بازار ارز با مشکلات فراوانی از ناحیه صرافیهای غیرمجاز روبهرو است. این صرافیها به دلیل نظارتپذیر نبودن فعالیتهایشان با انجام کارهای غیرقانونی و فراقانونی، زمینه سوءاستفاده و گاهی پولشویی را در بازار به وجود آوردهاند. یکی از مقاصد مهم پولهای کثیف برای فرار از چشمهای ناظر قانونی، همین صرافیهای غیرمجاز هستند. این صرافیها میتوانند با رد و بدل کردن این پولها اثر مبدأ پولهای کثیف را پاک کنند و به این ترتیب شرایطی را به وجود آورند که این پولها وارد مجاری دیگر اقتصاد کشور شود.
علاوه بر این صرافیهای غیرمجاز به دلیل نظارتپذیر نبودن، روند تعیین قیمت ارز را دچار مشکلاتی کردهاند. گاهی اقدامات آنها در مقابل سیاستهای بانک مرکزی قرار دارد و بانک مرکزی نمیتواند در شرایط بحرانی از سوءاستفاده آنها از شرایط اقتصادی کشور و سودجویی آنها جلوگیری کند. بنابراین اجرای طرح اعطای مجوز به صرافیهای بدون مجوز طرحی لازمالاجرا در بازار است و میتواند یکی از کانالهای مهم پولشویی در اقتصاد را از بین ببرد و مجاری قیمتسازی در بازار ارز را از عوامل اختلالکننده پاک کند و به روانسازی و سالمسازی روند تعیین قیمت در بازار منجر شود.
اما نکته دیگر این است که عملکرد بانک مرکزی در ساماندهی موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز چندان درخشان نبوده است. بانک مرکزی با وجود وعدههایی که داده است و برنامه و اعمال فشارها، بهتازگی پالسهایی را به بازار صادر میکند مبنی بر اینکه از اجرای این برنامه در حال عقبنشینی است. ارسال چنین پالسهایی به بازار مطلوب نیست و حمل بر ضعف بانک مرکزی میشود. بنابراین اگر بانک مرکزی در اجرای مجوزدار شدن صرافیهای غیرمجاز هم بخواهد به همین روش عمل کند، ساماندهی بازار ارز به جایی نخواهد رسید.
* کارشناس اقتصادی