دولت روند افزایشی پیدا خواهد کرد.

وزیرراه و شهرسازی گفت: نخستین نتیجه سیاست‌های مرکانتالیسم این است که جامعه را دو قطبی می‌کند و یک قطب سوداگران منتفع هستند و قطب دیگر فقیران مستعصل که این همان چیزی است که10 سال پیش در اقتصاد ایران رخ داد و فقر را تشدید کرد. نتیجه دیگر اقتصاد مرکانتالیسم این است که امکان همکاری‌های منطقه‌ای از بین می‌رود چراکه سوداگران تنها به نفع خود می‌اندیشند و مفهوم سیاست برد- برد در این نظام اقتصادی تعریف نشده است.

وی ادامه داد: تقاضا از دهه 40 اجرا شده و گرایش سوسیالیستی در رژیم قبلی تحریک به تحریک تقاضا برمی‌گردد حال اگر به این دوره پنجاه ساله نگاه کنیم می‌بینیم که با وجود تمام سیاست‌های تحریک تقاضا امروز با کاهش تقاضا مواجه شده‌ایم.

آخوندی درباره بدهی‌های دولت راهکار ضعیف جبران این بدهی‌ها گفت: بدهی‌های مستقیم دولت 198 هزارمیلیارد تومان، بدهی‌های شرکت‌های دولتی 184 هزار میلیارد تومان و بدهی‌های شرکت نفت هم 160 هزارمیلیارد تومان است که مجموع این رقم برابر با 50 درصد GDPاست. حال اینکه راهکاری که برای پرداخت بدهی‌های دولت در نظر گرفته شده انتشار اوراق صکوک اجاره تا رقم 10 هزار میلیارد تومان، اسناد و خزانه اسلامی تا سقف 5هزار میلیارد تومان که این اوراق به سرعت خودش به بدهی تبدیل می‌شود و راهکار آخر انتشار اسناد تسویه است که هیچ یک ازاین اوراق نمی‌تواند راهکار مناسب برای رفع مشکل بدهی‌های دولت باشد.

وی افزود: از 10 سال پیش موضوع رد دیون دولت و واگذاری شرکت‌های دولتی به تامین اجتماعی مطرح شد که 100میلیارد دلار به بخش خصوصی واگذار شد که 35درصد آن بابت رد دیون به نهادهایی چون تامین اجتماعی واگذار شد. میزان بدهی دولت به تامین اجتماعی وضعیت کاهنده‌ای ندارد و در حال حاضر دولت 45 هزار میلیارد تومان به تامین اجتماعی بدهکار است که بیش از برابر این یعنی 50 هزار میلیارد تومان دیگر بابت سود این بدهی به تامین اجتماعی بدهکار است و سود بدهی با اصل آن برابری می‌کند.

وزیر راه و شهرسازی با اشاره به بحران دارایی‌های سمی در بانک‌ها گفت: اخیرا دو موسسه بانکی مورد اعمال نظارت واقع شدند، اما برای اینکه از سپرده‌گذاران این موسسات حمایت شود تمام سوداگران این دو موسسه در حاشیه امن قرار گرفته‌اند. این در حالی است که درسیستم بانکی ژاپن با دارایی سمی 500 میلیارد دلاری مواجه شدند و در نهایت این دارایی سمی را به مبلغ 20میلیارد دلار خریدند و سوداگران زیان 480 میلیارد دلاری پرداختند.