فرونشست زمین در تهران موضوع مورد بحث سی امین نشست کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران بود؛ چالشی که حالا دیگر به بحران تبدیل شده و به گفته کاوه زرگران، رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران، برخی گزارش ها نشان می دهد که سرعت سالانه نشست زمین در دشت تهران در برخی نقاط به 36 سانتی متر در سال رسیده است.
به گفته او، برداشت بیش از حد مجاز از منابع آب زیرزمینی، از دلایل اصلی ایجاد فرونشست در بیشتر دشت های کشور اعلام شده و گزارش ها حاکی از آن است که هم اکنون دشت کبودرآهنگ همدان، ورامین، نظرآباد، دشت تهران، دشت مشهد و نیشابور، دشت های استان کرمان، اصفهان و قزوین در شرایط بحرانی ایجاد فروچاله ها و فرونشست قرار دارند. به طور نمونه در دشت کبودرآهنگ همدان طی دوره 28 ساله معادل 41.89 متر و افت متوسط سالانه طی این دوره آماری معادل 1.50 متر نشست رخ داده است.
زرگران با استناد به برخی گزارش های مطالعاتی، تصریح کرد که گستره نشست دشت شهریار بیشترین سرعت را تجربه کرده و بخش هایی از مناطق 16 تا20 تهران را در برگرفته و در معرض ریسک بالا قرار داده است.
رئیس کمیسیون کشاورزی و آب اتاق تهران در خصوص فرونشست زمین در استان تهران گفت: جنوب تهران به طور جدی با مخاطرات نشست زمین مواجه است و بررسی ها و گزارش های مطالعاتی نشان می دهد که در میان مناطق بیست ودو گانه تهران، در مناطق شمالی و به طور کلی در شهر تهران دو عامل برای فرونشست وجود دارد که عامل اول فرسودگی تأسیسات شهری از جمله فرسودگی لوله های آب و نشت آب و در نتیجه نشست زمین ناشی از این عامل است و عامل دیگر حفاری های صورت گرفته از جمله شبکه مترو است که در چند ماه گذشته با چند مورد از این فرونشست ها در شهر تهران مواجه بودیم.
اما در سایر مناطق که عمدتا در جنوب تهران واقع است، به دلیل افت آب های زیرزمینی، و آثار تکتونیکی آن نشست زمین خطری جدی محسوب می شود و باید به آن توجهی فوق العاده کرد. به گفته زرگران، طبق بررسی ها، مناطق 16، 17، 18، 19 و 20 شهرداری تهران و شهرهای اسلامشهر، شهریار، چهاردانگه، نسیم شهر، صباشهر و کهریزک تحت تأثیر فرونشست دشت تهران قرار دارند.
وی ادامه داد: در منطقه وسیعی از جنوب غرب تهران به مساحت حدود 600 کیلومتر مربع، پدیده نشست زمین رخ داده و این نشست کردن همچنان ادامه دارد و این در حالی است که حداکثر میزان نشست در برخی از مناطق دشت تهران نیز 36 سانتی متر گزارش شده است.
کاوه زرگران به طرح مطالعاتی صورت گرفته بر دشت تهران اشاره کرد و گفت: مطابق آن حدود 25 کیلومتر از طول کمربندی آزادگان، حدود 28 کیلومتر از طول اتوبان قم، حدود 21 کیلومتر جاده ساوه و بزرگراه بهشت زهرا که همگی این نقاط به عنوان اصلی ترین محورهای جابه جایی کالا و مسافر در استان تهران شناخته می شود، با پتانسیل فرونشست مواجه است.
وی افزود: خروجی های راه آهن تهران- جنوب و تهران- تبریز، شاخه های جنوبی مترو به سمت اسلامشهر و حرم مطهر حضرت امام خمینی، و همچنین بخش هایی از خطوط مترو در مرکز شهر و نیز بخشی از فرودگاه مهرآباد تهران، در این محدوده مخاطره آمیز قرار می گیرد.
رئیس کمیسیون کشاورزی و آب تهران با اشاره به اهمیت پدیده فرونشست در دشت تهران گفت: در کل، حدود 120 کیلومتر خط راه آهن و 25 کیلومتر از خطوط مترو، حدود 200 کیلومتر اتوبان های بین شهری، حدود 2300 کیلومتر راه ها و معابر شهری و بین شهری اصلی و فرعی، دو انبار مواد نفتی و سوختی و 44 جایگاه پمپ بنزین و 15 جایگاه پمپ گاز، 7 ایستگاه گاز، 30 کیلومتر طول لوله نفت و نیز بیش از 70 کیلومتر خطوط فشار قوی و بیش از 200 کیلومتر خطوط اصلی گاز در محدوده فرونشست تهران قرار دارد.
در پایان سی امین جلسه کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران، مقرر شد موضوع فرونشست زمین در تهران برای بررسی و پیگیری سریع تر، از سوی کمیسیون به هیات رئیسه اتاق تهران ارجاع شود تا با توجه به اهمیت موضوع و فوریتی كه نیازمند آن است در جلسه شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی استان تهران مورد طرح و بررسی همه جانبه قرار گیرد و ابعاد مختلف اقتصادی و اجتماعی این معضل در این شورا به بحث و تبادل نظر گذاشته شود.