بلاتکلیفی ۲۰ ساله آزادراه تهران-شمال

در حالی ۲۰ سال از زمان آغاز اجرای آزادراه تهران‌-‌ شمال می‌گذرد که مهندسان نبود طرح مطالعاتی مناسب را از مشکلات اجرای طولانی این پروژه می‌دانند. به گزارش مهر، آزادراه تهران-‌ شمال، پروژه‌ای است که ۲۰ سال از زمان طرح آن می‌گذرد اما به اتمام نرسیده و حتی بخش مرزن آباد‌-‌ چالوس این پروژه هم که افتتاح شده هنوز برای عبور خودروها شرایط مناسبی ندارد و به روی مسافران بسته است. در‌واقع این آزادراه که قرار بود شهر تهران را به شمال کشور متصل کند، به معضلی برای دولت‌ها تبدیل شده و نتوانسته در مدت‌زمان مشخص و اقتصادی به پایان برسد، هرچند از ابتدای سال جاری پیمانکاران چینی در قطعه یک این آزادراه که از تهران تا شهرستانک ادامه دارد، در حال کار هستند اما وقفه چندساله‌ای که در کار پیمانکاران ایجاد شد، زیان‌های زیادی را به پروژه وارد کرد.

براین اساس، هنوز قطعه دو و سه این آزادراه که از شهرستانک تا مرزن‌آباد امتداد دارد به جایی نرسیده و پیمانکار مشخصی برای آن تعیین نشده این در حالی است که با توجه به ابعاد پروژه و اعتبار بالایی که برای ساخت آن مورد نیاز است، بعید به نظر می‌رسد که فعلا این دو قطعه سرنوشت مشخصی پیدا کند. اما یکی از بزرگ‌ترین انتقاداتی که در طول این سال‌ها به این پروژه وارد شده، طولانی شدن بیش از اندازه اجرای آن است و کارشناسان خسارات وارد شده ناشی از اجرای طولانی‌مدت این پروژه را بسیار بالا می‌دانند که نیازمند یک طرح مطالعاتی است تا مجموع این خسارات اندازه‌گیری شود.

سوابق اجرایی پروژه نشان می‌دهد که نخستین‌بار در دولت سازندگی بود که یک گروه از مهندسان ایرانی ساکن آمریکا با طرح این پروژه از دولت خواستند تا ساخت آن را به این گروه واگذار کند. این مهندسان اعلام کرده بودند که تمام هزینه‌های ساخت پروژه را می‌پردازند اما به ازای آن امتیازاتی را برای ساخت شهرک در اطراف پروژه دریافت می‌کنند. اما پس از مدتی درخواست این مهندسان مورد موافقت قرار نگرفت و پروژه به بنیاد مستضعفان واگذار شد و با مشکلاتی که بر سر راه اجرا و تامین مالی آن به وجود آمد هنوز پس از گذشت سال‌ها آزادراه تهران‌-‌ شمال به مرحله بهره‌برداری نرسیده است.

نبود طرح مطالعاتی مناسب در اجرای پروژه

در این خصوص هرمزد رامینه، رییس جامعه مهندسین مشاور در گفت‌وگو با مهر با بیان اینکه ۲۰ ساله شدن یک پروژه فاجعه است، گفت: در همه جای دنیا یک کار بزرگ و ملی را ۱۰ یا ۲۰ سال مطالعه می‌کنند و در دو تا سه سال می‌سازند اما متاسفانه برخی پروژه‌ها در کشور شش ماهه مطالعه می‌شود اما اجرای آن سال‌ها زمان می‌برد. وی با بیان اینکه برخی پیمانکاران بر مهندسان مشاور فشار می‌آورند که باید طرح‌های مطالعاتی را با سرعت به پایان برسانند، بیان کرد: باید برای اجرای هر پروژه‌ای مطالعات کافی درخصوص آن انجام گیرد در غیراین‌صورت پروژه‌ها به‌درستی اجرا نشده یا سال‌ها به طول می‌انجامد.

رییس جامعه مهندسین مشاور با تاکید بر اینکه طرح مطالعاتی آزادراه تهران‌-‌ شمال به‌درستی انجام نشده بود، افزود: نبود طرح مطالعاتی مناسب موجب شده که هزینه‌های ساخت این آزادراه به‌شدت افزایش پیدا کند و خسارات زیادی بابت طولانی شدن آن به کشور وارد شود. رامینه با بیان اینکه خسارت طولانی شدن این پروژه بی‌نهایت است، گفت: چطور می‌توان خسارت محاسبه کرد وقتی پروژه‌ای که باید ۲۰سال پیش اجرا می‌شد هنوز به سرانجام نرسیده است، حتی محاسبه پول بنزین خودروها در جاده‌های موجود در این سال‌ها به رقم‌های بالایی می‌رسد.

وی افزود: اگر بخواهیم تعداد تصادفات جاده‌ای، تلفات سوانح و دیگر موارد را حساب کنیم به رقم بالایی می‌رسیم که در صورت ساخت این پروژه، این ارقام به‌شدت کاهش پیدا می‌کرد بنابراین برآورد خسارت هم نیاز به یک طرح بزرگ دارد. رامینه درخصوص اینکه آیا مهندسان ایرانی هم توانایی اجرای این پروژه را داشتند، گفت: در حال حاضر پیمانکاران ایرانی در سطح دنیا مشغول کار هستند اما امکاناتی که در کشور به یک شرکت خارجی داده می‌شود، در اختیار شرکت‌های ایرانی نیست.