پردیس‌های سینمایی؛ دورهمی تجارت، هنر و سرگرمی

پردیس‌های سینمایی به دلیل تلفیق و ترکیب فضاهای تفریحی و تجاری که یکی از پررفت‌و‌آمدترین مکان‌های شهری و اساساً یکی از مولفه‌های زندگی شهرنشینی امروزی محسوب می‌شوند، با اقبال گسترده‌تری از سوی مردم مواجه می‌شوند. از طرفی این پردیس‌ها با در اختیار قرار دادن فضایی تجاری که در نسبت یک صندلی به یک یا یک و نیم متر فضای تجاری به سرمایه‌گذاران قرار دارد، گذشته از آنکه بر تعداد سینماهای شهر اضافه می‌کنند، تا حدی ضامن سودآوری و بازگشت سرمایه و تشویق سرمایه‌گذاران به تأسیس و راه‌اندازی پردیس‌های سینمایی دیگری در مناطق بکر و دارای قابلیت در نقاط دیگر شهر نیز هستند.

اگرچه سرمایه‌گذاری فرهنگی در کشور ما به دلیل ساختار دولتی و مشکلات اقتصادی و بحران‌های مالی پیش‌رو عمدتا زیان‌آور است، اما راه‌اندازی پردیس‌های سینمایی با حمایت و تسهیلات شهرداری در پایتخت باعث افزایش حضور علاقه‌مندان سینما در سالن‌ها شده و به رونق نسبی گیشه کمک کرده است. این چرخه که می‌تواند در بدنه سینما نیز جریان یابد، در ادامه افزایش تولیدات سینمایی و مشارکت فعالانه بخش‌خصوصی را در این امر نوید می‌دهد.

البته شایان ذکر است صرف اصلاح ساختاری سینماها نمی‌تواند دلیل و توجیهی برای استقبال بیشتر مردم از آثار سینمایی باشد و در این میان عوامل متعدد دیگری از جمله کیفیت فیلم‌های روی پرده، تبلیغات گسترده و مناسب برای جذب مخاطبان به سینماها، در نظر گرفتن تسهیلاتی برای اقشار مختلف مردم به‌ویژه طبقات محروم از جمله ارائه بلیت‌های نیم‌بها، تناسب قیمت بلیت با کالاها و خدمات فرهنگی و رفاهی با منطقه‌ای که پردیس سینمایی در آن قرار دارد و حذف تدریجی بخش‌دولتی پس از بازگشت سرمایه و سودآوری پردیس، انتخاب مدیران شایسته و باسابقه در امر فرهنگ و هنر، به خدمت گرفتن نیروهای انسانی کارآمد و آشنا با این حوزه و... همگی سهمی از استقبال مردم از پردیس‌های سینمایی و خدمات فرهنگی-هنری و رفاهی آنها دارند. در این گزارش برای بررسی عوامل، اهداف و میزان به‌صرفه بودن سرمایه‌گذاری در ساخت پردیس‌های سینمایی، با دو نفر از مدیران پردیس‌های سینمایی به گفت‌وگو پرداخته‌ایم.

***

مدیر پردیس سینمایی راگا:
سرمایه‌گذاری فرهنگی در ایران زیان‌آور است

فرجام آژیر، مدیر پردیس سینمایی راگا درباره اهداف ساخت پردیس‌های سینمایی در شهر تهران و سایر شهرها می‌گوید: مهم‌ترین هدف از این اقدام تأسیس سینماهایی در هر منطقه است که از به‌روزترین و استانداردترین امکانات سینمایی برخوردار باشند. مردم ساکن در آن منطقه بدون ترافیک خود را به آنجا برسانند و خوراکی فرهنگی به آنان ارائه شود.

وی درباره پردیس تحت مدیریت خود نیز توضیح می‌دهد: پردیس راگا سال 89 به همت بخش‌خصوصی با مشارکت شهرداری تهران افتتاح شد. این پردیس دارای سه سالن سینما با ظرفیت 600 صندلی و 120 واحد تجاری، یک تالار عروسی و رستوران، باشگاه ورزشی و شهربازی و یک پارکینگ با گنجایش 600 اتومبیل است و از چهار جهت شمالی، جنوبی، شرقی و غربی به مناطق متفاوتی از تهران دسترسی دارد. از این رو مخاطبان احتمالی از طبقات مختلف پردرآمد، حاشیه‌نشین و کم درآمد را شامل می‌شود. به‌طور کلی این پردیس 2400 متر فضای سینمایی دارد که بیش از 35 درصد از مساحت 8000 متر مربعی این پردیس را تشکیل می‌دهد.

مدیر پردیس راگا درباره حداقل هزینه‌های ساخت یک پردیس در شرایط فعلی نیز بیان می‌کند: پردیس سینمایی راگا با برآورد مبلغ 8 میلیارد تومان کار خود را آغاز کرد و تا پایان مراحل ساخت این هزینه با توسعه برخی بخش‌ها به 12میلیارد تومان رسید. اما اکنون برای ساخت یک پردیس سینمایی دست کم به 15میلیارد سرمایه نیاز است. همچنین 12نیرو در سینما و 20 نیرو در تالار پردیس راگا مشغول به فعالیت هستند و واحدهای تجاری نیز هرکدام فروشندگان و پرسنل خود را دارند.

وی درباره نهادهای مجوز‌دهنده برای تأسیس پردیس‌های سینمایی نیز عنوان می‌کند: برای این اقدام مجوز وزارت ارشاد نیاز است. همچنین پروژه در طول ساخت باید تحت نظارت شهرداری قرار بگیرد و سرمایه‌گذار نیز عمدتا باید سابقه و کارنامه کاری قابل قبولی در امر فرهنگ و هنر داشته باشد. آژیر در پاسخ به اینکه آیا علاوه بر انضمام واحدهای تجاری به پردیس، تسهیلات مالی دیگری در اختیار سرمایه‌گذاران پردیس‌های سینمایی قرار می‌گیرد یانه، می‌گوید: وزارت ارشاد در صورت نیاز سرمایه‌گذار را به بانک‌های عامل معرفی کرده و وام‌های خوبی با بهره‌های مناسب در اختیار او قرار می‌گیرد.

این مدیر سینمایی درباره رکوردهای ثبتی فروش در مجموعه خود نیز خاطرنشان می‌کند: فروش فیلم‌ها و درآمدهای پردیس بستگی به عوامل مختلفی دارد. اما مشخصا درباره پردیس راگا باید بگویم که تا بهمن ماه امسال 150هزار نفر از این پردیس استفاده کرده‌اند که خدمت‌رسانی به 35هزار دانش‌آموز، 5هزار بلیت رایگان به مجموعه‌های بی‌بضاعت و تحت پوشش از جمله این بهره‌برداری‌هاست.

وی در پاسخ به اینکه آیا سرمایه‌گذاری در ساخت پردیس‌های سینمایی را توصیه می‌کند یا نه، ادامه می‌دهد: سینما با فیلم‌هایش زنده است. اگر فیلم‌های مناسبی اکران شود درآمد پردیس‌ها نیز افزایش می‌یابد اما به‌طور کلی سرمایه‌گذاری فرهنگی در کشور ما زیان‌آور است و لازم است که حمایت‌ها و سیاست‌های تشویقی از سرمایه‌گذاری در این بخش افزایش یابد. امیدوارم جشنواره فیلم فجر امسال که برنامه یک سال سینمای ایران را مشخص می‌کند سال خوبی را پیش روی پردیس‌های سینمایی بگذارد.

***

مدیر پردیس سینمایی سمرقند:
پردیس‌های سینمایی نیازمند برنامه‌ریزی مدون هستند

عباس گردان، مدیر پردیس سینمایی سمرقند درباره اهداف ساخت و سرمایه‌گذاری برای تأسیس پردیس‌های سینمایی می‌گوید: تأسیس یك پردیس سینمایی در هر مكانی نیاز به هدف‌گذاری دارد و نمی‌توان بدون برنامه‌ریزی اقدام به ساخت آن كرد. با داشتن برنامه‌ای مدون می‌توان در راستای پیشرفت پردیس سینمایی گام‌های مؤثری برداشت.

وی با بیان اینكه مراكز خرید در پردیس‌های سینمایی در جریان یافتن بهتر چرخه اقتصادی سالن‌های سینما نقش دارند، بیان می‌کند: سالن‌های سینما عمدتا 10 تا 15درصد از كل مركز خرید را در یک پردیس سینمایی تشكیل می‌دهند. زمانی كه فیلم‌های خوبی تولید شود، می‌توان گیشه را تقویت كرد اما تا وقتی كه آثار سینمایی به سطح قابل قبولی نرسد مخاطب از سینما فاصله می‌گیرد. گردان درباره پردیس تحت مدیریت خود نیز توضیح می‌دهد: پردیس سینمایی و گالری سمرقند دارای دو سالن سینما با ظرفیت 270 نفر است که در جنت آباد و بزرگراه همت قرار دارد. در واقع دسترسی به آن با قرار گرفتن در شمال غربی پایتخت مناسب است و امکان حضور مردمی و گروه‌های مختلف را فراهم می‌کند. 

مدیر پردیس سینمایی سمرقند در پاسخ به اینکه دولت چه تسهیلاتی را برای ساخت پردیس سینمایی در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌دهد، ادامه می‌دهد: متأسفانه سهم دولت از این اتفاق اصلاً خوب نیست و تقریباً می‌توان گفت بخش دولتی هیچ تسهیلاتی در اختیار پردیس‌های سینمایی قرار نمی‌دهد. وی در پایان می‌افزاید: برای ساخت پردیس باید از سازمان شهرداری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز گرفت. من به دلیل اینكه با سینما و هنر ارتباط نزدیكی داشتم و سال‌ها در این زمینه فعالیت کردم، توانستم مدیریت یك پردیس سینمایی را بر عهده بگیرم اما لزوما هر سرمایه‌گذاری این امکان را نخواهد داشت.