15دی ماه 1392 روزی بود که بورس تهران با کانال 89 هزار واحد خداحافظی کرد و پس از آن گرفتار سقوط شد تاجاییکه بورس تهران به مرور یکچهارم ارزش خود را از دست داد و بیاعتمادی زیادی در بین سهامداران بهخصوص تازهواردها ایجاد شد. بسیاری از کارشناسان معتقدند زمینهساز این سقوط مصوبه افزایش نرخ خوراک پتروشیمیها توسط مجلس بود و سودآوری شرکتهای پتروشیمی که ارزش بازار قابل توجهی دارند را کاهش داد تا رفتهرفته جو بیاعتمادی و ترس، بر فضای پرامید بورس غلبه کند و سرمایهها از این بازار رخت بربندند. رکود اقتصادی، کاهش قیمت جهانی نفت، مشخص نشدن نتیجه مذاکرات هستهای، افت قیمت نفت، افزایش دلار و سکه، ابهامات نرخ سود سپرده بانکی، کسری بودجه دولت، کمبود شدید نقدینگی در بورس و ابهامات پالایشگاهها این روند را تشدید کرد.
چنانکه روز گذشته شاخص کل با افت 418 واحدی، رقم 68 هزار و 232 واحد را نشان داد تا میانگین زیان سهامداران از سال گذشته تاکنون به بیش از 20 درصد برسد؛ چنانکه سودآوری شرکتهای بورسی در پیشبینیهای آذرماه نیز دو هزار میلیارد تومان کمتر از پیشبینیهای قبلی بود. ارزش سهام بانکها از 15دیماه گذشته تاکنون 28. 2 درصد کاهش یافت و ارزش سهام شرکتهای پتروشیمی هم 29.2 درصد افت کرد. شرکتهای تـولـیـدکـننده محصولات فولادی و فلزی همچنین وضعیتی را تجربه کردند بهطوریکه ارزش سهام گروه فلزات اساسی در بورس 34 درصد افت کرد.
ارزش سهام گروه استخراج کانههای فلزی 39درصد کم شد و خودروسازها هم از 15دیماه با افت 13.5 درصدی ارزش سهام مواجه شدند. در عین حال ارزش و حجم معاملات نیز که در سال گذشته روزانه 500 میلیارد تومان سهم بود به کمتر از 100 میلیارد تومان رسیده و ارزش روزانه معاملات بورس با نزول 65 درصدی مواجه شده است و گردش معاملات بورس نیز از 25 درصد به 12 درصد رسید.
کاهش 8 درصدی شاخص کل در ماه گذشته
همچنین طبق آمار منتشر شده، در 20 روز کاری آذرماه امسال، ارزش معاملات در مقایسه با آبانماه 93، هشتدرصد کاهش یافت. همچنین حجم سهام معامله شده معادل شش درصد کاهش یافت. در آذر ماه93، دفعات معاملات برابر با 14 درصد در مقایسه با آبانماه 93 کاهش یافت. شاخص بورس در پایان آذرماه 93 نسبت به آبانماه 93، برابر با هشت درصد کاهش یافت. ارزش بازار در پایان آذر 93 در مقایسه با آبان 93 برابر با هفتدرصد کاهش یافت. براساس معاملات نرمال، در این ماه ارزش سهام خریداریشده حقوقیها معادل 46 درصد از کل خریدها بود، درحالیکه ارزش سهام فروخته شده آنها در حدود 42 درصد از کل فروشها بود. در عین حال میزان خریدوفروش سهام اشخاص حقیقی به ترتیب 53 و 57 درصد از ارزش خریدوفروش بود. یادآور میشود نسبت قیمت به عایدی P/E بازار در پایان آذرماه 93 برابر با 36/5 مرتبه بوده است آن هم در شرایطی که 16 شرکت دارای پیشبینی سود صفر یا منفی بودهاند که در محاسبات لحاظ نشدهاند. تطبیق سود (زیان) پیشبینیشده شرکتها در ماه جاری نسبت به ماه قبل نشان میدهد که تعداد 34 شرکت با افزایش، تعداد 32 شرکت با کاهش و مابقی شرکتها برابر با 233 شرکت، تغییری در سود (زیان) پیشبینی شده نداشتهاند. سود و زیان پیشبینی شده شرکتها در پایان آذرماه نسبت به آبانماه معادل 20 هزار میلیارد ریال کاهش نشان میدهد.
وعده رییس برای بازگشت سریع رونق به بورس
در شرایط پیش آمده محمد فطانتفرد، رییس سازمان بورس اوراق بهادار در گفتوگو با خبرگزاریها به سه برنامه عملیاتی برای رونقبخشی به بازار سرمایه کشور اشاره کرد و گفت: با رفع ابهامات در زمان کوتاهی رونق را به بورس باز میگردانیم. محمد فطانتفرد گفت: در حال حاضر اتمسفر بازار سرمایه غبارآلود است و لازم است که ابهامزدایی از شرایط فعلی صورت گیرد. رییس سازمان بورس اوراق بهادار اقدام بعدی را سازماندهی تمام زوایا و ابعاد بازار سرمایه ذکر و بیان کرد: با این اقدام میتوان فرآیندها را اصلاح کرد.
وی اقدام دیگر را سرعت دادن به انجام کارهای مورد انتظار مردم برای رونقبخشی دوباره به بورس ذکر و بیان کرد: در گام اول جلب حمایت از تمام اصحاب رسانه در اولویت است. فطانتفرد در عین حال خواستار همکاری و هماهنگی بیشتر دو بازار پول و سرمایه شد و با تاکید بر اینکه نباید این دو بازار را بهعنوان دو رقیب نگاه کرد، گفت: شایعاتی که در بازار سرمایه شکل گرفته است، از طریق ایجاد ریسکها، کاهش شاخص را افزایش میدهد. وی به انجام رایزنیهایی برای رونقبخشی دوباره به بورس اشاره کرد و گفت: بر این اساس با همکاری دولت و سایر ارکان از بازار سرمایه ابهامزدایی میشود تا درنهایت رونق بازار را شاهد باشیم.