در جلسه معاملاتی روز گذشته شاخص کل با 90.8 واحد کاهش مواجه شده، به رقم 63861 واحد رسید و حضورش را در کانال 63000 واحد تثبیت کرد. کاهش 0.14 درصدی از ارتفاع شاخص کل در شرایطی رخ داد که بخش عمدهای از نمادها در مثبت تابلوی خود معامله میشدند و این موضوع درنوع خود جالب بود. ارزش کل معاملات روز گذشته از 110 میلیارد تومان فزونی یافت و این رقم در مقایسه با روز پیش از آن در حدود 90 درصد افزایش داشت. در میان صنایع، گروه «خودرو و ساخت قطعات» بیشترین تاثیر مثبت و گروه «محصولات شیمیایی» بیشترین تاثیر منفی را در شاخص کل اعمال کردند. در طرف مقابل شاخص فرابورس با 0.5 درصد رشد به رقم 715.5 واحد رسید و ارزش کل معاملات این بازار اندکی کمتر از 160 میلیارد تومان بود. روند معاملات روز گذشته به نحوی رقم خورد که تعبیر آن میتواند با مشکل فراوانی روبهرو باشد.
روند کاهش شاخص کل در روزهای اخیر با سرعت و شیب نسبتا کمی دنبال میشود و در روز گذشته عمده کاهش شاخص در نیمه نخست بازار اتفاق افتاد و پس از آن از سرعت کاهش شاخص بهشدت کاسته شد. قرار گرفتن این موضوع در کنار واقعیت سبزرنگ عموم بازار در روز گذشته سوالی وسوسهانگیز را در ذهن هر معاملهگری تداعی میکند؛ «آیا روند صعودی دیگر (چه کوتاهمدت و چه بلندمدت) شروع شده است؟» برای یافتن پاسخ حقیقی این پرسش باید مسائل مختلفی را در مورد روزهای اخیر بازار در نظر گرفت و پس از بررسی تمام شواهد به اعلام نظر پرداخت. نخستین نکته قابل توجه آن است که با شروع روند نزولی جدید، حجم معاملات به نحو چشمگیری رو به کاهش گذاشت و یکی از خواص تک روزهای سبز در روندهای قرمز بازگرداندن معاملهگران به پای میز معامله است. به کلام سادهتر، در روندهای نزولی هرازگاهی انتظار میرود بازار رنگ مثبت به خود ببیند و ابتداییترین دلیل این مهم افزایش ارزش معاملات برای ادامه مسیر است. لذا دور از ذهن نخواهد بود اگر این فرضیه را در مورد شرایط کنونی بازار نیز در نظر بگیریم.
برای تایید این موضوع میتوان نگاهی به معاملات کلی بازار انداخت. طی دو روز ابتدایی هفته عمده معاملات توسط کدهای حقوقی انجام شده است و نمیتوان از حضور پررنگ ایشان در طرف خریدار چشمپوشی کرد. لذا اگر در دو روز پیشرو فعالیت حقیقیهای بازار در سمت خریدار از 40درصد تجاوز کند آنقدرها نمیتوان به پایدار بودن رنگ سبز بازار امیدوار بود. از طرف دیگر گروه خودرویی یکی از ابزارهای کلیشهای برای مثبت کردن بازار به شمار میرود، همانطور که در جلسه معاملاتی روز گذشته قابل مشاهده بود، یکی از نخستین صنایعی که روند صعودی به خود گرفت این گروه بود. در واقع اینگونه میتوان استنباط کرد که شرایط حاکم بر بازار برای ایجاد توهم صعود در ذهن معاملهگران رقم خورده است.
در جلسه معاملاتی پیشرو سناریوهای مختلفی را میتوان متصور شد. بدبینانهترین فرضیه اعلام میکند که پس از گشایش، بازار با سرعت زیادی از رنگ شاخص کل تبعیت کرده و در مسیر نزولی خود قرار میگیرد. اما منطقیترین حالت برای روز جاری صعودی بودن شاخص برای سهچهارم ابتدایی بازار و کم شدن تدریجی تقاضا در یکچهارم پایانی است.
به عبارت دیگر، انتظار میرود در روز بازار با هیجان خرید و حضور پررنگ تقاضا گشایش یابد و شاخص کل از این موهبت بهره کافی را برده و تا 100 واحد رشد را تجربه کند، اما در پایان میتوان انتظار داشت با قدرت گرفتن عرضه، شاخص کل مقداری از مسیر رفته خود را بازگردد و معاملهگران را در ابهام باقی بگذارد. سناریوی محتمل دیگر این است که شدت گرفتن عرضه در برابر تقاضا از نیمههای جلسه معاملاتی رخ دهد که در این صورت حتی میتوان انتظار داشت شاخص کل تمام مسیر رفته خود را بازگردد و در بخش قرمز خود بسته شود.
* کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه