«فرصت امروز» فعالیت در زمینه مشاغل خانگی را بررسی می کند / مشاغل خانگی راهی برای اشتغال پایدار

امروزه کسب وکارهای خانگی به عنوان راهکاری مهم برای ایجاد اشتغال و درآمد در سراسر جهان محسوب می شوند و بسیاری از افراد جوامع مختلف از این طریق به اشتغال پرداخته و به درآمدزایی رسیده اند. این مشاغل و فعالیت هایی که در منازل و بدون پیچیدگی های اداری و سازمانی صورت می گیرد، از بازدهی نسبتا بهتری نسبت به فعالیت مشابه در مراکز تولیدی متمرکز برخوردارند.

قابلیت انجام این نوع کسب وکار در منزل سبب ایجاد مزایای بسیاری برای فعالان آنها می شود که از جمله می توان به ایجاد توازن بین مسئولیت های خانوادگی زنان و اشتغال آنان، حذف هزینه های مربوط به واسطه گری، بازاریابی و تبلیغات کلان، خرید، رهن و اجاره کارگاه، صرفه جویی در مخارج ایاب و ذهاب، استفاده از نیروی کار سایر اعضای خانواده و ایجاد زمینه های کار خانوادگی و حتی فامیلی، نداشتن استرس برای سرموقع رسیدن به محل کار، کاهش حجم ترافیک شهری و امکان انتقال تجربه های شغلی از طریق آموزش غیررسمی به شیوه استاد- شاگردی بین اعضای خانواده اشاره کرد.

سالیان اخیر به دلیل تحولات عظیم در بخش های صنعتی، خدماتی و کشاورزی در جهان و ایجاد مشاغل جدید، امکان اشتغال خانگی برای بسیاری از افراد در زمینه های مختلفی فراهم شده است. این مشاغل که روزانه در سراسر جهان تعداد آنها رو به افزایش و تنوع است این امکان را فراهم می آورد تا افراد بتوانند در محیط خانه با استفاده از امکانات مختصر و جانبی، به انجام کسب و کارهای گوناگون در این حوزه بپردازند.

در کنار این کارها و خدمات ارائه شده از سوی شاغلان، افراد یا واحدهایی برای حمایت و پشتیبانی تعریف شده است که اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند که مسئولیت حمایت از تعدادی از شاغلان خانگی را در کل فرآیند تولید و ارائه خدمات، آموزش، تهیه و توزیع مواد اولیه و ابزار کار، مشاوره، طرحی، نوآوری، بسته بندی، بازاریابی و فروش به عهده بگیرند.

دکتر عیسی منصوری، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی توسعه و رشد اقتصادی اشتغال محور را حایز اهمیت می داند و می گوید: رشد اقتصادی کفایت نمی کند و صرفا با افزایش رشد اقتصادی، کاهش فقر و بیکاری رخ نمی دهد. رشد و گسترش اشتغال پایدار برای مجموعه دولت بسیار حایز اهمیت است و وزارت کار قصد دارد با عملیاتی کردن و فراگیر شدن موضوعات کلان مثل طرح مشاغل خانگی از میزان بیکاری و حتی رکود در فضای اقتصادی کشور بکاهد.

معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: بسته سیاستی اشتغال مشتمل بر لایه های اصلاح سیاست های کلان، هماهنگی و تقسیم کار بین دستگاهی بوده و در لایه استانی بر مبنای مطالعات صورت گرفته 20درصد از بخش هایی که 80درصد اشتغال ایجاد می کنند، شناسایی شده است. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بخش هایی را که بیشترین ظرفیت اشتغال در کشور در سطح استان ها را دارند مشخص کرده که با جدیت پیگیری می شود.

برنامه های معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال و همچنین دیگر برنامه های وزارت متبوع نظیر ایجاد بانک اطلاعات تأمین مالی از همه دستگاه ها، ایجاد سیستم اطلاعات بازار کار، فعال سازی سامانه رصد و به روزسازی اطلاعات که قرار است به صورت سراسری در کل کشور عملیاتی شود.

وی مهم ترین مشکل در اشتغال را وجود نیروی انسانی با تحصیلات دانشگاهی و عدم وجود شغل مناسب برای آنها می داند و می افزاید: مهم ترین موضوع عدم تطابق آموزش با نیاز بازار کار است. ما قصد داریم این وضعیت ناهمگون را در قالب طرح ها و پروژه هایی از جنس بنگاه های کسب وکار و فعالیت های خرد وابسته به نسبت مناطق تعیین شده اجرایی کنیم تا معلوم شود در هر منطقه چه فعالیتی باید صورت بگیرد که مناسب با شرایط اقلیمی، بومی، اجتماعی و اقتصادی هر ناحیه و استان باشد.

معاون امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ادامه می گوید: مشاغل خانگی که کمک خرج خانواده هاست، باید تقویت شود. این گونه فعالیت ها به گردش مالی خانوار کمک و از آسیب های اجتماعی و اقتصادی مثل فقر، بزه کاری و بیکاری جلوگیری می کند.

رشته های گوناگون در سراسر کشور

به گفته منصوری در ابتدای کار و ساماندهی طرح اجرای مشاغل خانگی، 214 رشته  – شغل تعیین شده بود که با اقدامات و شناسایی های صورت گرفته، این تعداد به 304 مورد رسیده است. مشاغل خانگی در شش دسته اصلی مشخص شده است که هر کدام از دسته های اصلی به زیرشاخه های متعددی تقسیم بندی می شود.

توسعه مشاغل خانگی با توجه به محدود شدن کشاورزی در برخی از نقاط کشور با افزایش واحدهای تولیدی کوچک و متوسط با سرمایه کم، اشتغال پایدار در دستور کار وزارت کار و سایر نهادهای همکار مانند سازمان فنی و حرفه ای، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قرار دارد که آن را دنبال می کنیم.

وی در مورد تعداد مجوزهای صادر شده و شاغلان در این حوزه می گوید: آمارهای موجود به صورت استانی جمع آوری و پردازش می شوند، ولی تا به حال بیش از 300 هزار مجوز برای پرونده های ثبت شده صادر شده که بیش از نیمی از متقاضیان در صف دریافت تسهیلات هستند.

در سال جاری هم بیش از 902 هزار مجوز در استان ها با همکاری دستگاه های مربوطه صادر شده که 17 هزار مورد به اخذ تسهیلات منجر شده است و در راستای توانمند سازی مشاغل خانگی در خصوص محل عرضه کالا و خدمات در قالب کارگروهی با همکاری و مشارکت نهادهای مرتبط اقدامات لازم صورت گرفته است و با توجه به تعهدات دستگاه های اجرایی در زمینه اشتغال، از تعداد 66 دستگاه، 25 دستگاه در راستای این تعهدات فعالیت کرده اند.

شرایط کاری

منصوری در مورد چگونگی برخورداری از این امکانات و تسهیلات برای راه اندازی مشاغل خانگی می گوید: طبق سیاست های دولت جهت اشتغال زایی و افزایش تولید ملی در لایحه بودجه هر سال تسهیلاتی برای مشاغل خانگی، خوداشتغالی و توسعه تولیدی ها و کارخانجات در نظر گرفته می شود. توضیحات کامل در سایت وزارت کار و ادارات کل استان ها درج شده است. اول از همه ثبت نام و انتخاب شغل از زیر شاخه های شش گروه اصلی است.

بعد از انجام فرآیند ثبت نام و تشکیل پرونده به مراکز و دستگاه های مربوط معرفی می شوند تا برآورد هزینه ای برای کسب وکار صورت بگیرد. وام های خوداشتغالی از ۱۰ تا ۱۰۰ میلیون پرداخت می شوند، زمان بازپرداخت این وام ها چهار ساله و پنج ساله است. نرخ بازپرداخت تسهیلات بستگی به فعالیتی دارد که فرد متقاضی می خواهد در آن کار کند، که بین 40 تا 10درصد متغیر است، ولی به طور معمول 6درصد تعیین می شود.