چای سفید چیست؟

چای سفید نوعی چای با طعم دلنشین میوه‌ای است و می‌گویند سرشار از آنتی‌اکسیدان و دارای مقدار اندکی کافئین است‌. اما آیا واقعیت همین است؟ بسیاری از چای سیاه یا سبز، دل می‌کنند و به دلیل طعم یا خواص سلامت بخش به مصرف چای سفید روی می‌آورند‌. اگر کسی قبل از مصرف چای سفید، چای سیاه یا سبز مصرف کرده باشد با خوردن چای سفید متوجه ظاهر کاملا متفاوت دم کرده، طعم، نحوه تهیه و حتی قیمت آن می‌شود.

چای سبز و سیاه را از برگ‌های رسیده گیاه چای تهیه‌می‌کنند، اما چای سفید کاملا یا بیشتر از غنچه‌های چای (یا همان برگ‌های نرسیده و نشکفته) تهیه می‌شود‌. غنچه‌های چای ظاهری سفید و کرکدار دارند که وجود این کرک‌ها در حقیقت ساز و کار طبیعی دفاعی گیاه برای مقابله با برخی آفات است.

چای سبز معمولا طعم تلخ و شیرین یا فقط شیرین و علفی دارد‌. چای سیاه معمولا تلخ و طعم میوه‌ای در آن بارزتر است‌ اما چای سفید با این دو فرق دارد و طعم آن شیرین و دلنشین است‌. برخی انواع چای سفید، رایحه گل‌های معطر را دارند و طعم برخی دیگر شما را به یاد شکلات شیری یا علف خشک خواهد انداخت‌. البته چای‌های سفید معطر شده نیز وجود دارند که آنها را با مخلوط کردن چای با گل‌ها و گیاهان دیگر مثل نعناع یا میوه‌ها درست می‌کنند.

دم کردن چای سفید از چای سبز آسان‌تر است، زمان دم کردن آن نیز سه تا چهار دقیقه است و برای این کار باید از آبی استفاده کنید که دمای آن کمتر از 190 درجه فارنهایت (87.7 درجه سانتی‌گراد) باشد‌. هر چند چای سفید زیاد در خصوص زمان دم گذاشتن انعطاف‌ناپذیر نیست‌. من خیلی‌ها را می‌شناسم که آن را هفت دقیقه‌ای دم می‌کنند! اما دمای آب باید حتما کمتر از نقطه جوش باشد‌. اگرچه چای سفید به بدقلقی چای سبز نیست و اگر دمای آب چند درجه بالا و پایین برود، چای خراب نمی‌شود.

حتما موقعی که چای سفید خریده‌اید متوجه قیمت بالای آن نسبت به چای سیاه و سبز شده‌اید‌. دلیلش این است که چای سفید را کاملا به‌صورت دستی درست می‌کنند‌. به همین دلیل فرآوری آن زمان‌بر و پر‌هزینه بوده تولید بسیار اندک این چای و کمیابی آن نیز از دلایل گرانی‌اش است.

تاریخ و سرچشمه پیدایش چای سفید

پیدایش چای سفید به منطقه Fujian چین در سال‌های دهه 1700 میلادی باز می‌گردد‌. گویا نخستین بار در این منطقه تهیه شد و بعد در کل چین رواج یافت. در سال 2000 میلادی یک تحقیق در مورد واریته‌هایی (مقصود از واریته نوع خاصی از یک گیاه است)که از آن چای سفید درست می‌کنند، انجام شد. محققان دو نوع واریته چای در Fujian شناسایی کردند‌. آنها کم کافئین و دارای آنتی اکسیدان بالایی بودند‌. همین تحقیق بود که چای سفید را به جهان شناساند و باعث شد هند و سریلانکا و دیگر کشورهای تولید‌کننده چای به سمت تولید آن بروند‌. اما چای سفید تولیدی این کشورها با چای سفید Fujian  فرق دارد و مثل آن دارای آنتی‌اکسیدان بالا یا کافئین اندک نیست.

تولید چای سفید

چای سفید یک چای فاقد مرحله اکسیداسیون با حداقل فرآوری است. برای تولید آن ابتدا غنچه‌ها را می‌چینند‌، بعد آن را پلاسیده می‌سازند (معمولا غنچه‌ها را در معرض مقدار بسیار ناچیزی گرما قرار می‌دهند) سپس غنچه‌ها را یا با هوای گرم یا در معرض تابش آفتاب خشک می‌کنند‌. 

ناگفته نماند وقتی می‌گوییم تولید چای سفید به حداقل فرآوری نیاز دارد نباید این گمان ایجاد شود که درست کردنش خیلی راحت است، اتفاقا تولید چای سفید مهارت بسیاری می‌خواهد‌. چون بخش اصلی خصوصیات این چای به شناختن شرایط آب و هوا، زمان برداشت و فراوری بستگی دارد که همگی باید در بهترین و مناسب‌ترین موقع انجام شوند.

مقدار کافئین چای سفید

معمولا این طور گمان یا تبلیغ می‌کنند که یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های چای سفید کافئین اندک آن است‌. اما واقعیت این است که خصوصیت فوق تنها در مورد چای‌های سفید منطقه Fujian صدق می‌کند‌. چون واریته چای موجود در اینجا که از آن چای سفید تهیه می‌کنند به طور طبیعی کم کافئین است، اما چای سفید تولید شده در کشورهای دیگر لزوما چنین نیست‌. بررسی محققان نشان می‌دهد چای هند کافئین بیشتری حتی از چای سیاه سریلانکا دارد.

مقدار کافئین چای سفید Fujian بسیار کم است و شاید به 6 تا 25 میلی گرم در هر فنجان برسد‌، اما کافئین چای سفید دیگر کشورها نزدیک به 60 میلی‌گرم در هر فنجان است‌. همچنین بسیاری از فروشندگان ادعا می‌کنند چای سفید دارای آنتی‌اکسیدان بالایی است‌. اما تحقیقات نشان می‌دهد این قضیه نیز فقط در مورد چای سفید منطقه Fujian چین صدق می‌کند نه چای سفید دیگر کشورها.

این نکته را اضافه کنم که بسیاری از مردم به چای سفید چای بی‌کافئین می‌گویند‌، اما این موضوع صحیح نیست‌. چای سفید به طور طبیعی دارای کافئین است اما برخی به اشتباه تصور می‌کنند یا تعمدا بیان می‌دارند کافئین را به چای سفید اضافه می‌کنند که این مطلب صحیح نیست.