آسانسورهای یکی از راحت ترین و بهترین سیستم های حمل و نقل عمومی هستند که، جهت جابجایی افراد و کالاها در ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرند. اغلب موارداستفاده از آسانسور ها جهت راحتی و سهولت در رفت و آمدها افراد در ساختمان ها به کار می رود. ساختمان های مسکونی، تجاری و فروشگاهها بیمارستان ها، همگی از این بالابرها جهت جابجایی راحت افراد و اشیا استفاده می کنند. و قطعات اصلی آسانسور شامل:
کابین آسانسور
موتور آسانسور
ذیل مگنت
درب آسانسور
کفشک گاورنر
فلکه هرزگرد
براکت
ریل
موتور آسانسور
ر پشت بند سیم بکسل
قلاب وزنه
. تابلو فرمان و غیره می باشد.
موتور آسانسور قطعاتی هستند که وظیفه انتقال نیروی حرکتی جهت جابجایی کابین آسانسور را دارند. کنترل انتقال نیرو، سرعت و شتاب کابین همگی توسط سیستم موتور آسانسور هدایت و کنترل می شود.
موتور روملس و گلس
آسانسور با موتور روملس
به آسانسورهای فاقد موتورخانه گفته می شود و سرویس کار معمولاً موتور آسانسور روملس را در چاه آسانسور قرار می دهد و این به خاطر حجم کم و سبک و کوچکی موتورهای روملس می باشد. در صورتی که موتورهای قدیمی حداقل نیازمند یک اتاق ۱۰ تا ۱۲ متری بوده اند.
آسانسور گیرلس
آسانسورهای بدون گیربکس یا به اصطلاح گیرلس آسانسورهایی که موتور آن ها فاقد گیربکس است و دور فلکه کششی در این یا درایو کنترل سرعت کنترل می شود..
موتورهای گیرلس دارای قطعات زیادی هستند از جمله:
انکودر
ترمز
فلانژ
بلبرینگ
شفت
ورقه استاتور به همراه سیم پیچی
فلکه کششی
چرخ دنده و مارپیچ
روانکاری و گریس کاری
بوش
رولبرینگ
قطعات آب بندی
کوپلینگ
فلایول و غیره
در ادامه به معرفی بخش های مختلف موتور آسانسور می پردازیم
موتور آسانسور از آنجایی که بخش اصلی آسانسور می باشد قطعات و اجزا ای به کار رفته در آنها نیز بسیار مهم و حساس می باشند. بلبرینگ های به کار رفته در موتور آسانسور را معمولا از نوع تماس زاویه ای یا رولبرینگ های بشکه ای در نظر می گیرند. در واقع در آسانسور و در سایر اجزای آسانسور بلبرینگ های غلتشی استفاده و کاربرد بالایی دارند.
زیرا در قسمت سیستم محرکه و سیستم گیربکس آسانسور ها از نوع شعاعی بلبرینگ آسانسوری استفاده میشود. بلبرینگ های غلتشی به کار رفته در آسانسور به دو صورت ساچمه ای و استوانه ای میباشد. بلبرینگ های ساچمه ای برای مواردی که نیازمند سرعت بالا باشد و حجم و وزن کابین سبک باشد بهتراست.طراحی بلبرینگ های غلتشی وابسته به متریال های سخت فولادی می باشد.
از جمله ویژگی های بارز بلبرینگ تماس زاویه ای آسانسور تحمل بار شعاعی و محوری در آسانسور می باشد. که دارای طراحی های مختلفی می باشد که شامل بلبرینگ تماس زاویه ای یک ردیفه، دو ردیف و چهار نقطه تماس می باشد.
کوپلینگها قطعاتی جهت اتصال دو شافت به انتهای آنها و جهت انتقال نیرو می باشد. دوشافتی که در انتهای کوپلینگ به هم متصل هستند از یکدیگر جدا نمی شوند و جابه جایی در حد مجاز را می توانند داشته باشند. کوپلینگ ها جهت انتقال قدرت بین دو محور با قطرهای متفاوت کارایی دارند. در واقع کوپلینگ ها مثل فیوزها عمل می کنند و موقعی که گشتاور بیش از حد بالا د یا شوکی به سیستم وارد شود شکسته می شود که مانع از آسیب به آسانسور می شود.
یکی از اجزای موتور آسانسور می باشد که وظیفه خنک کردن موتور آسانسور را دارد. زیرا موتور آسانسور برای خنک شدن مخصوصاً در موتور گیربکس نیاز به فن خنک کننده دارد. اکثراً نیروی محرکه آسانسور همزمان با روشن شدن موتور و خاموش شدن موتور خاموش و روشن می شود. زمانی که درجه حرارت سطح موتور از یک میزان حداقلی بیشتر شود تنها توسط ترموستات فعال می شوند و دایم روشن می مانند.
برای اینکه حرکت دورانی شفت موتور از طریق کد های دیجیتال و آنالوگ به درایو تابلو فرمان ارسال شوداز انکودر موتور آسانسور می توان استفاده کرد. البته انکودر باید مدار بسته باشد تا باعث ایجاد منحنی های حرکتی مطلوب شود.
گیربکس حلزونی آسانسور شامل چرخ دنده و ماردون چرخ دنده حلزونی می باشد. این گیربکس ها وظیفه کاهش سرعت کشش پولی را دارند ضمن اینکه می توانند جهت چرخش پولی را نیز عوض کنند برای اینکه گشتاور خروجی افزایش پیدا کند با کاهش سرعت چرخش می توان از گیربکس کاهنده سرعت استفاده کرد. در نتیجه توانایی بلند کردن اشیای سنگین با توجه به قطر پولی امکان پذیر خواهد بود. علت اصلی کاربرد گیربکس های حلزونی در آسانسور به دلیل فشرده بودن و قدرت ایستادگی بالا در برابر ضربه می باشد. ضمن اینکه به راحتی با شفت موتور کوپل می شود. تبدیل گیربکس حلزونی در آسانسور ها معمولاً بین ۱۲ تا ۳۰ قرار دارد. در زمان فشردن دکمه طبقات با راه اندازی الکتروموتور گیربکس موجب جابجایی سیم بکسل می شود و باعث حرکت کابین بر خلاف جهت وزنه تعادل می شود. به همین جهت در گیربکس حلزونی حرکت سیم بکسل منوط به الکتروگیربکس نیست بلکه کمک وزنه تعادل در آن دخیل می باشد. در این بین عملکرد گیربکس حلزونی بر اساس تبدیل توان مکانیکی اولیه به توان مکانیکی قابل استفاده در سیستم می باشد. اصطکاک موجود بین طناب و شیار قرقره روی پولی موجب ایجاد نیروی کششی بین درایو کششی و طناب میشود.
از آنجایی که آسانسور ها نیازمند سرعت بالایی هستند بهتر است تا از رولبرینگ های بشکه ای با سرعت بالا استفاده شود. رولبلبرینگ های سرعتی نسبت به بقیه رولبرینگ ها استاندارد و دارای محدودیت ۵۰ درصدی هستند و معمولاً از سری های ۲۲۳ و ۲۳۲ و ۲۴۰ و ۲۴۱ آن برای کاربردهای خاص استفاده می شوند. رولبرینگ های بشکه ای تحمل بارهای شعاعی و محوری را دارند. ضمن اینکه خود تنظیم بوده و به همین علت باعث حساسیت رولبرینگ نسبت به ناهمراستایی شافت است.
استاتور موتور آسانسور یکی از اجزای ثابت مدارهای الکترونیکی مغناطیسی در موتور آسانسور می باشد در پیکربندی های مختلف استاتور ها ممکن است به عنوان آهنرباهای میدانی عمل کنند. که با روتر برای ایجاد حرکت تعامل دارند. یا به عنوان آرمیچر هایی که با سیم پیچ های میدان متحرک روی روتر کار می کنند. آنها به طور کلی آهنرباهای الکتریکی دائمی هستند که هم ترازی میدان را حفظ می کنند و دومی یک سیم پیچی میدانی است.
در یک موتورAC از هسته ای از لایه های فولادی نازک و سیم پیچ هایی است که وارد شده در آن تشکیل شده است که به آنها سیم پیچ میدانی میگویند و مستقیماً به منبع تغذیه متصل می شوند. هنگامی که جریان اعمال می شود این دو با هم تبدیل به یک آهن ربای الکتریکی می شوند. در موتورهایDC استاتور هر دو سیم پیچ میدان و قطب ها را حمل می کند که مقدار مغناطیسی را با روتور تشکیل می دهد. سیم پیچ های میدانی در آن حالت ممکن است سیم پیچ و آهنربای دائمی روی استاتور باشند. قطب های سیم پیچ میدان را با تعداد تعیین شده توسط ولتاژ در جریان خود جای می دهند.
از جمله قطعاتی که وظیفه انتقال قدرت موتور و در نهایت حرکت سیم بکسل را دارد فلکه کششی موتور می باشد. این فلکه اصلی قسمت اصلی سیستم تعلیق آسانسور میباشد. هنگام نصب موتور آسانسور جهت اتصال سیم بکسل به مرکز کابین و مرکز وزنه تعادل استفاده از فلکه ی گیربکس امکان پذیر است. به همین جهت باید از فلکه بزرگی که روی گیربکس نصب میشود استفاده کرد. که ضمن اشغال فضای زیاد اصلاً مقرون به صرفه نمی باشد. برای ایجاد تعادل بین وزن تعادل و کابین نیز بهتر است از دو فلکه کوچک تر برای موتور گیربکس و فلکه هرزگرد استفاده کرد. .
ترمز موتور آسانسور را معمولاً در قسمتی از موتور که دارای سرعت بیشتر می باشد نصب می کنند. زیرا نیروی مورد نیاز جهت ترمز در این قسمت کمتر می باشد. البته بر این اساسی چرخش سیستم مکانیکی مستقیم متصل به چرخ رانش باشد. عملکرد ترمز باید بر اساس فنرهای فشاری و یا نیروی وزن باشد تا به وسیله نیروی الکترومغناطیس باز شود. برای اینکه ترمزهای آسانسور سریع عمل کند باید دو قطعه الکتریکی کنترل برای متوقف کردن آسانسور در نظر گرفته شود. کلیه عملیات قطع برق آسانسور زور تابلو فرمان و سیستم ترمز موتور باید به طور اتوماتیک کار کنند. به همین دلیل باید از ترمزهای اصطکاکی الکترومغناطیسی استفاده کنند. اگر حرکت کابین آسانسور ۱۲۵ درصد بار اسمی خود در سرعت نرمال باشد در نتیجه ترمزها قدرت متوقف کردن کل سیستم را بدون معطلی دارند. ضمن اینکه ترمز ناگهانی شتاب منفی است. این شتاب منفی بیش از حد مشخصی نباید باشد. زیرا حد ترمز را اغلب به وسیله پاراشوت تعیین می کنند. قابل ذکر است که شتاب منفی وارد شده به وسیله پاراشوت به حدی بالاست که مشابه عملکرد برخورد کابین با ضربه گیر ته چاه می باشد به همین علت در آسانسورها باید حداقل یک سیستم محرک مخصوص باشد و سیستم ترمز باید یک ترمز الکترو مکانیکی اصطکاکی باشد.
پرشین صنعت به عنوان یکی از تامین کنندگان بلبرینگ، رولبرینگ، تسمه، یاتاقان و قطعات صنعتی با برندهای معروف اروپایی با بیش از پانزده سال تجربه در خدمت صنعت کشور و حمایت از تولید ملی میباشد.