کیف پول الکترونیکی ناجی سرویس‌های پرداختی

کشورهای زیادی طی چند سال گذشته سعی در حذف فیزیکی اسکناس از اقتصاد خود داشته‌اند تا استفاده از کیف پول مجازی را در جامعه خود رواج دهند. این امر که باعث حذف هزینه برای تولید اسکناس و سکه می‌شود بیش از 10 سال است که در کشور ما قانونمند شده است. در سال 83 قانونی با عنوان «کیپا» تصویب شد، این در حالی است که پس از گذشت چند سال از تصویب کیپا هنوز تلاش زیادی برای اجرای این طرح صورت نگرفته و تنها چند شرکت فعالیت‌های مختصری در روند اجرای این طرح انجام داده‌اند. البته شرکت‌ها و نهاد‌های زیادی هستند که با این عنوان فعالیت دارند اما به گفته کارشناسان، بیشتر این نهاد‌ها تنها سرویس‌های خرید محدودی را در اختیار کاربران قرار می‌دهند که نمی‌توان از آنها به‌عنوان کیف پول الکترونیکی یاد کرد، چرا که کیف پول مجازی به خدماتی گفته می‌شود که به وسیله آن بتوان تمامی خرید‌های روزمره را انجام داد.

کیف پول الکترونیکی که در کشور ما بر مبنای استفاده از هزینه‌های خرد است به دو صورت فیزیکی و مجازی قابل اجــراست. در روش فیزیکی کارت هوشمندی به متقاضی تعلق می‌گیرد که به هیچ بانکی وابسته نیست و مشترک می‌تواند با شارژکردن کارت خود از طریق هر حساب بانکی، با آن خرید کند. طبق قوانین کیپا نمی‌توان هر کیف پول الکترونیکی را بیش از 200 هزار تومان شارژ کرد. در کشور‌های پیشرفته فناوری NFC که از چیپ‌ست تعبیه شده در تلفن‌های هوشمند استفاده می‌کند در حال جایگزین شدن این روش است و کاربر با نزدیک کردن تلفن همراه خود به درگاه‌های ویژه NFC می‌تواند خرید‌های خود را انجام دهد. یکی از مزیت‌های این روش این است که پذیرندگان وجه دیگر لازم نیست دستگاه خود را به‌صورت مداوم به خط تلفن، اینترنت یا سیم‌کارت متصل کنند و عملیات دریافت پول به‌صورت آفلاین انجام می‌شود و برای واریز وجه از دستگاه POS به حساب بانکی فروشنده، کافی است یک بار در روز این دستگاه را به تلفن یا اینترنت متصل کرده تا به‌صورت اتوماتیک وجه دریافتی از مشتریان به حساب پذیرنده واریز شود.
در روش مجازی نیز پرداخت‌ها به وسیله کد‌هایUSSD انجام می‌پذیرد که نسبت به روش اول محدودیت‌هایی را به همراه دارد.

محمـــدرضا فرهــانی، کارشناس ارتباطات درباره ویژگی‌های پول الکترونیکی به «فرصت امروز» گفت: اگر این روش به‌صورت گسترده انجام گیرد می‌توان در همه جای شهر از آن استفاده کرد و به جای پرداخت پول به‌صورت فیزیکی از روش مجازی بهره گرفت. وی افزود: این روش می‌تواند در تاکسی‌ها، ناوگان اتوبوسرانی و همه فروشگاه‌ها و مغازه‌ها استفاده کرد بدون آنکه خریدار و فروشنده از این روش ناراضی باشند. فرهانی درباره علت اجرا نشدن این طرح در ایران گفت: البته کیف الکترونیکی به‌صورت نیمه تمام اجرا شده است و دلیل به طور کامل اجرا نشدن آن را می‌توان جدی گرفته نشدن این روش از سوی بانک مرکزی دانست. وی اظهار کرد: البته هرازچند گاهی اجرای این طرح در دستور کار قرار می‌گیرد اما پس از چند وقت به خاطره‌ها سپرده می‌شود. به‌عنوان مثال در سال گذشته که بحث دریافت کارمزد از دستگاه‌های POS بانک‌ها به میان آمد مسئولان سعی کردند این روش را جایگزین آن کنند. این کارشناس درباره معایب این روش پرداختی نیز گفت: سرقت گوشی و به خطر افتادن کیف پول الکترونیک بزرگ‌ترین دغدغه استفــاده‌کنندگــان از ایــن روش پرداخت است اما با سرقت گوشی، سارقان هرگز نمی‌توانند به حساب کارت بانکی شما دسترسی پیدا کنند چون برای شارژ کیف پول الکترونیک نیاز به رمز ورود است. 

عبدالله افتاده، مدیر روابط عمومی جیرینگ نیز در گفت‌وگو با «فرصت امروز» با اشاره به رشد روز افزون کاربران کیف پول الکترونیکی اظهار کرد: سرویس جیرینگ که زیرمجموعه اپراتور اول کشور است تا به امروز توانسته 34 میلیون مشترک را جذب خود کند که از این تعداد 11‌میلیون مشترک از این خدمات به‌صورت مستمر استفاده می‌کنند. وی افزود: علاوه بر این جیرینگ با شرکت‌های دیگری که در زمینه سرویس‌های پرداخت فعالیت دارند همکاری می‌کند تا خدمات بهتری به مردم ارائه شود. افتاده با اشاره به اینکه در حال حاضر تراکنش‌های موبایلی رتبه اول درحوزه پرداخت‌های الکترونیکی دارند، گفت: سرویس کیف پول جرینگ کاملا به‌صورت رایگان عرضه می‌شود که متقاضیان می‌توانند برای دریافت خدمات، کد #123* را با تلفن همراه خود شماره‌گیری و بعد از ثبت‌نام از کیف پول الکترونیکی جیرینگ استفاده کنند. وی با بیان اینکه شارژ کیف پول همراه اول با هر حساب بانکی که عضو شبکه شتاب باشد امکان‌پذیر است، اظهار کرد: هدف اصلی جیرینگ پرداخت‌های خرد و زیر 10‌هزار تومان است اما مشترکان می‌توانند با این خدمات مبالغ بالاتر را نیز پرداخت کنند. وی درباره زمان ارائه خدمات روی بستر NFC نیز گفت: ما برای ارائه هرگونه خدمات از جمله NFC آماده هستیم اما برای ارائه آن به قانون و مجوز بانک مرکزی احتیاج داریم و درصورت دریافت این مجوز حتما خدمات بیشتری را ارائه خواهیم کرد.