شراکت تجاری ایران و هند؛ موتور همگرایی آسیا

روابط ایران و هند همواره با تعاملات هدفمند در طول قرن ها گسترده بوده است. مرز مشترك میان دو كشور تا سال 1947، موجبات اشتراكات فراوانی در زبان و فرهنگ و سنت پدید آورد. به علاوه، منطقه آسیای جنوبی و خلیج فارس فراهم آورنده ارتباطات قوی در حوزه های بازرگانی، نیرو، فرهنگی و پیوندهای میان مردم با مردم است.

پیوندهای اقتصادی و بازرگانی هند و ایران به صورت سنتی از واردات نفت خام ایران شكل گرفت. هند در سال 2009 - 2008، حدود 22میلیون تن نفت خام به ارزش تقریبی 10میلیارد دلار از ایران وارد کرد كه به این ترتیب هند سومین بازار بزرگ نفت خام ایران بود.

همچنین صادرات هند به ایران شامل فرآورده های نفتی، برنج، ماشین آلات، محصولات فلزی، مواد اولیه آهن و فولاد، آهن و فولاد، دارو، مواد دارویی، مواد معدنی پردازش شده، نخ و پارچه مصنوعی، چای، مواد شیمیایی آلی، غیرآلی و كشاورزی، فرآورده های ساخته شده از لاستیك و... است.

دو كشور ایران و هند در منطقه خاورمیانه بسیار مهم اند و در عصر قدرت های منطقه ای و آسیا مجال و فرصت مناسبی برای دو كشور مهیاست تا به عمق بخشی به روابط خود بپردازند.

قاره آسیا از ابعاد مختلف اهمیت زیادی دارد، زیرا در مدت 10 سال ذخیره آن 10 برابر شده و 75درصد انرژی جهان در آسیاست، هم چنین بالاترین نرخ سرمایه گذاری در سال های اخیر در آسیا بوده است.

تمامی شرایط نشان می دهد آینده جهان، آینده ای آسیایی است و این مسئله از دو جنبه قابل تأمل است؛ یكی اینكه می توان از ظرفیت منطقه برای گسترش روابط و چارچوب های منطقه ای استفاده كرد و دیگر اینكه ایران و هند می توانند تبدیل به موتور همگرایی آسیا شوند و قدرت و در هم تنیدگی این دو كشور این زمینه را فراهم می كند.

هند از پایه گذاران و قطب های مهم جنبش عدم تعهد در جهان دو قطبی گذشته بوده و جمهوری اسلامی ایران نیز مبدع جنبش عدم تعهد واقعی پیش از فروپاشی نظام دوقطبی بوده است و انتظار این است كه این دو كشور به یكی از محورهای اصلی شكل بخشیدن به نظام آینده بین الملل براساس سنت های گذشته خود تبدیل شوند.

اما شراکت تجاری 40 ساله کشتیرانی مشترک ایران و هند از سال 2012 بر اثر تحریم های هسته ای ایران، به همکاری اش با شرکت های ایرانی پایان داد و در سال گذشته بالغ بر 5 میلیارد دلار ضرر مالی دید. اکنون با اجرای قرارداد برجام، این شرکت دوباره قصد دارد شراکت خود را با جمهوری اسلامی ایران آغاز کند تا جغرافیای جدیدی را برای فعالیت های تجاری خود ایجاد کند.

با اجرای قرارداد برجام، ایران نیز برای برقراری روابط تجاری و اقتصادی با شرکای قبلی خود به کلیه شرکت های خارجی خیرمقدم می گوید. ضمن اینکه روابط سیاسی ما به گونه ای است که باید با تمام کشورها روابط تجاری برقرار شود. به خصوص با کشورهایی چون هندوستان که کشوری در حال ترقی و با رشد 8درصدی است که با ورود به بازارهای بین المللی می تواند در آینده شریک تجاری مناسبی برای آینده ایران و جایگزین مناسب برای چین باشد.

هندوستان به عنوان یک مصرف کننده بزرگ انرژی در جهان، بخش اعظمی از نیاز خود را از صادرات نفتی ایران مصرف می کند و اگر این شراکت 40 ساله کشتیرانی این کشور با ایران برقرار شود، این بخش از مصرف هند با کشتی های نفتی خود آنها صورت می گیرد و این امر به نفع حمل و نقل کشور خواهد بود و می توان پیش بینی کرد که در این حمل و نقل های بین المللی روابط برد- برد و سودآوری شکل خواهد گرفت.

در حال حاضر کشور هندوستان یکی از کشورهایی است که در تلاش است اقتصاد خود را در سطح 5 یا 6 اقتصادی در دنیا قرار دهد و از چین پیشی گیرد و با برنامه های طولانی  مدت رشد 7 یا 8درصد را برای اقتصاد خود ترتیب داده است و تا حدودی این امر برای این کشور حاصل شده؛ بنابراین کشوری با چنین برنامه اقتصادی بسیار قوی است و ارتباط اقتصادی و تجاری با آن دارای منفعت خواهد بود.

همچنین در طول تاریخ مشاهده شده روابط هند با ایران هیچ گاه خدشه دار نبوده و اختلافات سطح بالایی با این کشور در تاریخ اقتصادی وجود نداشته است؛ از این رو هندوستان شریک مناسبی برای روابط تجاری- اقتصادی ایران است؛ ضمن اینکه هند همواره مصرف کننده ثابت نفت ایران بوده است و ما در اصل باید به این کشورها متصل باشیم و از کشورهایی همچون چین که در زمان تحریم ها نهایت سود و استفاده را از ایران بردند دوری کنیم؛ بنابراین ایران برای برقراری ارتباط تجاری خود باید از کشورهای سوسیالیستی و کمونیستی فاصله گیرد و روابط خود را با کشورهایی که برنامه های رشد اقتصادی کلانی را چیده اند، برقرار کند.

عضو اتاق بازرگانی ایران