پرورش زالو تجارتی پرسود اما ناشناخته

تجربه نشان داده است که هر چه علم و تکنولوژی پیشرفت می‌کند و زندگی‌ها ماشینی می‌شود، توجه به روش‌ها و سبک زندگی گذشتگان بیشتر و بیشتر می‌شود و علم پزشکی و در واقع می‌توان گفت صنعت پولساز پزشکی نیز از این قاعده مستثنی نیست.

بخش مرتبط: معرفی فرصت های سرمایه گذاری و راه اندازی کسب و کار

به همین دلیل است که در عصر امروز بسیاری از مردم برای درمان بیماری‌ها به طب سنتی روی می‌آورند تا از عوارض داروهای شیمیایی در امان بمانند و همین امر طب سنتی و روش‌های درمانی آن را به یک بنگاه اقتصادی خوب تبدیل کرده است. 
یکی از روش‌های درمانی در طب سنتی، زالو درمانی است. از روزگار گذشته پدر‌بزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها برای درمان کمر درد، پادرد و برای درمان جوش‌ها و دمل‌های چرکی که منشا ایجاد آنها در آن روزها مشخص نبود، تنها یک روش می‌شناختند و آن زالو انداختن بود. 
حالا نیز با وجود پیشرفت‌های گسترده در علم پزشکی، با تأیید پزشکان بر خواص درمانی زالو، به دلیل بدون عارضه بودن روش زالو درمانی بسیاری از مردم به این روش درمانی روی آورده‌اند و حتی داروهای بسیاری نیز از زالو ساخته می‌شود که همین مسئله باعث شده پرورش زالو به عنوان یک بنگاه اقتصادی پر درآمد مورد توجه کارآفرینان قرار گیرد. 
در واقع می‌توان گفت، زالو جراح کوچک و هوشمندی است. روی بدن بیمار که می‌افتد اندکی خون می‌مکد و درعوض بیش از ۱۲۰ ماده مفید وارد بدن می‌کند. 
به این ترتیب است که این جانور کوچک هنگام مکیدن خون، مواد متنوعی ترشح می‌کند که خواص درمانی دارند. معروف‌ترین ماده مترشحه از زالو، هیرودین است. هیرودینی که بنا به گفته پزشکان برای رقیق شدن خون و باز شدن رگ و بسیاری از موارد دیگر استفاده می‌شود، برای بسیاری از درد‌ها خون‌رسانی می‌کند، فعالیت انجام می‌دهد و در پیوند اعضا بسیار  مورد استفاده است. 
 می‌توان گفت امروزه بسیاری از متخصصان قلب و پوست و جراحان پوست و زیبایی، خیلی وقت‌ها از زالو استفاده می‌کنند و نتایج بسیار خوبی هم می‌گیرند. 
آب دهان زالو (بزاق) حاوی بیش از یکصد نوع ماده حیاتی مفید است که موجب درمان بیماری‌های مختلفی می‌شود و این خواص هستند که تجارت زالو را به تجارتی پرسود تبدیل می‌کند.

وضعیت زالو در ایران
از آنجایی که در گذشته زالو در طبیعت ایران صید و در پزشكی استفاده می‌شد، نیازی به پرورش این جانور مفید در کشور نبود، اما در چند سال اخیر به دلیل آلودگی ناشی از مصرف بی‌رویه سموم كشاورزی، تعداد زالوها كاهش چشمگیری یافته است. زهکشی تالاب‌ها و دریاچه‌ها و شخم زدن زمین‌های کشاورزی با تراکتور به جای اسب از دیگر دلایل کم شدن زالوی طبیعی در ایران است و همین امر تولید زالو را به ضرورتی پر سود تبدیل کرده است. 
براساس آمار، پرورش زالو در كشور برای اولین بار در شهرستان جویبار توسط دكتر كرد افشاری متخصص طب سنتی در فضای سر پوشیده به مساحت 500 مترمربع در داخل استخر‌های فایبر گلاس انجام گرفت. 
در حال حاضر نیز تكثیر و پرورش زالو با موفقیت انجام پذیرفته، به‌طوری‌كه در حال حاضر بیش از 200 هزار قطعه زالوی پرورشی برای عرضه به بازار مصرف وجود دارد و این در حالی است که پرورش زالو توجیه اقتصادی خوبی دارد و در حال حاضر هر قطعه زالو در ایران 500 تا1500 تومان به فروش می‌رسد و این در حالی است كه قیمت این آبزی در اروپا 8 تا 12 دلار است. تفاوت قیمتی که صادرات زالو را برای کارآفرینانی که مزارع مصنوعی پرورش زالو تأسیس کرده‌اند بسیار پر سود می‌کند. 
به این ترتیب است که با توسعه پرورش زالو از یک سو فرصت‌های شغلی جدید برای جوانان بیكار ایجاد می‌شود و از سوی دیگر افزایش درآمد اقتصادی روستاییان رقم خواهد خورد و سود خوبی هم نصیب سرمایه‌گذاران می‌شود. 

بخش مرتبط: معرفی فرصت های سرمایه گذاری و راه اندازی کسب و کار
در حال حاضر، تکثیر و پرورش زالو در برخی از استان‌های ایران مانند مازندران، آذربایجان شرقی و خراسان با موفقیت انجام می‌شود، به طوری که در حال حاضر زالوی پرورشی برای عرضه به بازار مصرف وجود دارد. 
لازم به ذکر است که سرمایه لازم برای تولید زالو بسیار کم است. به عنوان مثال از ملزومات پرورش زالو تهیه استخرهایی کوچک است که عمق آن نیم متر باشد و درکف استخر، سیمان‌ها با خاک رس پوشانده شوند.  بنا به گفته کارشناسان، با سرمایه اندک 5 تا 10 میلیونی می‌توان کارگاه کوچک تولید زالو را به راه انداخت.

درآمد‌زایی پرورش زالو  در سایر کشورها
در این میان، کشورهای روسیه، آلمان، فرانسه، انگلستان و مالزی تجربه‌ای طولانی در پرورش زالو دارند و استاندارد‌های جهانی تولید این آبزی با ارزش را به خوبی رعایت کرده‌اند.
این در حالی است که قیمت زالو در ایران از چند صد تومان بیشتر نمی‌رود و حتی به هزار تومان هم نمی‌رسد. به این ترتیب است که براساس آمار منتشر شده، کشورهایی نظیر روسیه و انگلستان و آلمان از تولید و صادرات زالو درآمد هنگفت ارزی به‌دست می‌آورند.

گفتنی است، زالو از 2500 سال قبل در هند، یونان، روم، ایران و سپس در اروپا مورد استفاده پزشکی قرار گرفته است و در کشور روسیه بیماری‌های مختلف (سردرد و امراض قلبی و پوستی و ضعف قوای جنسی) با زالو معالجه می‌شود. 
در مسکو و اوکراین نیز کرم‌های آرایشی برای رفع چین و چروک صورت تولید شده که ماده مؤثر آن از بزاق دهان زالو گرفته  و استفاده‌ دارویی از این آبزی .مفید با پیشرفت علم بیشتر و بیشتر شده است

کارآفرین موفق پرورش زالو چه می‌گوید؟ 
دکتر محمدرضا نصرتی، پرورش‌دهنده زالوی طبی در ایران، یکی از کار‌آفرینان موفق در زمینه پرورش زالو در کشور است. 
او یکی از موسسان شرکت آبزی‌پرور خاص آذربایجان، متشکل از چندین کارشناس شیلات، دامپزشک، پزشک متخصص طب سنتی و علوم آزمایشگاهی است که در سال 1385، به ثبت اداره ثبت اسناد و املاک درآمده و فعالیت مطالعاتی و عملیاتی خود را از همان سال آغاز کرده است. او درباره این شرکت و فعالیت‌هایش در زمینه تولید زالو می‌گوید: این شرکت با وجود خلأ‌ها و بروکراسی‌ اداری، در سال 88 موفق به اخذ اولین موافقت اصولی پرورش و تکثیر زالوی طبی در ایران شد و پس از طی فرآیند تکثیر پایلوت، مجوز بهره‌برداری و تأسیس را دریافت کرد و اینک با توجه به نیاز کشورهای همسایه به زالوی منحصر به فرد ایرانی، در حال اخذ مجوزهای ایزو و CE اروپا است.  او که در مدت 10 سال است در این رشته به فعالیت می‌پردازد تجربیات خوبی در زمینه پرورش زالو دارد. 
او در خصوص مشکلات راه‌اندازی تجارت پرورش زالو می‌گوید: از سال 85، به کمک اساتید مختلفی از جمله دکتر کرد‌افشاری و دکتر افراسیابیان، تحقیقات و مطالعات زیادی را به‌منظور تکثیر و پرورش زالو از منابع مختلف علمی، از جمله کتب طب سنتی، سایت‌های مختلف، شرکت‌های پرورش زالو در اروپا و چند کتاب ترجمه شده در این باره انجام دادیم. نبود هیچ نوع قانون و مدارک مستند تئوریک در سازمان‌های مختلف، برای اخذ مجوزها از مهم‌ترین مشکلاتی بود که با آن مواجه بودیم. 
این متخصص ادامه می‌دهد: با پیشنهاد دکتر زاهدی، معاونت وقت نظارت بر تکثیر سازمان دامپزشکی کل کشور، شخصاً قوانین نانوشته را برای اولین‌بار در ایران به‌صورت طرح تیپ درآوردم و به‌صورت کتابچه‌ای برای اخذ موافقت سازمان‌های مربوطه، از جمله وزارت بهداشت، تقدیم آن سازمان کردم و به این ترتیب بود که پس از ماه‌ها رفت‌و آمد و رفع نواقص موجود و کسب موافقت تیم علمی متشکل از چندین سازمان، برای نخستین بار موفق به اخذ پروانه تأسیس مزرعه پرورش زالوی طبی شدم.  این کارآفرین موفق در خصوص هزینه‌ها و درآمدهای این شغل تأکید می‌کند: به‌تازگی موفق به اخذ مجوز وام برای احداث مزرعه در مقیاس وسیع‌تر به متراژ 5 هکتار شده‌ام و در تمامی این مراحل، طرح به صورت پایلوت و در مکان‌های مختلف و در مقیاس‌های کوچک انجام شده است اما بعد از بهره‌برداری از فاز اول طرح، برآورد ما از سود حاصله 300 درصد سرمایه‌گذاری اولیه، کار بعد از گذشت مدت زمان دو سال خواهد بود.  او همچنین درباره صادرات زالو تصریح می‌کند: چندین کشور اروپایی، آسیایی و امریکایی متقاضی خرید زالوی پرورشی شرکت هستند. پس از ارسال نمونه زالوهای شرکت، قراردادهای مختلفی نیز به‌دست ما رسیده است که فعلاً به علت عدم توسعه طرح، قادر به تأمین آنها نیستیم، اما به محض بهره‌برداری رسمی طرح، آماده صادرات خواهیم شد. با پیش‌بینی‌های ما و کمک پروردگار، دو سال بعد نخستین پارت به کشور ازبکستان صادر خواهد شد.   این در حالی است که ایرج ندیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در این باره گفته بود: پرورش زالو جزو فعالیت‌های ممنوعه نیست که نیاز به تدوین قانون داشته باشد. اما در هر حال باز هم گرفتن مجوزهای قانونی برای پرورش زالو با مشکلاتی مواجه است که البته حل شدنی است.

حمایت از پرورش زالو، حمایت از اقتصاد غیرنفتی

در هر حال می‌توان گفت با توجه به برنامه پنجم توسعه که ‌گذار از اقتصاد نفتی به اقتصاد غیر وابسته به نفت را پیش‌بینی کرده و با توجه به توصیه‌هایی که به گسستن زنجیرهای اقتصاد کشور از نفت می‌شود، تجارت‌هایی چون پرورش زالو که در امر صادرات و توسعه درآمدهای ارزی نیز بسیار مؤثرند، می‌تواند تأثیر‌گذار باشد. 
به این ترتیب است که با استفاده از گنجینه طب سنتی کشور که در فهرست میراث‌فرهنگی جهان قرار دارد می‌توان این ظرفیت بکر و کمتر شناخته شده را به آسانی به کار گرفت و از آن، هم در راه شناساندن ایران و فرهنگ طبی‌اش به جهان بهره برد و هم در سود سرشار اقتصادی که نصیب مردم کشور می‌شود، شریک شد و از سوی دیگر معضل بیکاری جوانان را کمی مدیریت کرد، چراکه به‌طور حتم ایجاد بنگاه‌های تولیدی اینچنینی می‌تواند نقش مهمی در اشتغال‌زایی نسل جوان داشته باشد.

بخش مرتبط: معرفی فرصت های سرمایه گذاری و راه اندازی کسب و کار