مشکل مسکن حل شود، شیشه رونق می‌گیرد

از قدیم تاکنون کار تراش و شیشه‌بری رواج داشته و جزو مشاغلی است که نیازش همیشه احساس می‌شود. هیچ خانه یا فضای بسته‌ای نیست که بدون شیشه امکان سکونت یا کاربری داشته باشد. ضمن اینکه کار در این حوزه فقط شیشه در و پنجره نیست، آینه، شیشه‌های دکوری و رومیزی از اقلام محصولات و سازه‌های شیشه‌ای به حساب می‌آیند. برای بررسی بیشتر شغل شیشه‌بری و فعالیت در این زمینه با مسیح ‌الله اویسی یکی از قدیمی‌‌های این حرفه به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

مسیح ‌الله اویسی 52 سال سابقه کار دارد و از پیشکسوت‌های این شغل به حساب می‌آید. وی که شغل پدری‌اش را دنبال می‌کند در این باره می‌گوید: اصلا شیشه‌بری و تراش یک کار موروثی و خانوادگی به حساب می‌آمد. الان این رویه کمرنگ‌تر شده و کمتر کسی سراغ این کار می‌رود و دیگر از داخل خانواده‌ها کسی ادامه نمی‌دهد.

این کار بسیار پرزحمت و حساس است و دقت بالایی را در اندازه‌گیری و تراش می‌طلبد. ضمن اینکه کسی که کار برش را انجام می‌دهد، باید حسابی مواظب سلامتی‌اش باشد و از چشم‌ها و دست‌هایش به خوبی محافظت کند. به خاطر این موارد ایمنی خیلی‌ها قیدش را می‌زنند و سراغ کار دیگری می‌روند.

در یک کارگاه یا مغازه فعالیت‌های مختلفی انجام می‌شود از جمله: نصب و برش شیشه و آینه، تهیه قاب‌های شیشه‌ای یا تلفیقی با چوب یا فلز، نصب یراق‌آلات لازم مثل لولا، قفل، پادری و دوره فلزی برای تزیینات شیشه‌ای و دکوری و شیشه‌های رومیزی.

وی مثل بیشتر صاحبان کسب‌وکار از شرایط بازار ناراضی است و می‌گوید: بازار خرید و استفاده از وسایل تزیینی مدت‌هاست که به خواب رفته و حالاحالاها قصد بیدارشدن ندارد. مردم بیشتر به خوردوخوراک و پوشاک اهمیت می‌دهند و دیگر سراغ این چیزها نمی‌روند. اولویت اصلی با کالاهای اساسی است و اصلاً پولی برای‌شان باقی نمی‌ماند تا خرید اضافه‌ای داشته باشند. کار فعلی ما هم محدودتر شده و راضی‌کننده نیست.

بحران مسکن

این فعال شیشه‌بری درباره بازار و نحوه فعالیت در این روزها می‌افزاید: ما دو مشکل اصلی داریم؛ یکی بحران مسکن و دیگری کارخانه‌های تولید یو پی ‌وی ‌سی. وضعیت مسکن که مشخص است؛ ساخت‌وساز خیلی کم شده و همه چیز در رکود مطلق است. کار ساختمان به‌طور مستقیم و غیرمستقیم با مشاغل و حرفه‌های زیادی در ارتباط است. وقتی این بخش به حاشیه می‌رود بقیه صنوف هم کم‌کار می‌شوند.

مسئله دیگر وجود کارخانه‌های شیشه‌های دوجداره و چندجداره است. تازه اگر اوضاع مسکن روبه‌راه شود، معمارها و بساز بفروش‌ها مستقیماً از کارخانه‌ها جنس می‌خرند و دیگر پیش ما نمی‌آیند. به همین دلیل خیلی از همکاران ما کاروبارشان را تعطیل کرده‌اند و رفته‌اند. البته مشکل اصلی همان مسکن است که اگر برطرف شود شرایط بهتر می‌شود. شیشه یک کالای مکمل و واسطه‌ای است و به تنهایی کاربردی ندارد.

قیمت‌ها و کارها

اویسی درباره وضعیت فعلی بازار اضافه می‌کند: شیشه‌های موجود بازار همگی تولید داخل هستند و جنس خارجی در بازار نیست. کیفیت نمونه‌های داخلی بالاست و از این نظر مشکلی نداریم. مشکل اصلی رکود بازار است که دامن همه را گرفته و کاسبی را کساد کرده. از بین 1800 عضو اتحادیه فقط 700 عضو باقی مانده‌اند. در حال حاضر مغازه‌های شیشه‌بری زیادی را در سطح شهر نمی‌بینید. آنها هم که مانده‌اند کار دیگری ندارند و مقاومت می‌کنند. قیمت شیشه بستگی به جنس، ضخامت، رنگ و طرح آن دارد که معمولاً به 11 هزار تا 60 هزار تومان در هر مترمربع می‌رسد.

مثلاً شیشه‌های سکوریت و نشکن در کارخانه متری 48هزار تومان قیمت دارد و در بازار آزاد بین 55 تا 70 هزار تومان. یک وانت نیسان با 1/7 تا 2 میلیون تومان شیشه بار می‌شود؛ 150هزار تومان کرایه حمل ونقل می‌شود و 80 هزار تومان هم باید به کارگر داد تا جنس‌ها را تخلیه کند. هزینه بارهای سنگین که با کامیون از اراک یا ساوه می‌آورند هم 250 هزار تومان خرج برمی‌دارد.

عمده کار ما با شیشه‌های چهار میلیمتری و شش میلیمتری و شیشه‌های مشجر  (مات) است.به‌طور متوسط در حال حاضر ماهانه حدود 50 متر شیشه ساده چهار میلیمتری مصرف می‌شود که مناسب آینه و روی میز است. آینه‌ها هم بیشتر سفارشی است و از 15 هزار تا 200 هزار تومان قیمت می‌خورند.

اویسی درباره شرایط فعالیت در این پیشه قدیمی می‌گوید: برای کار باید فضای مناسبی داشته باشید. با مغازه 15 – 10 متری یا زیرزمین کوچک نمی‌شود کار کرد. اندازه قطعه‌های شیشه، سه متری و شش متری هستند و فضای زیادی را اشغال می‌کنند. تازه باید آزادی عمل داشته باشید که در مکان کوچک میسر نمی‌شود. حداقل جای مورد نیاز 100 مترمربع است که باید برای کارگاه باشد.و مغازه را به‌عنوان دفترکار و ثبت سفارش باید استفاده کرد نه جای کار شیشه‌بری. مغازه‌های کوچکی که می‌بینید، کارگاه‌شان جای دیگری است.

وی در مورد استفاده از تکنولوژی روز می‌گوید: ابزار کار ما مته و وسایل برش شیشه است که مناسب کارهای ریز و کوچک است. الان برخی از همکاران دستگاه‌های برش اتوماتیک وارد کرده‌اند که بالای 100 میلیون تومان قیمت دارد و پرداخت هزینه‌اش از عهده هر کسی برنمی‌آید. این دستگاه‌ها طرح، اندازه و برش را با استفاده از نرم‌افزارهای کامپیوتری بدون کوچک‌ترین خطا انجام می‌دهند.

مالیات زیاد است

اویسی درباره مالیات مشاغل می‌گوید: نرخ دریافتی مالیات از حرفه ما زیاد است و اصلاً منصفانه نیست. برای یک مغازه معمولی که کارکرد سالانه‌اش 80 تا 85 میلیون است، 5 میلیون مالیات آمده! این کارها مختصر فعالان باقی مانده را هم فراری می‌دهد. مسئولان اقتصادی باید به فکر تولید‌کننده و کارفرمایان بخش‌خصوصی باشند تا به کار و فعالیت‌شان رونق بدهند و عده‌ بیشتری را به کار جذب کنند. ضرورت دارد که این نرخ از سوی نهادهای دولتی و قانونی مورد بررسی مجدد قرار بگیرد.