دست‌های نامرئی در بازار میوه و تره‌بار

از کنار همین میوه‌هایی که در مغازه‌های سطح شهر به قیمت‌های متفاوتی خریداری می‌شود گروهی با عنوان دلال، میلیاردها تومان پول به جیب می‌زنند و صدای هیچ کسی هم درنمی‌آید؟ پولی که نه در جیب کشاورز و باغدار می‌رود، نه در جیب کاسب میدان و میوه‌فروش سر کوچه، پولی که البته از جیب مردم خارج می‌شود اما در جیب عده‌ای دلال می‌رود که عملا جز چند تماس تلفنی کاری نمی‌کنند و تنها ثمره آن هم گرانی بی‌حد واندازه میوه‌های فصل می‌شود؛ به‌گونه‌ای که دیگر بسیاری از خانواده‌ها توانایی خرید حتی میوه‌های تابستانی را هم ندارند.  در این خصوص هفته قبل سیدحسین مهاجران، رییس اتحادیه میوه و سبزی با بیان اینکه بین چهار تا پنج هزار دلال در میادین میوه و سبزی مشغول فعالیت هستند، اظهار کرد: در گذشته ما در سه مرحله (سال‌های 62، 63 ، 66) اقدام به حذف دلال‌ها کردیم که البته موفق هم بودیم. وی ادامه داد: آن زمان بخشی از این دلال‌ها به صنف ما ورود پیدا کردند و پروانه کسب گرفتند و بخشی دیگر نیز به میدان رفته و در حال حاضر بارفروش هستند. وی با بیان اینکه 800 مغازه‌دار دارای پروانه در میدان بارفروشان مشغول فعالیت قانونی هستند، ادامه داد: در کنار این مغازه‌داران حدود چهار هزار دلال فعال هستند.
رییس اتحادیه فروشندگان میدان میوه و تره‌بار، حضور گسترده دلالان را عامل اصلی گرانی میوه عنوان کرد و گفت: به منظور متعادل‌سازی قیمت میوه برای مصرف‌کنندگان، دولت باید با تشدید نظارت‌ها شرایط را برای خروج و حذف دلالان از این صنف فراهم کند. حسین مهاجران افزود: متاسفانه میوه با کیفیت در دست دلالان است، زیرا از ساعت 22 فعالیت خود را در میدان میوه و تره‌بار آغاز و فروشندگان میدان نیز میوه موردنیاز خود را از این دلالان خریداری و تامین می‌کنند. وی اظهار کرد: بارفروشان بر این باورند که دلالان از همکارانشان هستند و می‌توانند روی هر کیلوگرم میوه 500 تومان سود ببرند. این در حالی است که این گروه سودهایی بیش از 1500 و 2000 تومان روی هر کیلوگرم میوه به جیب می‌زنند به طوری که در میدان اصلی توزیع میوه و تره‌بار احتمال دارد یک نوع میوه با چند قیمت متفاوت عرضه شود. به طور مثال، یک نوع گیلاس از 6 تا 12 هزار تومان عرضه می‌شود. وی وضعیت کنونی میدان میوه و تره‌بار را نابسامان دانست و افزود: وقتی صنف بارفروش به جای برخورد با دلالان، به آنها مجوز فعالیت در جلوی واحدهای خود را می‌دهند هر روز حضور دلالان و واسطه‌ها در این صنف پررنگ‌تر می‌شود.

درهمین حال مدیر نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران به قدس آنلاین گفت: برای جلوگیری از افزایش بی‌رویه قیمت میوه، بازرسان اقدام به کنترل و ممهور کردن فاکتورها در زمان خروج از میدان می‌کنند که در صورت افزایش قیمت توسط دلالان یا گرانفروشان در خروجی‌ها قابل مشاهده خواهد بود. شیرقاضی افزود: بازرسان میدان در دو شیفت هفت هزار فاکتور را کنترل می‌کنند و علاوه بر کنترل فاکتورهای صادرشده در کیوسک‌های خروجی از ساعت 12شب تا 12 ظهر نیز تعدادی تیم بازرسی در سطح میدان فعالیت داشته و با تخلفات احتمالی برخورد می‌کنند. وی اضافه کرد: در سطح خرده‌فروشی و میادین میوه و تره‌بار نیز نظارت، پایش و کنترل لازم بر نرخ انواع میوه در سطح شهر تهران و شهرستان‌های تابعه با رعایت درصد سود قانونی خرده‌فروشی (30 درصد) صورت می‌گیرد که مانع از افزایش قیمت بیشتر از نرخنامه مذکور می‌شود. اما این اظهارات باعث شد تا وزیر جهاد کشاورزی نیز به ماجرا ورود و عنوان کند که اکنون تلاش ما در راستای کوتاه کردن مسیر و حذف دلالان است، به نحوی که تولیدکننده و تشکل‌ها محصولات خود را به‌صورت مستقیم عرضه کنند.
محمود حجتی در واکنش به برخی اظهارات مبنی بر کنترل بازار محصولات کشاورزی از سوی چهار هزار دلال گفت: قیمت محصولات در بازار میوه و تره‌بار براساس عرضه و تقاضا مشخص می‌شود البته شکی نیست که دلال و واسطه هم در این بازار نقش ایفا کرده و گاهی باعث افزایش قیمت‌ها می‌شود. در همین راستا یک عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع‌طبیعی مجلس بر لزوم ساماندهی میادین میوه و تره‌بار برای حذف دلال‌ها در بازار میوه تاکید کرد و گفت: غرفه‌های میادین میوه و تره‌بار باید به افرادی واگذار شود که تولیدکننده محصولات کشاورزی هستند. حبیب‌الله برومند داشقاپو، نماینده مردم پارس‌آباد و بیله‌سوار درباره حضور دلال‌ها در بازار میوه اظهار کرد: شهرداری‌ها بازاری به نام بازار میوه و تره‌بار در نقاط اصلی کلانشهرها با هدف عرضه مستقیم محصولات کشاورزی به مصرف‌کنندگان در نظر گرفتند تا غرفه‌داران که از تولیدکنندگان بخش کشاورزی هستند، بتوانند تولیدات خود را به‌صورت مستقیم عرضه کنند.
وی با بیان اینکه با وجود اهداف ترسیم‌شده برای این میادین شاهد آن هستیم که این غرفه‌ها در اختیار تولید‌کنندگان بخش کشاورزی قرار نگرفت، ادامه داد: این غرفه‌ها به مرکزی برای افراد سودجو و دلال تبدیل شده و سازمان میوه و تره‌بار که سازمان عریض و طویلی و تحت نظر شهرداری است این میادین را به خوبی ساماندهی نکرده است. این عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع‌طبیعی مجلس اظهار کرد: اگر قرار به ساماندهی سازمان میوه و تره‌بار باشد باید افراد متدینی در این سازمان مشغول به کار شوند تا غرفه‌های میادین میوه و تره‌بار به افرادی واگذار شود که تولیدکننده واقعی هستند. دراین خصوص دیگر عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس گفت: اگر به فکر رشد و توسعه متوازن بخش کشاورزی هستیم باید دست دلالان، قطع و بازار محصولات کشاورزی ساماندهی شود.
علی ایرانپور درخصوص کنترل بازار محصولات کشاورزی به وسیله چهار هزار دلال گفت: یکی از دلایل عدم تحقق برنامه پنجم توسعه مربوط به حضور دلالان است، به نحوی که برخی از آنها بیش از منافع ملی و تولیدکننده به فکر سودجویی هستند و حاضرند برای کسب سود هر اقدامی انجام دهند. نماینده مردم مبارکه در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: نمونه آن واردات میوه در ایام عید نوروز به بهانه افزایش مصرف است، در صورتی که در بسیاری از مواقع اصلا نیازی به واردات نیست و این اقدام به باغدار و کشاورز آسیب وارد می‌کند. این عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس در پاسخ به این سوال که برای ایجاد فرآیند نزدیک شدن زمین به سفره چه اقداماتی صورت گرفته، گفت: متاسفانه یکی از مشکلات موجود، وابستگی برخی دلالان به مسئولان وزارت جهاد کشاورزی است و اول از همه باید دست مافیای شکل‌گرفته را کوتاه کرد.