سوسیس و کالباس با طعم بوفالو!

نام بوفالو را که می‌شنویم به یاد مستندهای راز بقا می‌افتیم که به صورت گله‌ای از کنار باتلاق‌ها گذر می‌کنند. اما نوعی از این گونه وجود دارد که قابلیت پرورش داشته و می‌توان مانند گاو یا گوسفند از آن بهره برد. چند روزی است که واردات گوشت بوفالو(گاومیش) در رسانه‌ها منتشر شده و هر روز که از ماجرا می‌گذرد، زوایای جدیدی از آن بازگو می‌شود. البته آن‌طور که آمارها نشان می‌دهد واردات این گوشت بنا به دلایل نامعلومی متوقف شده و قرار است دوباره به صورت «محدود» وارد شود.

همین کلمه «محدود» شک و شبهه عجیبی در دل برخی از کارشناسان و حتی مردم عادی ایجاد کرده است. بعضی‌ها معتقدند که اگر این گوشت مشکلی ندارد، چرا قرار است به صورت محدود وارد شود؟ از طرف دیگر، رییس سازمان دامپزشکی در همه مصاحبه‌هایش با رسانه‌ها بر این نکته تاکید کرده که گوشت بوفالوی وارداتی، فقط باید در تولید فرآورده‌های گوشتی گرمادیده مانند سوسیس و کالباس مصرف شود و نباید بدون فرآوری، سفره‌های مردم را رنگین کند. همین موضوع مزید بر علت شد تا بر جمع مخالفان واردات این گوشت، آن هم از کشوری مانند هند افزوده شود؛ کشوری که برخی محصولات غذایی‌اش در ذهن مردم ایران با آرسنیک و سرب، همسو شده و خاطره خوشی برای آنها نداشته است.

سوسیس و کالباس‌های بوفالویی

اگر نگاه بازاری به موضوع داشته باشیم، احتمال این می‌رود که طرح ماجرای مصرف گوشت بوفالو در فرآورده‌های گرمادیده، به همراه شبهاتی که در مصارف خانگی آن وجود دارد، موجب کناره‌گیری اکثر مردم از محصولاتی مانند سوسیس و کالباس شود و از این سو ضربه دیگری به این صنعت بزرگ وارد آید؛ صنعتی که هنوز نتوانسته از چنگال خمیر مرغ و حاشیه‌های خبری آن رهایی یابد. دبیر انجمن فرآورده‌های گوشتی درباره مصرف گوشت بوفالو در تولید سوسیس و کالباس به «فرصت امروز» می‌گوید: «این گـــوشت توسط سازمان دامپزشکی تایید می‌شود، پس جایی برای نگرانی وجود ندارد.» مجید افلاکی ضمن اعلام بی‌طرفی در استفاده این گوشت برای تولید فرآورده‌های گرمادیده می‌افزاید: «گوشت وارداتی چه برزیلی باشد چه هندی، از گوشت داخلی ارزان‌تر تمام می‌شود. بنابراین شاید این موضوع، توجیه خوبی برای اقتصادی بودن آن باشد.»‌

افلاکی با تاکید دوباره بر سلامت گوشت‌های وارداتی که به تایید سازمان دامپزشکی می‌رسند، اظهار می‌کند: «به هر حال، نهادهای نظارتی مانند وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی، طبق استانداردهای تعریف شده فعالیت می‌کنند و عدول از این استانداردها یعنی تخلف. بنابراین وقتی سازمان دامپزشکی، مصرف نوعی گوشت در فرآورده را بلامانع می‌داند، این به معنای سلامت محصول است. کارخانه‌های مربوطه هم که در این زمینه فعالیت دارند، باید طبق دستورالعمل ابلاغ شده عمل کنند؛ درست مانند وقتی که با ممنوعیت استفاده خمیرمرغ، دستگاه مربوطه را پلمب کردیم.»

این درست همان چیزی است که مسئول کنترل کیفی فرآورده‌های گوشتی رباط، آن را تایید می‌کند. پریسا فلاحی معتقد است گوشتی که قرار است به مصرف سوسیس و کالباس برسد، بیش از چهار یا پنج نوبت در مراحل مختلف مورد بازرسی قرار می‌گیرد. فلاحی به «فرصت امروز» می‌گوید: «کشور هند شاید بیش از 100کشتارگاه صنعتی مدرن داشته باشد که از طرف سازمان دامپزشکی ایران به طور دقیق مورد بازرسی قرار گرفته و از بین آنها شاید 10 کشتارگاه مورد تایید ناظران باشد. البته از این تعداد هم پس از گذراندن تست‌های مختلف، در نهایت خطوطی مشخص انتخاب می‌شوند.» وی در پایان از مسئله مهمی پرده برمی‌دارد که به نوع نظارت‌ها برمی‌گردد. به گفته فلاحی، به نظر می‌رسد که نظارت‌های هندی‌ها از ایرانی‌ها افزون‌تر باشد. زیرا محصول تولید شده در آن کشور از فیلترهای بیشتری عبور می‌کند تا به مرحله توزیع برسد.

«نه» به مصرف خانگی

اما طرف دیگر ماجرا کسانی هستند که با مطرح کردن سوالی از سازمان دامپزشکی، واردات گوشت بوفالو را به چالش کشیده‌اند. این گروه معتقدند که اگر مصرف خانگی چنین گوشتی محل اشکال است، پس چگونه می‌توان آن را به کارخانه‌های سوسیس و کالباس برد؟ اگر هم که از سلامت آن اطمینان دارید، چرا مصرف خانگی را ممنوع کرده‌اید؟ بنا بر نظر منتقدان، گوشت بوفالویی که از هند وارد می‌شود مشکوک به داشتن انگلی به نام سارکوسیست است که یکی از گونه‌های این انگل می‌تواند با خوردن گوشت آلوده توسط انسان، وارد بدن شده و مشکلاتی را برای مصرف‌کننده ایجاد کند.

برخی از متخصصان تغذیه اعتقاد دارند که اگر سازمان دامپزشکی، متولی اصلی است پس باید به آن اعتماد کرد. کوروش جعفریان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران یکی از همین کارشناسان است. او می‌گوید: «مردم که درون خانه‌های‌شان تجهیزات آزمایشگاهی ندارند، بنابراین به ناچار باید به نهادهای متولی اعتماد کرد. البته سازمانی مانند دامپزشکی در مجموع، کارنامه مطلوبی از خود به جا گذاشته است.»

اگرچه گروهی از دامپزشکان بر این عقیده‌اند که حتی در صورت وجود شبهه آلودگی، نباید حتی یک گرم از آن وارد کشور شده و سلامتی مردم را به خطر بیندازد اما واقعیـت اینجاست کــه گوشت‌های تـــولید داخل نیز در صورت آلودگی به انگل سارکوسیست، به جرگه مصارف مشروط می‌پیوندند و می‌توان از آن در تولید سوسیس و کالباس استفاده کرد.

ما تنها واردکننده نیستیم

یکی از مقامات بلند پایه سازمان دامپزشکی، با بیان اینکه گوشت بوفالو از هند به بیش از 50 کشور دیگر صادر می‌شود، به «فرصت امروز» می‌گوید: «اینکه سازمان دامپزشکی، مصرف خانگی را فاکتور گرفته، به دلیل رعایت احتیاط و به عبارتی محکم‌کاری است.» این مقام مسئول که نمی‌خواست نامش منتشر شود، می‌افزاید: «گوشت‌های کشتار شده وقتی در معرض دمای منفی 18درجه قرار می‌گیرند، انگل احتمالی‌شان از بین می‌رود. از طرف دیگر، در صورتی که گرمادهی بالای 60درجه باشد، باز هم موجب نابودی سارکوسیست خواهد شد. بنابراین سازمان دامپزشکی، محض اطمینان، مصرف آن را تنها در صنعت سوسیس و کالباس مجاز می‌داند که در دمای بین 70 تا 80 درجه سانتی‌گراد حرارت می‌بیند.»

به گفته دامپزشکان، ورود انگل سارکوسیست به بدن انسان، حساسیت و تهوع ایجاد خواهد کرد و مشکل حادی تا به حال از این نوع انگل گزارش نشده است. ضمن اینکه تنها یک گونه سارکوسیست قابل انتقال به انسان بوده و ممکن است حساسیت ایجاد کند. البته مدیر كل دفتر نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی در این باره به «فرصت امروز» می‌گوید: «برنـــامه واردات گوشت قرمز اعم از گاو و بوفالو به‌طورکلی تحت ضوابط و الزامات بهداشتی (IHR) برای كشورهای موردنظر توسط سازمان با لحاظ کردن سلامت و بهداشت جمعیت دامی و تكیه بر یافته‌های ابلاغی سازمان جهانی بهداشت دام تدوین می‌شود.» عباس عباسی ادامه می‌دهد: «پس از تایید واحدهای كشتارگاهی در كشور مقصد توسط دامپزشكی كشور و تولید با حضور بازرسان بهداشتی اعزامی و ناظران شرعی، استحصال، بسته‌بندی، انجماد، حمل و در مبادی ورودی پس از اطمینان از سلامت محموله و انطباق با ویژگی‌های لازم اجازه مصرف داده خواهد شد.»

گذشته از نظرات موافق و مخالفی که برای واردات گوشت بوفالو وجود دارد، طبق آمارهای موجود، هند بیش از 100میلیون رأس گاومیش دارد و می‌تواند منبع خوبی برای کشورهای واردکننده قلمداد شود. اما در این میان، رعایت مسائل بهداشتی و استانداردهای مورد نظر برای تجارت، بسیار مهم و ضروری است. زیرا در واردات محصولات غذایی، سلامت افراد بر منافع اقتصــادی عــده‌ای خــاص ارجحیت دارد و نباید در هیچ زمانی این مهم را فراموش کرد.