از میان کوههای منتهی به مرزهای ترکیه میگذرند یا از آبهای نیلی دریا، با خودرو، قاطر یا لنج. . . کسی نمیداند قاچاقچیان چگونه این میزان طلای قاچاق را پشتیبانی لجستیکی میکنند. برخی آمارها حکایت از آن دارد که تا 80 درصد طلای مصرفی در بازارهای ایران قاچاق هستند و برخی معتقدند که 50 تا 60 درصد. 80 درصد؟ آن هم بر پشت قاطر؟ طلا؟... چه تشکیلاتی باید داشته باشند این قاچاقچیان صورتخاکستری که نه نشانی از برخوردهای انتظامی و قضایی با آنهاست و نه پروندهای در رسانهای. حاشیهای امن در بازار مصرفی بکر. تجارتی پرسود.
باز هم طرحی نیمهکاره
مبارزه با قاچاق طلا در ایران پروسهای نیمه آغاز شده است. مسئولان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز میگویند (یعنی در سال 92 میگفتند) قاچاق طلا دیگر انجام نمیشود اما چند ماه بعد فعالان بازار در رسانهها دادشان به آسمان بلند شد از دست مزاحمان زردروی خارجی!
طلاهای ترک، ایتالیایی و گاهی به گفته فروشندهها، سوییسی... و مشتریانی که تشنه کالاهای خارجی هستند.
-آقا طلای خارجی داری؟
یعنی همان طلای قاچاق... و قاچاق پروری.
مبارزه با قاچاق طلا همواره در ایران از نیمه راه آغاز میشود، یعنی در بازار. مرزهای ترکیه و آبراههها زیر پای قاچاقچیان امن هستند اما این بازار است که دستگاههای نظارتی در آن به دنبال طلای قاچاق میگردند وطرحهایی برای ردگیری قاچاقچیان طلافروشنما که یکی پس از دیگری در بازار اجرا میشوند. تازهترین آن طرحی است که رییس اتحادیه طلا و جواهر از آن خبر داده است که براساس آن برای طلا شناسنامه صادر میشود. به گفته وی، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز طرح شناسنامهدار کردن مصنوعات طلا را به اتحادیه طلا و جواهر پیشنهاد داده است. محمد کشتیآرای در گفتوگو با ایرنا، افزود: در راستای این طرح در ماههای اخیر هماهنگیهایی با اتحادیه طلا وجواهر انجام شده است. این طرح در مرحله کار کارشناسی است. قرار است طرح شناسنامهدار کردن مصنوعات طلا ابتدا بهصورت پایلوت در یکی از استانهای کشور و در صورت موفقیت در سایر استانهای کشور انجام شود. هنوز کار اجرایی برای این طرح انجام نشده است وقرار است شناسنامهدار کردن مصنوعات طلا از طریق فناوریهای نوین و تکنولوژی خاص انجام شود.
فوت و فنهایی جالب از طلا
اگر فکر میکنید که قاچاقچیان همواره در کار واردات طلا هستند سخت در اشتباهید.محاسباتی در کار است که گاهی قاچاقچیان را وامیدارد راهی معکوس را در پیش گیرند و طلاهای قاچاق را از داخل جمعآوری کرده و به کشورهای دیگر قاچاق کنند.قاچاق در قاچاق یک مهندسی پیچیده برای سودسازی بیشتر. اما روش قاچاقچیان برای سودسازی چگونه است؟ برای درک منطق قاچاقچیان ابتدا باید نرخ طلای جهانی، نرخ طلای داخلی و نرخ ارز در بازارهای ایران را بدانید.در قدم بعدی باید قیمت طلای جهانی را براساس اونس در قیمت دلار بازار وطنی ضرب کنید و سپس تقسیم بر عدد 9.57 کنید. به این ترتیب شما قیمت طلای مظنه را به دست آوردهاید. با تقسیم این قیمت بر عدد 4.3318 قیمت طلای 18عیار را به دست میآورید. باقی بازی قاچاق در دست قیمت دلار است. اگر کفه قیمت طلای محاسبه شده نسبت به قیمت ارز داخلی و قیمت اونس جهانی بالاتر باشد، طلا به داخل کشور قاچاق میشود و اگر کفه اونس و ارز داخلی سنگینتر باشد، طلا به خارج قاچاق میشود.
اما مراکزی که با طلا سروکار دارند چگونه طلای 18 عیار را از طلای 24 عیار قاچاق تشخیص میدهند. برای این کار ابتدا طلای 750صوت را همراه با همزن نقره آن در کوره قرار میدهند، با از بین رفتن ناخالصیها، آن را نورد میکنند و با قرار دادن روی شعله اندکی اسیدنیتریک به آن اضافه میکنند.این ماده نقره را در خود حل میکند و فقط طلای آن باقی میماند که میزان واقعی عیار طلا را نشان میدهد. به این ترتیب این مراکز متوجه میشوند که آیا طلای به دست آمده قاچاق است یا نیست؟
و در پایان...
طرح شناسنامهدار کردن طلاها هنوز در ابتدای راه است و راه درازی تا رسیدن به نتیجه آن مانده است. اما حتی با فرض موفقیت این طرح و اجرای آن در سراسر کشور، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با میل مصرفکنندگان به طلای خارجی و رفتارهای قاچاقپرور آنها چه میکند؟