تدوین چشم‌انداز مناسب توسعه گردشگری

تاکنون جو نامناسبی نسبت به گردشگری در کشور حاکم بوده است. ذهن گردشگران خارجی نسبت به ایران تاکنون به نحوی چیده شده بود که سفر به ایران توام با مخاطراتی است. همین امر سبب ایجاد ناامنی در گردشگرانی شده بود که تمایل به سفر به ایران داشتند. این امر از زمان تحریم‌ها در مقوله گردشگری ما مطرح بود که با ایجاد روند مذاکرات آن نگرانی‌ها و ترس‌ها که نسبت به سفر به ایران به‌عنوان مقصد گردشگری وجود داشت برطرف شد. این شرایط نه‌تنها تمایل گردشگران را افزایش داده است، بلکه حتی افرادی را که تمایل داشتند در حوزه گردشگری ایران وارد شوند و کار و سرمایه‌گذاری کنند تشویق به حضور کرده است. در همین مدت کوتاه که هنوز برداشتن تحریم‌ها شکل اجرایی و عملیاتی جدی به خود نگرفته شاهد حضور افراد زیادی برای سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری هستیم.

حتی در استان یزد که ما در جریان هستیم سه سرمایه‌گذار از سه کشور مختلف آلمان، استرالیا و اسپانیا ابراز تمایل برای سرمایه‌گذاری کرده‌اند که این نشان می‌دهد فضا برای توسعه گردشگری مهیاست و این سرمایه‌گذاران با آگاهی از اینکه می‌توانند سرمایه خود را در حوزه گردشگری ایران توسعه دهند تمایل به حضور پیدا کرده‌اند. سرمایه‌گذار که وارد می‌شود یعنی بازار را شناسایی کرده است و می‌داند این فضا متقاضی دارد و می‌تواند با سرمایه‌گذاری در آن آینده سرمایه خود را تضمین کند.

بنابراین اگر همه شواهد را کنار بگذاریم همین امر به تنهایی خبر از شرایط مناسب رشد گردشگری در کشور می‌دهد. این سرمایه‌گذاری تنها محدود نمی‌شود به این امر که گردشگران زیادی قرار است به کشور وارد شوند؛ خود سرمایه‌گذاران ورای امکانات و پتانسیل‌های موجود برای رشد سرمایه خود تلاش می‌کنند تا گردشگران بیشتری را به سمت کشور روانه کنند تا با رشد حضور آنان بتوانند از منافع ورود آنها بهره ببرند. حال نفس برداشتن تحریم‌ها در کنار باز شدن فضا به گردشگران کمک می‌کند تا کالاها و اقلام مورد نیاز کشور راحت‌تر به کشور وارد شود و خیلی برندها با تکیه بر حضور گردشگران تمایل به حضور در کشور داشته باشند.

در کنار این با ایجاد فضای توسعه حمل‌و‌نقل هوایی، ریلی و جاده‌ای بسیاری از حوزه‌هایی که باعث رشد این حمل‌و‌نقل می‌شوند تمایل به حضور در کشور پیدا خواهند کرد که این امر هر چند توسعه گردشگری را دنبال می‌کند اما زیرساخت‌های توسعه ملی را نیز به دنبال خواهد داشت. در سفر اخیر رئیس‌جمهور و بهبود ناوگان هوایی می‌توان به تبعات تمایل به رشد گردشگری امیدوار شد. در هر حوزه برداشتن تحریم‌ها و تعاملات با جهان از سوی کشور که ریز شویم می‌بینیم همه و همه نقشی در حوزه گردشگری و تمایل به توسعه آن داشته است. اما مهم‌ترین اینها بهبود جو روانی بود که نسبت به گردشگری در کشور ایجاد شد.

هر چند فضا برای ورود گردشگران فراهم است اما نباید از این موضوع غافل شد که با ایجاد جو روانی نامناسب از یک سو و از سوی دیگر تحریم‌ها فضای رکود در صنعت گردشگری ایجاد شده بود. این مشکل سبب از بین رفتن زیرساخت‌های گردشگری شده بود که همچنان جزو مشکلات مهم پیش روی صنعت گردشگری است. من فکر می‌کنم حال که فضا برای ورود گردشگران فراهم است و دوران رکود صنعت گردشگری به سرآمده، دولت باید عزم خود را برای تقویت زیرساخت‌ها جزم کند تا بتوانیم رضایت گردشگران را برای ورود جلب کنیم.

اینکه گردشگران به کشور ما سرازیر شوند و از سفر به ایران ناراضی باشند خطر جدی‌تری نسبت به نیامدن گردشگران به کشور است. اکنون زیرساخت‌ها برای اینکه ما خود را یک مقصد گردشگری به حساب بیاوریم فراهم نیست. اگر بخواهیم تهدید جدید آمریکا را در نظر بگیریم که محدودیت‌هایی را برای افرادی که تمایل به سفر به ایران دارند تعریف کرده نشانگر این است که این کشور می‌داند با برداشتن تحریم‌ها موج عظیمی از گردشگران به سمت ایران خیز برخواهند داشت.

این موج گردشگر شناخت جدیدی از کشور به جهان خواهد داد که شاید چندان به نفع آمریکا و منافع آنها نیست. هر چند این قانون اتفاق خوبی نیست و ممکن است سدی بر سر راه گردشگری ایران به حساب بیاید اما حداقل در چند سال ابتدایی ورود گردشگران چندان مشکلی ایجاد نمی‌کند و آن میزان گردشگری که به کشور وارد می‌شود نسبت به زیرساخت‌های محدود کفایت رشد گردشگری و توقع ما را فراهم می‌کند.مشکل اصلی زمانی ممکن است ایجاد شود که همه زیرساخت‌ها برای رشد و توسعه جدی گردشگری فراهم شود.

بنابراین امیدواریم دولتمردان ما که توانستند در رفع تحریم‌های اقتصادی به خوبی عمل کنند، در حوزه این نوع تحریم‌ها نیز ورود کنند و موانع رشد و توسعه گردشگری را از بین ببرند. به هر حال اگر بخواهیم در یک بازه زمانی مناسب توسعه گردشگری را بررسی کنیم، باید یک برنامه کلی توسعه تعریف شود و براساس آن پیش رفت. اکنون یک برنامه خوب توسعه در حوزه سازمان گردشگری و برنامه جامع گردشگری کشور در حال تدوین است. تک تک استان‌ها نیز براساس این برنامه جامع باید برنامه مورد نیاز استان خود را تدوین کنند تا با ایجاد چشم‌انداز مناسب شاهد باشیم که در بازه زمانی 10ساله از حداکثر امکانات گردشگری خود بهره ببریم.

نخستین هدف گردشگری ما باید رضایت گردشگر باشد، زیرا رضایت آنها سبب جلب گردشگران بیشتری به کشور می‌شود. با توجه به سال‌ها بسته بودن درهای ایران به روی گردشگران اکنون ایران هدف جذاب و مورد توجهی است که اگر شرایط جلب آنها و پذیرایی آنها به خوبی انجام نگیرد خطر از بین رفتن پتانسیل گردشگری و توسعه آن در کشور وجود دارد. ما باید تبلیغات بصری و مناسب لازم را در جهت جلب گردشگران آغاز کنیم و تصویر واقعی و جذابی از گردشگری کشور به نمایش بگذاریم تا در کنار توسعه زیرساخت‌ها بتوانیم از این صنعت در جهت توسعه اقتصادی کشور بهره ببریم.

معاون گردشگری استان یزد