مهدی آزرمی، مدیر شرکت «حامیان صنعت کیمیا» از بازار نامطمئن تولید چوب بستنی به «فرصت امروز» می گوید / چوب واردات لای چرخ تولید چوب بستنی

براساس آمارهای ارائه شده، کارخانه های بستنی سازی کشور سالانه ۲۴۰میلیارد تومان چوب بستنی به کشور وارد می کنند که بخش عمده این واردات از چین صورت می گیرد. اما مسئله اصلی این است که آیا تولید چوب بستنی نیاز به فناوری خاصی دارد که کشور ما مجبور به این همه واردات شده است؟ در همین رابطه «فرصت امروز» گفت  و گویی را با مهدی آرزمی، رئیس شرکت مشاوره سرمایه گذاری حامیان صنعت کیمیا داشته است که در ادامه می خوانید.

آزرمی در رابطه با تعداد تولید کننده های این صنعت می گوید: طبق آمارهایی که یک سال گذشته ارائه شد، تنها سه تولیدکننده در سازمان صنایع به صورت رسمی در این صنعت فعال بودند اما به جز آمارهای موجود ممکن است سه الی چهار تولیدکننده زیرزمینی و غیر جوازدار هم در این عرصه مشغول باشند. امری که شایان توجه است این است که مجموع تولیدات این شرکت های فعال زیر 10درصد مصرف کشور است.

وی در رابطه با برآورد هزینه ها برای ورود به این صنعت براساس پژوهش هایی که انجام شده، می گوید: سرمایه ثابت پروژه بین 600 تا 700میلیون تومان متغیر است. به این صورت که حدود 300 تا 350میلیون تومان هزینه تجهیزات است. 350 تا 400 متر فضای سرپوشیده برای تولید و نزدیک به 300 تا 400 متر هم فضای روباز برای انبار کردن الوارها احتیاج است.

آزرمی با بیان این جملات می افزاید: تجهیزات مورد نیاز این صنعت به لحاظ تکنولوژیک، تجهیزات پیچیده ای نیستند. روند تولید چوب بستنی به این صورت است که الوار گرد چوب درخت را به دستگاهی که مانند مداد تراش عمل می کند، می بندند و پس از پولیش دادن آن (صیقل دادن سطح چوب که پرزدار نباشد)، ورق های تولیدشده زیر دستگاهی پانچ می شود و به صورت چوب بستنی بیرون می آید که در نهایت برند می خورد و بسته بندی می شود.

اما تولید این ماشین آلات در کشور به دلیل محدود بودن تولیدکنندگان چوب بستنی،  رایج نیست. ماشین آلات موجود معمولا از کشور چین وارد می شوند البته ماشین آلات اروپایی نیز مثل تجهیزات دانمارکی در بازار موجود است که این ماشین آلات به جهت ظرفیت بالای تولید و تکنولوژی برتر قیمت بالاتری دارند به همین جهت قیمت تمام شده خط تولید هم طبیعتا بالا می رود.

وی ادامه می دهد: تجهیزات وارد شده از چین به صورت چند دستگاه مجزا و نیمه اتومات است که هزینه  پایینی هم دارد. راه اندازی این خط تولید با ماشین آلات چینی حدود 350میلیون تومان است در حالی که راه اندازی یک خط تولید با تجهیزات اروپایی نزدیک به 2میلیارد تومان هزینه می برد. لازم به ذکر است قیمت دستگاه ها در کیفیت محصول تولیدی چندان تاثیری ندارد، بلکه این ظرفیت تولید و تعداد تولید است که متفاوت است.

آزرمی در رابطه با این مسئله که چرا تولید چوب بستنی در ایران هنوز جا نیفتاده است به «فرصت امروز» می گوید: دلیل اول ضعیف بودن مواد اولیه و چوب های ایرانی است،  دلیل دوم نیز بسته به تصوری است که از این صنعت وجود داشته است؛  در گذشته به دلیل اتومات نبودن دستگاه ها، برای جداسازی قطعات معیوب به نیروی انسانی بسیار بالایی نیاز بود.

در سالن تولیدکننده های قدیمی دیده می شد که در بخش بسته بندی 200 نفر مشغول جدا سازی قطعات معیوب بودند. در حال حاضر چون جداسازی قطعات خراب به صورت اتومات انجام می شود به همین جهت نیروی کار کمتری هم بین 9 تا 11 نفر برای یک خط تولید کافی است.

توجیه اقتصادی و حاشیه سود خوب دلیلی برای تولید

آزرمی در رابطه با مواد اولیه مورد نیاز این صنعت می گوید: چوب صنوبر یا چوب تبریزی،  تنها ماده اولیه مورد نیاز است که به صورت کشت صنعتی قابل اجراست. بیشترین چوب و الوار مورد نیاز ایران از روسیه و آسیای جنوب شرقی وارد می شود. اگر چوبی خلل و فرج و حباب کمتری داشته باشد مناسب ترین چوب برای تولید این محصول است. از تمام چوب ها می توان برای تهیه چوب بستنی استفاده  کرد اما بسته به نوع چوب، کیفیت محصول هم متفاوت خواهد بود.

وی در رابطه با تهدیدهایی که این صنعت با آن روبه رو است، می گوید: بستنی سازهای ما تعداد زیادی ندارند. شاید تعداد این کارخانجات بین 10 تا 12 کارخانه باشد. سیستم خرید این  مصرف کننده ها نیز شکل گرفته است به همین جهت ممکن است نسبت به خرید محصول تولید داخلی مقاومت کنند. علاوه بر این، پایین بودن کیفیت چوب بستنی های داخل دلیل دیگری است که مصرف کننده تمایلی به خرید جنس داخل ندارد و ترجیح می دهد این واردات را از چین یا امارات انجام دهد.

وی با بیان این جملات ادامه می دهد: دو سال قبل براساس تحقیقاتی که انجام دادیم، متوجه شدیم، قیمت تمام شده محصول در ایران بین 2 تا 4 تومان است که در بازار بین 10 تا 12 تومان خریدوفروش می شود. این کار حتی با وجود واردات الوار گرد چوب توجیه اقتصادی دارد و از حاشیه سود خوبی برخوردار است.

تولید چوب بستنی همچنین بازگشت سرمایه خوبی هم دارد طوری که در دو یا سه سال اول کاری می توان نتیجه آن را دید حتی اگر در سال اول تولید زیر 50 درصد ظرفیت تولید داشته باشید. اما مسئله اینجاست که سرمایه گذاران این صنعت به صورت خرد فعالیت می کنند و تولیدات پایین در سطح کارگاهی دارند. در صورتی که اگر سرمایه گذاری با خط تولید اروپایی کار کند  که هم ظرفیت بالا با کیفیت خوب ارائه دهد،  می تواند 10 تا 15درصد بازار ایران را تصاحب کند.

ورود هلدینگ های بزرگ ضروری است

این فعال بازار در رابطه با تسهیلات دریافتی این صنعت می گوید: اغراق نیست که بگویم از ابتدای سال جاری هیچ وامی به هیچ تولیدکننده ای داده نشده است. وام روی طرح های ایجادی قفل است و عملا وامی به تولید تعلق نمی گیرد. وی در رابطه با پیش بینی چشم انداز بازار می گوید: به  نظر من تولید به صورت دست و پا شکسته ادامه پیدا خواهد کرد ولی شاهد رونق اساسی این بازار نخواهیم بود.

زمانی که واردات نهادینه شده است و منابع مواد اولیه و تجهیزات نامطمئن و ضعیف است، بازار فروش هم قابل اطمینان نیست، نمی توان سرمایه گذاران را مجاب به سرمایه گذاری کرد. تا زمانی که مصرف کنندگان بزرگ به صورت هلدینگ وارد کار تولید نشوند عملا اتفاقی در این بازار رخ نخواهد داد. زمانی که تولید نهادینه شود افراد تشویق به سرمایه گذاری خواهند شد.

***

سرمایه اولیه

سرمایه ثابت پروژه بین 600 تا 700میلیون تومان متغیر است. به این صورت که حدود 300 تا 350میلیون تومان هزینه تجهیزات است. 350 تا 400متر فضای سرپوشیده برای تولید و نزدیک به 300 تا 400متر هم فضای روباز برای انبار کردن الوارها احتیاج است. تجهیزات مورد نیاز این صنعت نیز به لحاظ تکنولوژیک، تجهیزات پیچیده ای نیستند. اما تولید این ماشین آلات در کشور به دلیل کم بودن تعداد تولیدکنندگان چوب بستنی،  رایج نیست.

ماشین آلات موجود معمولا از کشور چین وارد می شود البته ماشین آلات اروپایی نیز مثل تجهیزات دانمارکی در بازار موجود است که این ماشین آلات به جهت ظرفیت بالای تولید و تکنولوژی برتر قیمت بالاتری دارند؛ به همین جهت قیمت تمام شده خط تولید هم طبیعتا بالا می رود.

وی ادامه می دهد: تجهیزات وارد شده از چین به صورت چند دستگاه مجزا و نیمه اتومات است که هزینه  پایینی هم دارد. راه اندازی این خط تولید با ماشین آلات چینی حدود 350میلیون تومان است در حالی که راه اندازی یک خط تولید با تجهیزات اروپایی نزدیک به 2میلیارد تومان هزینه می برد. در حال حاضر به دلیل اینکه جداسازی قطعات خراب به صورت اتومات انجام می شود به همین جهت نیروی کار کمتری بین
9 تا 11نفر برای یک خط تولید کافی است.

***

تهدیدها و مجوزها

حاشیه سودی است که واردکننده ها به دنبال آن هستند و شاید یکی از تهدیدهای این صنعت محسوب شود. مهم ترین ریسک موجود در این صنعت نیز ریسک فروش محصول است. در اقلام واسطه ای و میانه تولید برند مفهومی ندارد، به همین جهت بحث بازارسازی و بازاریابی این محصول از ریسک های این صنعت محسوب می شود. دومین ریسک بزرگ دیگر تامین مواد اولیه مورد نیاز این صنعت است.

در این بازار با توجه به این مسئله که بازار، بازار بزرگی نیست، ماشین سازی و تولید تجهیزات شکل نگرفته پس ماشین آلات وارداتی است و این خود یکی از مشکلات این صنعت محسوب می شود. این کار یک کار ناشناخته است با دردسرهای خاص خود.

سرمایه گذاری در یک سطح کارگاهی با 300میلیون سرمایه اولیه، ریسک های خود را دارد زیرا مراکز و تعداد خریداران محدود است و شما به عنوان یک سرمایه گذار با یک بازار و  مواد اولیه نامطمئن و تجهیزات وارداتی رو به رو هستید، همه اینها عدم اطمینان را برای سرمایه گذاری در سرمایه گذار بالا می برد. برای دریافت مجوز نیز باید سری به اتحادیه درودگران بزنید، جواز صنایع را از صنایع معادن دریافت و مجوزهای بهداشتی را نیز از وزارت بهداشت و دانشگاه  مواد غذایی اخذ کنید.

ارتباط با نویسنده: Leilashirzad69@gmail.com