گذشت آن زمانی که یک محل بود و اکبرآقایی که مایحتاج غذایی روزانه ساکنانش را فراهم میکرد. آن روزها معمولا یک مغازه تقریبا کوچک در هر محلهای وجود داشت که از آدامس و پفک گرفته تا ماست و پنیر به مشتریان میفروخت و بهش خواربار فروشی می گفتند و افراد محل هم به واسطه پاسبانی از رسم امانتداری، همیشه از همان یک مغازه خرید میکردند، اما امروزه وضعیت خواربارفروشیها بهکلی عوض شده و اکثر آنها جای شان را به سوپرمارکتهای شیک و مدرن دادهاند؛ سوپرمارکتهایی که تقریبا غیرممکن است کالایی را در دایره موادغذایی برای فروش نداشته باشند. این روزها اگرچه سوپرمارکتها یا خواربارفروشان، اکثر مشتریان خود را میشناسند، اما افرادی که بهصورت روزانه برای خرید وارد مغازه میشوند، کم نیستند. بنابراین اکنون نمیتوان گفت که این کسبوکار، مربوط به یک محل خاص است و مشتریان ثابتی دارد.
برای شناختن این شغل و نحوه سرمایهگذاری در آن، به سراغ رضا جلاییپور، مدیر سوپرمارکت امین در شرق تهران رفتیم تا از کم و کیف سوپرمارکتداری یا خواربارفروشی آگاه شویم. آنچه در ادامه میخوانید، گفتوگوی «فرصت امروز» با این سرمایهگذار است.
شاید داشتن یک مغازه کوچک که موادغذایی و انواع نوشیدنی را به مردم بفروشد، به ظاهر کار آسانی باشد، اما وقتی پای درددل صاحبان چنین کسبوکاری مینشینی، میبینی که آنها نیز دردسرهای مخصوص خودشان را دارند و مانند بقیه مشاغل، نخستین توصیهشان این است که اگر کسی عاشق نباشد، بیش از چند ماه دوام نخواهد آورد. برای شروع باید بدانید که چنانچه خودتان قصد دارید بهاصطلاح مغازه را بچرخانید، باید قید خواب اول صبح را بزنید و دستکم ساعت شش صبح کرکره مغازه را بالا بکشید. البته ساعت حضور شما در اختیار خودتان است و میتوانید تا هفت بعدازظهر یا 12 شب در محل کسبوکارتان بمانید و مشتری راه بیندازید، اما هرچه حضورتان فعالتر و مدتزمان باز بودن مغازه بیشتر باشد، کسب درآمد شما به همان مقدار افزایش مییابد.
اگر سختکوش باشید و وقت کافی برای مغازه بگذارید، قطعا بین هشت تا 9 ماه، سرمایه شما بازخواهد گشت، البته منظور هزینهای است که بابت خرید اجناس پرداخت کردهاید. سرمایهگذار باید بداند که هرچه از مراکز تجاری دورتر و به محلهها و خانههای مسکونی نزدیکتر باشد، موفقتر است. برای این کار بهتر است ابتدا محل موردنظر برای خرید یا اجاره ملک، با دقت بررسی شود تا بیشترین فاصله را با مغازه همصنف داشته باشد (دستکم یک کیلومتر). بعد از آن نوبت به متراژ مغازه میرسد. این ملک میتواند به هر متراژی باشد، اما بهتر است قید کمتر از 20متر را بزنید. زیرا بعد از چیدن اجناس و رو به راه شدن کار، وقتی تعداد مشتریان در یک مقطع زمانی زیاد شد، آنگاه متوجه میشوید که هرچه مغازه بزرگتر باشد، مشتری و فروشنده راحتتر هستند. ناگفته نماند در صورتیکه متراژ ملک شما کمتر از 50 متر باشد، مجوز خواربارفروشی و چنانچه بالاتر از این مقدار باشد، مجوز سوپرمارکت دریافت خواهید کرد، اما بگذارید خیالتان را راحت کنم که این دو مجوز، هیچ تفاوتی با هم ندارند و تنها نامشان فرق میکند.
به ملک اجارهای مجوز موقت یکساله و به ملک شخصی، مجوز دائم تعلق میگیرد. البته برای گرفتن آن از اتحادیه باید 200 تا 300هزار تومان کنار بگذارید (که البته نسبت به محل و اندازه ملک متفاوت است) و دو تا سه ماه نیز منتظر باشید. گرفتن کارت بهداشت از ارگان مربوطه الزامی است و اگر فروشنده آن را نداشته باشد از ادامه کار منع خواهد شد. 50هزارتومان هم برای اخذ این کارت در نظر بگیرید.
بگذارید تمام ماجرای سرمایهگذاری را در یک جمله برای تان خلاصه کنم؛ بهازای هر یک متر مغازه، یکمیلیون تومان سرمایه نیاز است. بهعنوان مثال اگر ملک شما 20متر باشد، 20میلیون سرمایه برای مقدمات کار اعم از اجناس و کالا، قفسهها و یخچال نیاز دارید. البته یخچال و فریزر در قیمتهای متفاوتی وجود دارد و حداقل دست دوم آن، دو میلیون و 500هزار تومان برای شما آب میخورد. البته اگر طالب یخچال یا فریزر نو هستید باید 10میلیون تومان از حسابتان کم کنید.
شاید ماههای اول، کمی برای خرید اجناس از شرکتهای مختلف مردد باشید، اما یکی، دوماه بعد خواهید فهمید که چه اجناسی بهسختی فروش میرود و چه اجناسی روی دستتان نمیماند. شاید شرکتهای بستهبندی موادغذایی باشند که در مرحله اول، به شما پیشنهاد میدهند اگر مثلا پنج کارتن از محصول آنها را خریداری کنید، یک کارتن بهصورت رایگان به شما تعلق میگیرد. برای معامله با این شرکتها عجله نکنید و احساسی تصمیم نگیرید. بگذارید آرامآرام بازار، راه خود را پیدا کند و پس از شناخت از نیاز مشتریان، دل به دریا بزنید.
امروزه دیگر نگرانی از اجناس فسادپذیر نمیتواند مانع کار شود. زیرا تقریبا همه شرکتها این اجناس را پس میگیرند و بهجای آن، محصول جدید با تاریخ انقضای دیرتر تحویل میدهند. یک نکته دیگر که شاید گفتن آن لازم باشد، موضوع نداشتن تعطیلی برای فعالان این صنف است. برای همین همه شاغلان این حرفه، بر این عقیدهاند که اداره مغازه با یک نفر بسیار دشوار خواهد بود. بنابراین بهتر است چند سرمایهگذار به اتفاق هم کار را شروع کنند که در این صورت میتوانند ملک بزرگتر و مکان بهتری برای تاسیس پیدا کنند.