تنور انرژی خورشیدی در جهان مدرن داغ است

بخش تامین انرژی برای دولتمردان تمامی کشورها اهمیت بسیاری دارد، پیوند بخش انرژی با اقتصاد، پیوندی دیرینه و غیرقابل انکار است. سهم عمده‌ای از بودجه برخی کشورها از طریق صادرات انرژی تامین می‌شود و در طرف دیگر این صادرات، کشورهای وارد‌کننده باید سالانه مقادیر چشمگیری را صرف خرید و واردات انرژی مورد نیاز خود کنند. بر این اساس، طبیعی است کشورهای مختلف و به‌ویژه کشورهای وارد‌کننده انرژی، به دنبال راه‌هایی برای کاهش وابستگی به انرژی‌های پرهزینه باشند.

مبحث انرژی‌های پاک در طول سال‌های اخیر، به‌عنوان راه حلی برای این وابستگی مطرح شده است. یکی از انرژی‌های پاک پرطرفدار در دنیا، انرژی خورشیدی است. در بین کشورهای توسعه‌یافته دنیا، طرح‌های گسترش استفاده از این انرژی با برنامه‌ریزی‌های بلند‌مدت مورد حمایت دولت‌ها قرار گرفته است.کشورهای در حال توسعه نیز، متوجه اهمیت توجه به انرژی‌های تجدید‌پذیر و پاک شده‌اند، در این بین برخی کشورها روند حرکتی سریع‌تر و برخی پیشرفت‌های کم‌بازدهی داشته‌اند.

مزایای توسعه انرژی خورشیدی

* حفظ زمینی پاک‌تر و سالم‌تر، کاهش گازهای گلخانه‌ای و کاهش هزینه‌های اقتصادی دولت‌ها که صرف مبارزه با اثرات زیانبار آلودگی‌های زیست محیطی می‌شود.

* فارغ از هزینه‌های اولیه نصب و راه‌اندازی پنل‌های خورشیدی و دستگاه‌هایی که برای استفاده از انرژی خورشیدی به کار می‌روند، استفاده از این انرژی در صرفه‌جویی هزینه‌ها و کاهش قبض برق تاثیرگذار است.

* در سیستم‌های برق کشی، مشکلات قطعی برق شایع‌تر است، چراکه هر نوع خلل در کابل‌های انتقال دهنده یا مشکلات پیش‌بینی نشده در نیروگاه‌های برق، قطعی برق را به همراه دارد، اما در سیستم وابسته به انرژی خورشید، با رعایت چند نکته کوچک و ساده می‌توان سال‌ها بدون نگرانی از هزینه تعمیرات پنل‌ها از انرژی خورشید بهره‌برداری کرد.

* کاهش هزینه‌ها و ذخیره مقادیر زیادی پول، از نتایج مثبت بهره‌گیری از انرژی خورشیدی است. آمارها نشان می‌دهد شهروندان هاوایی پس از نصب پنل‌های خورشیدی، موفق شده‌اند به طور میانگین روزی 100دلار ذخیره مالی داشته باشند که این رقم در ابعاد وسیع به هزاران دلار می‌رسد.

خاورمیانه و انرژی خورشیدی

خبرگزاری الجزیره در گزارشی با تیتر «آیا انرژی خورشیدی می‌تواند جایگزین مناسبی برای نفت خاورمیانه باشد؟» به بررسی پاسخ همین سوال پرداخته است. این گزارش انعکاس‌دهنده نظرات وینسته لوپز، از مدیران ارشد پروژه‌های توسعه انرژی خورشیدی در کشورهایی مثل امارات متحده است. بنا بر نظر وی، بی‌ثباتی‌های اخیر در بازار نفت و رکود در این بخش، می‌تواند به جای یک چالش آسیب‌زا، به یک چالش مثبت تبدیل شود.

کشورهای خاورمیانه، اغلب به لحاظ انرژی خورشیدی غنی هستند و پتانسیل اساسی را برای کاهش وابستگی به نفت دارند. این همان مزیتی است که برخی کشورهای اروپایی فاقد آن هستند. مزیت دیگر، جایگزین کردن انرژی خورشیدی در کشورهای خاورمیانه، ایجاد فرصت‌های جدید در بخش سرمایه‌گذاری و فرصت دادن به بخش خصوصی برای حضور در عرصه انرژی است.

از سوی دیگر، مشکلات زیست محیطی و آلودگی هوا به یک بحران دائمی در اغلب کشورهای خاورمیانه تبدیل شده که سالانه هزینه‌های زیادی به دولت‌ها تحمیل می‌کند.بر همین اساس است که بسیاری از کشورهای خاورمیانه با توجه به اهمیت موضوع، کار را برای توسعه این بخش آغاز کرده‌اند:

* امارات

بنابر گزارش نشریه ساینس، شاید بتوان پروژه شیخ راشد آل مکتوم را که در مقابل پارک خورشیدی در امارات متحده راه‌اندازی شده بزرگ‌ترین پروژه خورشیدی منطقه دانست. این پروژه که در سال 2013 با ظرفیت 13 مگاوات راه‌اندازی شد، تا 15 سال آینده به توسعه 3000مگاواتی خواهد رسید. صرف هزینه‌های هنگفت امارات برای توسعه ظرفیت‌های بخش انرژی خورشیدی نشان می‌دهد، این کشور برای پیشگیری از تضعیف مواضعش برنامه‌ریزی بلند‌مدت دارد.

* عربستان سعودی

این کشور با در دست داشتن بالاترین رکورد صادرات در منطقه، همچنان به دنبال افزایش ظرفیت‌های انرژی است. سازمان توسعه و تحقیقات انرژی ملک عبدالعزیز مدت‌هاست روی پروژه‌های انرژی‌های پاک تمرکز دارد اما این روند از سه سال پیش و شروع شهرک‌سازی و سرمایه‌گذاری در بخش خورشیدی شکل جدی‌تری به خود گرفت. مسئولان این پروژه معتقدند تا سال 2032، ظرفیت این پروژه‌ها با کشورهایی مثل آلمان رقابت خواهد کرد.

* ترکیه

دولت ترکیه در طول سال‌های اخیر تلاش‌های گسترده‌ای برای شکوفایی اقتصادی داشته است، از تلاش برای ورود به کشورهای اتحادیه اروپا گرفته تا مناسبات سیاسی خاص. در این میان بخش انرژی ترکیه تلاش کرده وابستگی به واردات را کاهش دهد.

ترکیه از وارد‌کنندگان بزرگ سوخت‌های فسیلی منطقه محسوب می‌شود، با این حال رجب طیب اردوغان اخیرا اظهار کرده تا سال 2023 میزان وابستگی ترکیه به انرژی‌های فسیلی به‌شدت کاهش می‌یابد. این نوید با اتکا به پروژه‌های زیرساختی دولت ترکیه، به‌ویژه پروژه‌های انرژی خورشیدی اعلام شده است.