قیمت‌گذاری دستوری، راه مناسبی برای از کار انداختن صنایع!

در جوامع مترقی و کشورهای پیشرفته پایه‌های اقتصادی بر مبنای رقابت سالم قرار دارد و تعیین قیمت کالاها و خدمات بر عهده اجتماع است. این درست نیست که دولت قیمت کالا و خدمات خود را گران کند و هر ساله بر نرخ مالیات‌ها، خدمات اجتماعی، رفاهی، شهرداری‌ها، انرژی و غیره بیفزاید اما تولیدکنندگان و صنایع اجازه افزایش قیمت نداشته باشند.

البته ما مخالف افزایش قیمت‌ها از سوی دولت نیستیم و دولت باید از این راه هزینه‌های خود را تامین کند اما صنایع هم از این قاعده مستثنا نیستند و برای تامین هزینه‌های تولید چاره‌ای جز افزایش قیمت ندارند. دولت باید در این زمینه عدالت را رعایت کند و به اصطلاح ظلم بالسویه، عدل است. اما اگر دولت مبنایش این است که هر چه دلش بخواهد انجام دهد و بگوید کسی حق ندارد حرفی بزند، این یک روش بسیار عالی برای از کار انداختن صنایع است. صنعت یک موجود زنده است و نیاز به پویایی دارد. تعادل یک مبنای علمی دارد و توازن نیز مبنای اجتماعی می‌خواهد. افزایش قیمت‌ها نیز باید متناسب با نوع کالاها، کیفیت، جذابیت و تنوع تولید باشد. نخستین شرط تعیین‌کننده برای قیمت محصول، کیفیت آن است و موضوعاتی مانند سلامت، تنوع و غیره در جایگاه بعدی قرار دارند.

شوربختانه درباره شیر دیدیم که تصمیم‌های نادرست در سال‌های اخیر چه بر سر این صنعت آورد و به بهانه کنترل قیمت‌ها انواع بیماری‌ها مانند تب مالت در جامعه شیوع یافته است. کنترل قیمت شیر تنها بهانه‌ای برای نابودی این صنعت بزرگ و تاثیرگذار شد. سهم مردم باید بر اقتصاد کشور حاکم شود، دولت سیاست مرگ یک بار، شیون یک بار را تجربه کند و اجازه دهد تعادل در بازار برقرار شود. دولت به همان دلایلی که بنزین و حامل‌های انرژی را گران می‌کند و معتقد است که قیمت‌های قبلی برایش به صرفه نیست به همان دلایل نیز باید بپذیرد که برای تولیدکنندگان نیز ادامه تولید با این روش‌ها و قیمت‌ها صرفه اقتصادی ندارد. این نگاه به دور از اخلاق حرفه‌ای است و شایسته جامعه متعالی و پیشرفته ما نیست.

تعادل در هر جامعه‌ای لازم است و برای پیشرفت باید قانون مساوی اجرا شود. هر تولیدی باید دارای کیفیت، سلامت، تنوع و جذابیت باشد و قیمت را جامعه مصرفی و مردم تعیین کنند. نمونه دیگر قیمت گذاری‌های دستوری و نادرست، در بخش نان اتفاق افتاده و قیمت این کالای گرانبها و ارزشمند را از سکه انداخته است، در حالی که در کشورهای پیشرفته 300 نوع نان تولید می‌شود با قیمت و کیفیت متفاوت و این مصرف‌کننده است که تعیین و انتخاب می‌کند. مردم حاضرند برای کالای باکیفیت و سالم هزینه‌های آن را بپردازند به شرط اینکه دولت اجازه دهد این روش در کشور اجرا شود. تولید با کیفیت نیاز به طراحی مطلوب، مهندسی، کیفیت و مواد اولیه مناسب دارد اما تولید به روش‌های کنونی در کشور نادرست است که باید اصلاح شود.

در سال‌های گذشته دولت‌ها برای اینکه قیمت‌ها افزایش نیابد اقدام به تولید و واردات کالاهای ارزان‌قیمت کردند. برای نمونه در بخش کشاورزی با واردات بذر و سموم ارزان و بی‌کیفیت، افزون بر هدر رفت سرمایه‌های کشور، تولیدات داخل را نیز از بین بردند. باید اجازه داده شود تا اندیشه سالم اقتصاد آزاد در جامعه ایجاد شود و اگر ما تولیدکنندگان عرضه داشته باشیم در رقابتی آزاد و سالم کالاهای با کیفیت و قیمت مناسب تولید خواهیم کرد. تولیدکننده باید هر چیزی که تولید می‌کند از آن سود ببرد و به سود واقعی برسد؛ این یک اصل است. ما تولیدکنندگان صنایع غذایی از دولت می‌خواهیم اجازه دهد تا جامعه خودش توازن در قیمت و کیفیت کالاها را تعیین کند و دولت نیز برای احیای اقتصاد از واحدهای تولیدی کمک بگیرد.

* مشاور عالی کانون صنایع غذایی اتاق بازرگانی ایران و بنیانگذار صنایع غذایی بهروز