چند وقتی است که احساس میکنی احتیاجداری همراه همسر و فرزندت به رستورانی بروی و شام مفصلی میل کنی. شاید این عاملی باشد برای فراموش کردن فشارهای کاری و انگیزهای برای شروع فردایی بهتر. یک روز بالاخره این اتفاق میافتد و شبی بهیاد ماندنی و خاطرهانگیز برای تو و خانوادهات رقم میخورد.
پشت میز که مینشینی و منتظری تا سفارشت را تحویل بگیری، نگاه مختصری به اطرافت میاندازی و میبینی که تقریبا تمام صندلیها پر شدهاند. چشمت به صندوقدار میافتد که هر لحظه در حال حساب و کتاب است و وقت سر خاراندن ندارد. با خودت میگویی که صاحب این رستوران چه سود کلانی میکند. شبی یک میلیون، 2 میلیون، 5میلیون یا 10میلیون تومان؟ از آن طرف شاید ملک تجاریاش یک میلیارد تومان ارزش داشته باشد. پس سرمایهگذاری، بسیار عدد بزرگی بوده است. اما از کجا معلوم، شاید همین آقای سرمایهگذار، ماهی چندصد میلیون اجاره رستوران را پرداخت میکند. به هر حال، هرچه باشد مهم این است که اکنون این فضا برای مردم فراهم شده است.
رستورانها معمولا فضای آرامی را برای مشتریان فراهم میکنند و طبیعتا به تناسب ارائه خدمات، از شما پول میگیرند ولی شاید پشت همین چهره آرام، تلاطمی در جریان است و کمتر سرمایهداری حاضر به سرمایهگذاری در این حوزه باشد.
رستورانها، فستفودها و آشپزخانههای مرکزی امروزه در سراسر دنیا روزانه در حال فعالیتهای چشمگیر و پولساز بسیاری هستند، زیرا دنیا هرچه به سمت صنعتی شدن پیش میرود افراد بیشتر مجاب میشوند ساعتهای طولانیتری را خارج از منزل صرف کنند، از این رو اغلب یک یا چند وعده غذایی شان را در رستورانها و فستفودها میل میکنند. در این شماره به سراغ کسبوکار رستورانداری رفتهایم تا گزارشی کلی در این خصوص در اختیار شما قرار دهیم.
در این خصوص بهصورت طبقهبندی اطلاعات لازم را در اختیار شما قرار میدهیم. اول از هر چیزی باید به فکر مکان مورد نظر برای تاسیس رستوران باشید. با در نظر گرفتن تجهیزات گاز، فر و ظروف و قفسههای آشپزخانه، کمینه فضا برای آشپزخانه چیزی حدود 18 متر است، همچنین کوچکترین سالن برای چهار میز و 16 صندلی فضایی به متراژ 20 متر میشود، در واقع با در نظر گرفتن یک سرویس بهداشتی، در کوچکترین حالت یک رستوران، شما بنایی به متراژ 40 متر نیاز دارید. حال این فضا با توجه به خدماتی که مدنظر دارید و شرایط در دسترس میتواند تا صدها مترهم افزایش یابد.
پس از در نظر گرفتن مکان مورد نظر، باید برای اخذ مجوز یا همان جواز تاسیس رستوران اقدام کرد که در ابتدا برای كسب پروانه كار باید به اتحادیه صنف رستورانداران مراجعه کرد. كارشناسان اتحادیه پس از بررسیهای لازم و ثبت درخواست در دفتر، ضوابط موجود را بررسی میكنند؛ از جمله داشتن پاركینگ، واقع نشدن در بزرگراه، حریم چهارراه یا عدم مجاورت با مدرسه دخترانه و... سپس موارد شخصی درخواستكننده مانند سوءپیشینه كنترل میشود. در نهایت مدارك به پلیس 10+ تحویل و سپس پرونده به اداره اماكن فرستاده میشود تا اگر ایرادی از نظر اماكن دارد برطرف و در نهایت مجوز تاسیس رستوران صادر شود.زمان صدور مجوز هم معمولا از دو ماه شروع و در نهایت تا شش ماه بعد صادر میشود.
در مرحله دوم باید به سراغ تهیه و تنظیم وسایل و تجهیزات آشپزخانه برویم. این قسمت کاملا به انواع و میزان غذاهایی که قرار است در رستوران پخت شود بستگی دارد، اما در مجموع ما فضایی مخصوص برای چهار قسمت پخت و پز، آمادهسازی، شستوشو و نگهداری (انبار) موادغذایی نیاز داریم. همچنین یک یخچال صنعتی با توجه به ابعاد کار، در رستوران از الزامات کار است. سپس باید با توجه به انواع غذاها، ظروف مربوطه را خریداری کنید. یک نگاه اجمالی به هزینههای این بخش نشان میدهد که در کوچکترین حجم کار مبلغی برابر با شش تا هشت میلیون تومان وسایل برای تجهیز آشپزخانه نیاز است. این مبلغ در رستورانهای بزرگ تا حدود دو میلیارد تومان هم ممکن است باشد؛ همه چیز بسته به حجم کاری و سلیقه شما دارد.
گاهی برای کاهش هزینههای اولیه میتوان از دو روش اجاره وسایل یا خرید وسایل دست دوم هم استفاده کرد، برای اجاره میز و صندلیها و ظروف که مشکلی وجود ندارد، میتوانید این وسایل را اجاره و در زمان بازگشت سرمایه آنها را خریداری کنید. در حالت دوم هم که اغلب وسایل، یخچالها و گازها در بازار بهصورت دست دوم موجود است و خرید این وسایل کمک زیادی به کاهش هزینههای اولیه شما می کند.
سپس به سراغ هزینههای مربوط به میز و صندلی، طراحی داخلی، رومیزیها، دکور و پیشخوان میرویم. برای این قسمتها عدد یا رقم خاصی نمیتوان برآورد کرد، چرا که امروزه اجناس در مدلها و طرحهای مختلف ایرانی و خارجی با قیمتهای بسیاری وجود دارد. یک میز غذاخوری با چهار صندلی از 500 هزار تومان تا چهار میلیون تومان متغیر است، همچنین برای سایر قسمتها این شمایید که باید با توجه به سرمایه در دست، تصمیم بگیرید از چه وسایل و دکوری استفاده کنید. اما اگر بخواهیم همچنان در خصوص کمترین قیمتها برای شروع کسبوکار صحبت کنیم شما بهصورت تقریبی بین چهار تا شش میلیون تومان برای میز و صندلیها و دکور اولیه رستوران نیاز دارید.
در نهایت برای استخدام نیروی انسانی باز هم با توجه به حجم کار و میزان اتوماتیک بودن تجهیزات آشپزخانه میتوانید تعداد را کم یا زیاد کنید اما در کمترین حالت ممکن شما دوکارگر ساده، یک آشپز، یک سرآشپز، یک گارسون، یک صندوقدار و یک مدیر نیاز دارید.
فراموش نکنید که هم رستوران و هم افراد استخدام شده را باید بیمه کنید. در واقع با توجه به میزان خطرات احتمالی این شغل و مشکلات پیشبینی نشده، باید همیشه جعبه کمکهای اولیه و کپسول آتشنشانی را در رستوران داشته باشید، همچنین هزینههای بیمه حوادث، آتشسوزی یا سرقت را نیز در نظر داشته باشید، به علاوه هزینه بیمه تامین اجتماعی کارگران و آشپز و کارمندان را.
از دیگر هزینههای جانبی میتوان به طراحی منو غذا اشاره کرد که نیاز به توجه ویژه دارد.
این مسئله یک پروسه کاملا کارشناسی است؛ شما باید ببینید توانایی سرو چه غذاهایی را در رستوران دارید، همچنین با توجه به مکان و شرایط محل رستورانتان غذاها را قیمتگذاری کنید. این منو میتواند خیلی ساده و در یک برگ طراحی و چاپ شود و همچنین میتواند یک منوی شکیل هم از لحاظ قیمت و هم از لحاظ کیفیت و نوع غذاها باشد که بتواند در نگاه اول توجه مشتری را جلب کند.
همچنین میتوانید در روزنامهها یا مجلهها تبلیغ کنید یا در سطح شهر بروشور پخش کنید. از آنجایی که رقابت در این کار اهمیت ویژه ای دارد، باید به تبلیغات توجه زیادی داشت.
نمایندگیها برندهاند
با وجود عنوان کردن شرایط تاسیس یک رستوران در حد معمولی، در اینجا تلاش داریم تا شرایط و وضعیت سرمایهگذاری در اخذ نمایندگی از رستورانهای مادر را بررسی کنیم. همچنین سعی داریم ببینیم آیا تاسیس یک رستوران بهصورت انفرادی میتواند سرمایهگذاری مطمئنی باشد یا اخذ یک نمایندگی از رستورانهای مرکزی و تاسیس یک شعبه زیرمجموعه شعبه مادر.
برای یافتن پاسخ به این سوال به سراغ مدیرعامل یکی از رستورانهای زنجیرهای رفتهایم.
امیرحسین علیزاده در خصوص مشکلات تاسیس رستوران و فرصتهای سرمایهگذاری برای نمایندگیها، اینگونه میگوید: مشکلاتی زیادی پیشروی صاحب امتیاز اصلی یک رستوران زنجیرهای است، بهگونهای که اخذ مجوز و تعیین نام و هزینههای بالای تاسیس همگی به عهده فرد صاحب امتیاز و دوش دفتر مرکزی سنگینی میکند و نمایندگیها چنین مصایبی ندارند.
این مدیر در پاسخ سوال ما درخصوص چگونگی شرایط اخذ نمایندگی از رستورانهای زنجیرهای میگوید: هر رستوران برای خودش قوانین و شرایطی دارد که با توجه به میزان گستردگی، خدمات و بسیاری نکات دیگر شرایط واگذاری نمایندگیها متفاوت است.
مثلا اخذ نمایندگی از رستوران ما مستلزم سرمایه اولیه حداقل 300میلیون تومانی به علاوه مکانی با کمینه متراژ 350 متر است که بعد از درخواست متقاضی و بررسی شرایط لازم ظرف دو ماه مجوز موردنظر از دفتر مرکزی ما صادر میشود و سرمایهگذاران میتوانند کار خود را آغاز کنند.
علیزاده درخصوص حمایتها از سوی دفتر مرکزی برای رستورانهای زیرنظر میافزاید: حمایتهای رستوران مادر هم با توجه به شرایط و به اقتضای توان آن رستوران تعیین میشود، از جمله این حمایتها میتوان به تخفیفهای ریالی، سبکسازی کار و سرعت تاسیس اشاره کرد. همچنین کمکهای تبلیغاتی که بخش زیادی از هزینههای یک رستوران است که توسط دفتر مرکزی برای شعب انجام میشود.
شرایط مشترک است
اغلب رستورانهایی که در ایران بهصورت زنجیرهای فعالیت میکنند غذاهای فستفودی و به نوعی فرنگی را ارائه میدهند، بهگونهای که طی بررسیهایی در رستوران های زنجیرهای فعالاند و اغلب رستورانهای زنجیرهای در ایران، غذاهای فست فودی سرو میکنند.
در نهایت پس از بررسیهای انجامشده به این نتیجه رسیدیم که اگر شما یک سرمایهگذار باانگیزه، اما کمتجربه هستید و توان ریسک بالا را ندارید بهتر است به جای تاسیس یک رستوران مستقل به سراغ گرفتن نمایندگی از رستورانهای زنجیرهای بنام بروید.
مسیر مشخص و کم خطری که برای نمایندگیها از سوی دفتر مرکزی رستورانهای زنجیرهای مشخص شده است میتواند کمک زیادی در شروع سرمایهگذاری به شما بکند، در مجموع شرایط اخذ نمایندگی از اغلب رستورانهای زنجیرهای که ما بررسی کردیم مشترک است و تنها در سرمایه اولیه و متراژ رستوران با هم متفاوتند، چرا که این دو قسمت، نسبت مستقیمی به ساز و کار رستوران مرکزی دارد، اما شرایط عمومی اغلب رستورانهای مادر شامل موارد زیر است:
- داشتن شرایط اشتغال به کار طبق قوانین کشور جمهوری اسلامی ایران (عدم ممنوعالمعامله بودن، داشتن کارت پایان خدمت و...).
- داشتن تجربه كافی و مفید
- داشتن محل مناسب شخصی یا استیجاری دارای امتیاز آب، برق، گاز و حداقل دو خط تلفن
- داشتن مجوزهای مرتبط مربوط به ملك
- دارا بودن توان مالی مناسب
- پایبندی به استانداردهای کیفی ارائه شده توسط مرکز
- پایبندی به منافع گروهی در قالب یک مجموعه زنجیرهای
- پایبندی به ارائه منوی کامل محصولات مرکزی طبق استانداردهای تعیینشده
- همکاری با ناظران تضمین کیفیت دفتر مرکزی و موسسات بازرسی طرف قرارداد
بعد از پذیرفتن شرایط فوق به علاوه دو شرط متراژ رستوران و سرمایه کافی با یک درخواست از دفتر مرکزی میتوانید سرمایهگذاری خود را شروع کنید و با حمایتهای صاحب امتیاز رستوران کار را استارت بزنید.