برای آنکه بتوانیم در زندگی در مسیر موفقیت قرار بگیریم، از توانمندی های خود به خوبی استفاده کرده و چالش ها و مسایل زندگی را به سمت حل شدن ببریم، لازم است اعتماد به نفس داشته باشیم.
فردی را تصور کنید که روی کاغذ باهوش و با استعداد است، در شرایط ایده آلی بزرگ شده است. تصور کنید این فرد خیالی در بهترین دانشگاه های جهان درس خوانده و این حق انتخاب را دارد در هر سمت شغلی و در هر شرکتی که تمایل دارد، مشغول به کار شود. اگر همه چیز مهیا باشد و به چنین فردی بگویند همه اینها در اختیار تو ولی اعتماد به نفس ات را از تو می گیریم. می تواند به ساعتی نرسیده همه چیز خود را از دست بدهد. تنها و تنها به دلیل آنکه اعتماد به نفس نداردٰٰ همه چیز را به ساعتی خراب می کند.
حال فرد دیگری را در نظر بگیرید که هیچ امکانات ظاهری ندارد ولی اعتماد به نفس دارد. این فرد به سرعت می تواند همه آنچه در رویاهای خودش دارد را به سرانجام برساند و به نقطه ای برسد که رویای آن را ساخته بود. به همین دلیل اعتماد به نفس و تمرین برای افزایش آن یکی از موضوعات مهمی است که هر کسی در زندگی با آن سر وکار دارد. هیچ فردی در این جهان نمی تواند مسیر زندگی را به راحتی و بدون داشتن اعتماد به نفس طی کند.
یکی از ویژگی های مشترک افراد کارآفرین داشتن اعتماد به نفس است. حتی اگر همین لحظه در خود ضعف اعتماد به نفس را احساس می کنید، به راحتی می توانید قدم اول را بردارید و در مسیر جدیدی گام بگذارید. اعتماد به نفس ساختنی است و به سرعت می توانید در مسیر بالا بردن و افزایش اعتماد به نفس خود گام بردارید.
در این مطلب قصد داریم راهکارهایی عملی و موثر برای افزایش و بالا بردن اعتماد به نفس به شما پیشنهاد بدهیم. قبل از ارایه راهکارها لازم است با تعریف اعتماد به نفس بیشتر آشنا شویم.
تعریف اعتماد به نفس
اعتماد به نفس (Self-Confidence) به این معنی است که فردی به توانمندی های خودش باور و اعتماد داشته باشد.
خودباوری نوعی حالتی روانی است که باعث می شود فرد عمیقا می داند می تواند و از پس شرایط و مسایل برمی آید. در نتیجه احساس توانمندی و باارزش بودن می کند.
برخی محققان می گویند نمی توان واژه اعتماد به نفس را به صورت کلی به کار برد و باید برای آن حدودی معلوم کرد. مثلا فردی در نقاشی کشیدن اعتماد به نفس دارد ولی در ورزش کردن اعتماد به نفس لازم را ندارد. به همین دلیل می گویند این اصطلاح را نباید به صورت کلی به کار برد و در اعتماد به نفس باید حوزه آن موضوع کاملا باشد.
راهکارهای عملی برای افزایش اعتماد به نفس
برای آنکه بتوانید اعتماد به نفس خود را بالا ببرید می توانید راهکارهایی را طی کنید که برای اغلب افراد موثر واقع شده است. در ادامه می توانید با این راهکارها آشنا شوید:
۱- مثبت اندیشی را در خود نهادینه کنید
جملاتی مانند «من نمی توانم» یا «مطمئنا شکست می خورم» یا «هیچ کس دوست ندارد به حرف های من گوش دهد» ناشی از افکار منفی ذهن شماست. این صدای درون اصلا به شما کمکی نخواهد کرد و مانع از رسیدن به رویاهایتان می شود.
۲- افکار منفی را به مثبت تغییر دهید
برای این کار باید فکرهای مثبت را به ذهن راه دهید. می توانید از جملاتی مانند «من این کار را امتحان می کنم»، «در کارم موفق می شوم» یا «مردم به حرف های من گوش خواهند داد» استفاده و هر روزتان را با القای حرف های مثبت شروع کنید.
فضای بیشتری از مغزتان را به افکار مثبت اختصاص دهید. هر چه بیشتر افکار مثبت را به ذهن خود راه داده و از منفی بافی دوری کنید، زودتر این عادت برای ذهن شما ایجاد می شود.
۳- با افراد مثبت اندیش معاشرت کنید
از میان دوستان یا اعضای خانواده با کسانی بیشتر معاشرت کنید که حال تان را بهتر می کنند. در این مورد به این نکات توجه بیشتری کنید. از دوستانی که مدام شما را به نقد کشیده یا نقاط ضعف تان را برجسته می کنند، اجتناب کنید.
حتی نیت مثبت برخی افراد که مدام به شما می گویند چه باید بکنید، به اعتماد به نفس تان ضربه می زنند.
هر چه قدم های بیشتری در مسیر رسیدن به اهداف تان بردارید، افراد منفی باف بیشتر به شما موج منفی می دهند. برای بالا بردن اعتماد به نفس رابطه خود را با این افراد کم کنید.
۴- از چیزهایی که حس بدی به شما می دهند دوری کنید
از دیدن اشیا یا رفتن به مکان هایی که شما را به یاد خاطرات بد گذشته می اندازند، اجتناب کنید. برای مثال لباس هایی که دیگر اندازه شما نیستند را در کمد نگه ندارید. به افراد بدی که پیرامون خود دارید یا شغلی که دیگر به آن علاقمند نیستید فکر کنید و در صورت امکان تغییرات لازم را بدهید.
۵- استعدادیابی کنید
هر کسی استعدادهایی دارد. ببینید چه کاری را بهتر از دیگر کارها انجام می دهید. با غرور به آن کار ادامه دهید. به دنبال آنچه که علاقه دارید بروید: هنر، نقاشی، نویسندگی، گویندگی و ... می توانند مثال هایی از آن باشند. هر چه استعداد و هنر بیشتری داشته باشید با آدم های جدید و متنوع تری ارتباط پیدا می کنید.
اگر در زمینه علاقه ی خود کار کنید، هم از نظر روحی-جسمی به خود لطف کرده اید هم حس کارآمدی که به شما می دهد در بالا بردن اعتماد به نفس تان اثر می گذارد.
۶- به خودتان افتخار کنید
از یک سو باید به استعدادهای خود افتخار کنید و از سوی دیگر خودتان را بسازید. شاید متوجه خیلی از مهارت های خود نباشد از این رو پیشنهاد به شما این است که کارهایی که به خوبی انجام می دهید را روی کاغذ بنویسید. مثلا مهربانی کردن، خوب گوش دادن، مدیریت بحران و ... نمونه هایی از مهارت های افراد هستند.
۷- تعاریف دیگران را با گشاده رویی بپذیرید
کسانی که اعتماد به نفس پایینی دارند از تعریف و تمجید خوش شان نمی آید. آنها فکر می کنند گوینده یا دروغگو است یا اشتباه می کند. در مقابل کسانی نیز وجود دارند که به خاطر غرور منفی، به هنگام شنیدن تعرف خوبی شان، با سردی رفتار می کنند. بهترین رفتاری که در اعتماد به نفس شما اثر گذار است بدین صورت است:
تعریف را با تمام وجود بپذیرید، لبخند زده و به خوبی تشکر کنید.
تعریف یاد شده را به لیست خوبی های تان اضافه و از آن برای بالا بردن اعتماد به نفس تان استفاده کنید.
۸- در آیینه به خودتان لبخند بزنید
تحقیقاتی در مورد «تئوری بازخورد صورت» انجام شده که در آن اثرات مثبتی که فرد با لبخند زدن در آینه در مغز ایجاد می کند، به وضوح آمده است. هر روز در آیینه به خود نگاه کنید و لبخند بزنید تا شادتر از قبل شوید. خود را همان طوری که هستید بپذیرید و بدانید با این کار اعتماد به نفس تان بیشتر از همیشه می شود.
همیشه با لبخند به دیگران بنگرید، چرا که آنها نیز با لبخند جواب شما را خواهند داد و این به اعتماد به نفس شما بیشتر کمک می کند.
۹- احساسات خود را کنترل کنید
ترس خود را بپذیرید. برخی فکر می کنند افراد با اعتماد به نفس اصلا نمی ترسند. اشتباه است. زیرا ترس معقول نشان دهنده رشد فکری است. صحبت کردن در عموم، آشنا شدن با غریبه ها یا درخواست افزایش حقوق می توانند مثال هایی از ترس باشند. روبه رو شدن با ترس، اعتماد به نفس شما را افزایش می دهد.
کودکی که به تازگی راه رفتن یاد گرفته را در نظر بگیرید، ابتدا با ترس راه می رود زیرا موانع و مشکلات زیادی در راه دارد، اما به محض اینکه کنترل را به دست می گیرد، لبخندی بر لبانش می نشیند. مانند شما، ترس تان را پشت سر بگذارید و به موفقیت دست پیدا کنید.
۱۰- صبور باشید
هیچ کس در یک شبانه روز با اعتماد به نفس نمی شود. ممکن است به ترس غلبه کنید اما به هدف تان نرسید، اشکالی ندارد. حتما از اشتباهات تان درس بگیرید و بار دوم آنها را تکرار نکنید. برای مثال زمانی که به درخواست افزایش حقوق تان جواب رد داده می شود برگردید و به گذشته نگاه کنید، آیا کاری بوده که به اشتباه انجام داده باشید؟