شکایت از کارفرما بابت عیدی و سنوات

در روابط کارگر و کارفرما ممکن است مشکلاتی پیش بیاید که کارگر به راحتی نتواند حق و حقوق خود را دریافت کند. در این بین برای پایمال نشدن حقوق کارگران اداره کار به آنها حق شکایت از کارفرما را داده است. به همین منظور لازم است با احراز هویت سامانه روابط کار و سپس ثبت شکایت در این سامانه نسبت به احقاق حقوق خود اقدام نمایید.

بررسی مزایای مستمر و مزایای غیرمستمر مطابق قانون کار:

• مزایای پرداختی مستمر:

 به صورت ماهانه به کارگران و کارمندان شاغل پرداخت می گردد و حتماً در فیش حقوقی آنها نیز ذکر خواهد شد.

• مزایای پرداختی غیرمستمر:

 بنا به مناسبت های خاص یا میزان کارکردهای خاص به کارمندان اعطا می شود. معمولاً این مزایا دائمی و همیشگی نبوده و برخی مواقع متناسب با تصمیم کارفرما، کارگران شاغل را  به قول معروف سورپرایز خواهد کرد. ولی در مجموع، قوانین کار و حقوق وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منوط به حقوق پایه کارگران نیست.

این وزارتخانه امکانات و تسهیلات دیگری نیز برای کارگران و کارمندان تحت پوشش خود لحاظ نموده است. به عنوان نمونه، نوعی از پرداختی های پاداش گونه نیز به کارگران تحت پوشش وزارت کار تعلق می گیرد.

معمولا این نوع پرداختی ها هنگام بازنشستگی، فراغت از کار، فوت یا از کار افتادگی و ... نیز به کارگران تعلق می گیرد. یکی از این پرداختی ها، حق سنوات و عیدی کارگران است.

حق سنوات به چه معنا و مفهومی است؟

بر اساس آخرین بخشنامه مرتبط با حق سنوات در سال۹۲ و با عنایت به ماده ۲۴ قانون کار، اصطلاح حق سنوات یا پاداش پایان کار کارگران، مبلغی است که در اتمام هر سال یا در پایان هر قرارداد کار، از طرف کارفرمایان به کارگران مشمول قانون کار پرداخت خواهد شد.

این پاداش با عنوان های دیگری مثل مزایای پایان خدمت کارگر یا مزایای پایان کار نیز شناخته می شود. البته اصطلاح حق سنوات با اصطلاح پایه سنوات کاملا متفاوت است.

به بیان بهتر شاید بتوان عنوان کرد که میزان سنوات، بخشی از پاداش ها و تسهیلات لحاظ شده از سوی وزارت کار برای کارگران و کارمندان شاغل است و این حق سنوات به گونه ای بخشی از پایین بودن مقدار حقوق کارمندان و بخش کوچکی از هزینه های آنان را جبران می نماید.

البته برای پرداخت این حق، امتیازاتی نیز برای کارفرمایان معین گردیده به نحوی که کارفرمایان می توانند سنوات را به صورت ماهانه پرداخت نمایند.

معمولاً بیشتر کارفرمایان در پایان هر سال یا در هنگام اتمام قرارداد کار این مبلغ را به کارکنان خود می پردازند و مقدار حق سنوات نیز معادل یک ماه آخرین مزد ثابت دریافتی به کارگر در هر سال می باشد.

مطمئناً با دریافت پاداش انگیزشی حق سنوات، انگیزه کارگران بالاتر رفته و کیفیت و بازده تلاش او در انجام وظایف محوله افزایش خواهد یافت.

در صورتی که سنوات کارکنان به صورت سالانه پرداخت نگردد، هنگام ترک کار یا تسویه حساب، تمامی سنوات کارگر براساس آخرین حقوق دریافتی او محاسبه و پرداخت می گردد.

اگرچه عیدی و سنوات دو مقوله جدا از هم هستند اما معمولاً در شرکت های خصوصی در آخر سال همراه با محاسبه عیدی کارگران سنوات آنها نیز محاسبه و پرداخت می گردد. البته قانون سنوات را موکول به اتمام قرارداد و یا اتمام همکاری نموده است.

زمان پرداخت حق سنوات و عیدی

باید طبق قرارداد کار ببنیم، چه زمانی قرارداد کار به پایان می رسد و کارفرما مکلف است سنوات را پرداخت کند، بسیاری از کارفرمایان پرداخت حق سنوات را به اتمام زمان همکاری موکول می  نمایند.

در حقیقت کارفرما، قرارداد کار را ملاک قرار نداده و زمانی که با کارگر قطع همکاری می نماید سنوات او را مطابق قانون کار پرداخت می کند. البته این امر هیچ منعی مطابق قانون کار ندارد. معمولاً موارد زیر را می توان از مصادیق ترک کار کارگر محسوب کرد و کارفرمایان در صورت بروز این شرایط ملزم به پرداخت کامل سنوات کارگر خواهند بود.

• بازنشستگی
• از کار افتادگی کلی
• استعفای کارگر
• اخراج کارگر
• فوت کارگر بیمه شده و پایان قرارداد همکاری

از جمله شرایطی است که ترک کار کارگر را رقم  زده و کارفرما ملزم به پرداخت سنوات اوست.

البته به این نکته توجه داشته باشید که نوع پایان یافتن همکاری در پرداخت حق سنوات کارگران هیچ تاثیری ندارد. پرداخت حق سنوات، از تعهدات کارفرما در مقابل کارگر یا مستخدم خود است که در زمان پایان کار باید به عنوان پاداش به او پرداخت نماید.

عدم پرداخت عیدی و سنوات کارگر

کارفرما در صورت پرداخت نکردن عیدی و سنوات کارگر یا عدم پرداخت بیمه توسط کارفرما، به جریمه عدم پرداخت عیدی و سنوات و جریمه عیدی ندادن کارفرما محکوم می گردد.

در مورد پرداخت یا عدم پرداخت عیدی کارگران و کارمندان توسط کارفرما، برخی از افراد هنوز نمی دانند که کارفرماها بجهت قانونی مکلف به پرداخت عیدی هستند و این موضوع سلیقه ای نیست که در صورت تمایل پرداخت کندیا خیر.

پرداخت نکردن عیدی کارمندان صرفاً به این معنا نیست که هیچ مبلغی به کارگر داده نشود بلکه گاهی کارفرما مبلغ عیدی را کمتر از حد مقرر قانونی به کارگر پرداخت می نماید که این امر نیز مصداقی از  پرداخت نکردن عیدی کارمندان و کارگران است که مشمول جریمه عدم پرداخت عیدی و سنوات می گردد.

شکایت از کارفرما

برای شکایت از کارفرما پس از بدست آوردن مدارک و مستندات و احراز و اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی فی مابین، می بایست به سامانه روابط کار مراجعه کرده و شکایت خود را طرح کنید. واحدهای اداره کار از طریق سازش و مراجعه امر به هیات های تشخیص و حل اختلاف به دعاوی میان کارگر و کارفرما و مسائل کاری کارگران همچون نپرداختن حق بیمه و حقوق کارگر، نپرداختن عیدی و سنوات و اخراج موجه یا غیرموجه و به طور کل تخطی از قوانین و قرارداد کار رسیدگی می نمایند. پس از آغاز رسیدگی و تعیین وقت آن، لازم است که کارگر در موعد تعیین شده در اداره کار حاضر شده و مطالبات خود را در خصوص پرداخت نکردن عیدی و یا حق سنوات و ... بیان نماید.