نگاه تشویقی مهم‌ترین ابزار رسیدن به ارزش افزوده بیشتر

برقراری تعرفه برای صادرات گندله و کنستانتره در گذشته، از جمله سیاست‌های غلطی بود که موجب شد سرمایه‌گذاری در بخش ایجاد واحدهای فرآوری، به‌رغم شکوفایی که در قیمت جهانی سنگ‌آهن وجود داشت، متوقف شود. با این حال برخی از سرمایه‌گذاران بخش معدن، اقدام به سرمایه‌گذاری در این بخش کردند و این فعالیت نشانگر ویژگی‌های بهتر بود.

امروز شرایط تغییر کرده و دولت نیز نگاهش را به این موضوع عوض کرده است. دولت با برداشتن تعرفه‌های صادراتی، موجب شد که سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در ایجاد واحدهای فرآوری ترغیب شوند. پیشنهادی که از سوی رییس هیأت‌عامل ایمیدرو برای راه‌اندازی واحدهای فرآوری مطرح شده نیز در همین راستاست.

اما نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که شرایط امروز سنگ آهن نیز به دلیل کاهش قیمت جهانی این محصول، ویژه است و این کاهش قیمت آثار بسیار نامطلوبی را بر سرمایه‌گذاری‌ها باقی گذاشته است اما موجب شده تا معدنکاران تمایل بیشتری برای تامین مواد اولیه کارخانه‌های فرآوری داشته باشند زیرا می‌توانند دسترسی راحت‌تری به نقدینگی داشته باشند. البته این موضوع مشروط به این است که گردش نقدینگی در صنایع بالادستی به‌صورت مرتبط انجام شود.

برای تحقق این موضوع نیاز است که مشوق‌هایی که در قانون رفع موانع تولید دیده شده، در مسیرهای درست مالیاتی قرار بگیرد. به صراحت در این قانون آمده است که برای کسانی‌که ایجاد ارزش افزوده می‌کنند باید مشوق در نظر گرفته شود. بهترین مشوق‌ها به اعتقاد من، مشوق‌های مالیاتی است که اگر به درستی تعریف شود، می‌توان از آن برای ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاری استفاده کرد. بهترین فرصت برای چنین اتفاقی زمان رکود است، در این زمان چون بازارها تشنه نیستند و تحریک زیادی ندارند می‌توان بخشی از سرمایه‌گذاری‌ها را به سمت ایجاد واحدهای فرآوری سوق داد. اگر این نگاه تشویقی اجرایی شود برای پنج سال آینده ما به واحدهای با ارزشی دسترسی داریم که ارزش افزوده را در بخش معدن چندین برابر می‌کنند.

* نایب رییس خانه معدن ایران