مدل‌ های کارآفرینی از نگاه من

تحقیقات بسیاری در حوزه کارآفرینی به انجام رسیده و مدل‌های گوناگونی برای پوشش جنبه‌های مختلف این موضوع توسعه پیدا کرده‌اند. دسته اول این تحقیقات به این مسئله می‌پردازد که چگونه یک فرد به یک مدیر کارآفرین تبدیل می‌شود.

 در رویکرد اقتصادی، اقتصاددانان در بررسی این موضوع، کانون توجه خود را تنها بر فضای اقتصادی کارآفرینی متمرکز می‌کردند و در نتیجه از ویژگی‌ها و عوامل فردی و اجتماعی که به طور مثبت یا منفی بر فرد کارآفرین تاثیر می‌گذارند، غافل بودند. 

اما برخی دیگر از محققان، این مسئله را با رویکرد غیراقتصادی و با تمرکز بر ویژگی‌های کارآفرینان مورد بررسی قرار می‌دهند.

اما دسته دوم تحقیقات عمدتا حول این موضوع هستند که کارآفرینی چه فرآیندی با چه مراحل عمده‌ای است و هر یک از این مراحل دارای چه خصوصیاتی هستند. به عبارت دیگر، فرد پس از آنکه فعالیت کارآفرینی خود را آغاز می‌کند، با چه مسائل و موضوعات ویژه‌ای روبه‌رو می‌شود.

بنده نیز در طول دوران تحصیل خود در دوره کارشناسی ارشد MBA در سازمان مدیریت صنعتی با بحث مدل‌های کارآفرینی آشنا شدم و هنگامی که خاطرات خود را مرور می‌کردم متوجه این نکته شدم که مسائل مطرح در این مدل‌ها با آنچه من تجربه کرده‌ام، تطابق بسیار دارد.  البته نویسندگان و ارائه‌دهندگان این مدل‌ها، از محققان غربی و کشورهای پیشرفته هستند و طبعا تفاوت‌های فرهنگی و اجتماعی ما با جوامع پیشرفته موجب می‌شود تفاوت‌هایی نیز در بحث کارآفرینی به وجود بیاید.

بنابراین معتقدم کارآفرینی در ایران ویژگی‌های خاص خود را دارد و با مدل‌های توسعه‌یافته در غرب انطباق کامل ندارد، اما من تفاوت‌های بین تجربیات خودم و تعدادی از این مدل‌ها را بسیار ناچیز دیدم.  

به همین خاطر در طول بیان خاطرات خود برای نویسندگان محترم، همواره به این مدل‌ها برمی‌گشتم و نکاتی را اشاره می‌کردم. البته به درخواست اینجانب و صلاحدید نویسندگان محترم، تلاش شده در جاهایی که بیان مطالب مربوط به این مدل‌ها به روند خاطرات و پیوستگی اتفاقات لطمه می‌زند، این مطالب تا حد امکان در پاورقی آورده شود.

در اینجا از خوانندگان محترم می‌خواهم با مطالعه این چند برگ، پیش از ورود به مطالب خاطرات بنده، با ادبیات این مدل‌ها آشنا شوند و همواره این نکته را مورد توجه داشته باشند که کارآفرینی حتی در حوزه‌های پیچیده صنعت و تولید که نیازمند تکنولوژی و فعالیت در حوزه‌های متنوع (از بازرگانی و تامین و بازاریابی گرفته تا طراحی و تولید و مدیریت خدمات) هستند، در ایران عزیزمان نیز امکان‌پذیر است.