رفتهاید سراغ «پست الکترونیکی» تان؛ میبینید انواع و اقسام «نامههای الکترونیکی» فارسی و انگلیسی برایتان رسیده است. گاهی باز میکنید، گاه نخوانده حذف میکنید. از ایمیل فروش «سیدی فیلم»های خارجی دوبله شده گرفته تا تبلیغ فروش «v. p. n» در این ایمیلها دیده میشود و پارهای اوقات تبلیغات «کرم و قرص»هایی است که معلوم نیست مبدا تولیدشان کجاست و تبلیغکنندگان با چه توجیه و اطمینانی اقدام به فروش آنها میکنند. این ایمیلهای تبلیغاتی از پیامدهای بزرگ زندگیهای مدرن و البته کسبوکارهای مدرن هستند که میتوانند بهعنوان عامل پیشرفت کسبوکار یا نابودی آن عمل کنند
سراب تبلیغات ایمیلی
در کشاکش آغاز مسابقات جامجهانی برزیل2014 ایمیلی با این مضمون برای بسیاری از کاربران ایرانی ارسال شد: «...عزیز، یکی از دوستان شما را دعوت کرده است که در خبرنامه آفرهای ویژه مسافرتی منطقه خود ثبت نام نمایید و شانس خود در قرعهکشیهای ماهانه... امتحان کنید.» قسمت جالب ماجرا همین قید «یکی از دوستان شما» است، فرستنده اصولا توضیح نداده است که اولا این دوست کیست؟ و در ادامه نیز کاربران هدف را به عضویت در خبرنامه شرکت مسافرتیشان و قرعهکشی ماهانه دو عدد «آی پاد» ترغیب میکند. موضوع فریب در بسیاری از این نوع آگهیها مشترک است.
بهعنوان مثال گاهی به محض بازکردن صفحهای، لینکی روی صفحه کاربر پدیدار میشود که مژده میدهد بخت به کاربر روی آورده و شانس شرکت در قرعهکشی به او داده شده است. این روش نیز نوع دیگری از استفاده از اینترنت برای فروش محصولات واقعی و گاه کذایی است.
جارچیهای مدرن
مدتها زمان برد تا کسبوکار «جارچی»ها برچیده شود. شاید ابتداییترین رقیب جارچیها و شیپورچیها در عصر منتهی به تمدن صنعتی، «اعلان»ها بود که پس از مدتی روزنامه نیز به آنها اضافه شد. با رونمایی دوران مدرن و صنعتی، سینما، رادیو و تلویزیون به کلی کسبوکار تبلیغات شفاهی را تحت تاثیر قرار داد و با آمدن کامپیوتر و سپس شبکه ارتباطات بینالمللی (اینترنت) این اتفاق صورت تازهتری به خود گرفت.
اگرچه تمامی گونههای بر شمرده- از جار زدن تا تبلیغات سینمایی و تلویزیونی- هماکنون نیز به فراخور شغل و موقعیت، مشتریان خاص خود را دارد، اما در سالهای اخیر و پس از گسترش شبکههای اجتماعی نظیر یاهو، جیمیل و... نوع دیگری از تبلیغات توسط ایمیلها صورت میگیرد که مانند تمام مقولههای اجتماعی و اقتصادی دیگر این موضوع نیز میتواند «فرصتها و تهدیدها»ی خاص خود را به همراه داشته باشد. با این حال، سوءاستفادههای متعدد صورت گرفته از این امکانات مدرن باعث شده که کسبوکارهایی که میخواهند به شکل قانونی و حرفهای این روشها را مورد استفاده قرار بدهند، با بیاعتمادی مشتریان مواجه شده و دچار دردسر شوند.
کلاهبرداریهای شرافتمندانهتر
یکی از روشهای دیگر کلاهبرداری ایمیلی که البته کمی از روشهای قبلی شرافتمندانهتر است، به این شکل است که فرستنده ایمیل مدعی میشود درخواست بفرستید و پس از رویت کالا (درِ منزل) پول آن را بپردازید. بسیار اتفاق افتاده سفارشی داده شد و کالا به مشتری تحویل و مبلغ دریافت شده، اما پس از باز کردن سفارش نه تنها جنس مورد ادعا همان که تبلیغ شده بود، نیست که بلکه هیچ شباهتی نیز به آن ندارد.
یکی از بانوانی که به این روش مورد سوءاستفاده قرار گرفته، میگوید: «برای همسرم به عنوان هدیه دستگاهی را سفارش داده بودم وقتی جنس را تحویل گرفتم و مامور تحویل رفت و بسته تحویلی را باز کردم محصول دیگری که هیچ ارتباطی به کالای درخواستی نداشت در بسته بود و تماسهای چندباره با فروشنده نیز هیچ اثری نداشت و پاسخگوی تلفن اظهار کرد، تنها در برابر پاسخگویی به تلفن (در منزل شخصیاش) ماهانه مبلغی را در یافت میکند.»
حرفه؛ ایمیلفروش
اغلب کاربران ایرانی علاقه زیادی دارند تا نرمافزارها، فیلمها و عکسهای مورد نیاز خود را از طریق اینترنت دانلود کنند. دستهای دیگر بیمحابا در انواع و اقسام شبکههای اجتماعی، سایتهای ادبی، ورزشی و... عضو میشوند و اغلب هنگام عضویت باید به ناچار برای تایید شدن ایمیل را در اختیار مدیران سایت قرار دهند و ناگفته پیداست چارهای هم نیست. نه اینکه همگی این سایتها با سوءاستفاده از ایمیل کاربران برای خود ایجاد در آمد کنند، اما هستند سایتهایی که وقتی ایمیل را دریافت کردند، عملا هیچگونه خدمتی ارائه نمیدهند و در واقع به کار جمعآوری ایمیل مشغول هستند -تا با فروش آنها به افراد- کسب درآمد کنند.
شاید باور اینکه پس از فروش کتابهای غیرمجاز، سیدیهای غیرمجاز، شماره «موبایل افراد معروف» و غیرمجازهای دیگر؛ هم اینک در «حوالی میدان انقلاب» میتوان ایمیلهایی را بهصورت فلهای خرید، شاید درکش کمی سخت باشد، ولی باید قبول کنیم که اتفاق هر روز میافتد و زمان خواهد برد تا کسی کاری کند، اما...
کسبوکار در کلبه الکترونیک
امروزه استفاده از تکنولوژیهای نوین ارتباطی برای اغلب شهروندان اجتنابناپذیر است. اینکه بسیاری از خدمات دولتی و سرویسدهیها با استفاده از پست الکترونیک (ایمیل) امکانپذیر است، میطلبد تا شهروندان دارای آدرسی مستقل باشند که در مواقع لازم دچار محدودیت ارتباط نشوند، اما این پدیده که نیز بسیار در زندگی امروزه ضروری است، مضرات و خطرات خاص خود را نیز به همراه دارد. از سوژههای غیرایرانی میگذریم، اما سوءاستفاده از ایمیل برای فروش محصولات تقلبی، کلاهبرداری، فریب زنان، دختران و حتی کودکان و... میتوانند چند نمونه از عیبهای این گونه تبلیغات باشند.
در سوی دیگر چنانچه نیمه پر لیوان را ببینیم، میتوان گفت «تبلیغات ایمیلی» با -فرض درستکاری- فرستندگان و فروشندگان محصولات مورد تبلیغ، میتواند بخشی از ایده تحقق یافتهای باشد که «آلوین تافلر» در «موج سوم» بهطور تلویحی پیشبینیاش را کرده بود. یعنی نشستن در خانه و فروش از طریق کلبه الکترونیک و این دیگر هنر فروشندگان است تا برای فروش اجناسشان - راههای صواب یا ناصواب- را بیازمایند.
تصور کنید کاسب، تاجر یا حتی تولیدکنندهای را که بهجای دفتر فروش آنچنانی از امکانات این دنیای مجازی استفاده میکند و تحقیقا مجبور به پرداخت انواع و اقسام مالیاتها هم نیست. وقتی میتوان به همین سادگی کارآفرینی کرد و با عرضه مستقیم اجناس (وارداتی و تولید داخل) سودآوری کرد، دیگر کمی بیانصافی و حتی نابخشودنی است که از فرصت پیش آمده به بدترین نحو استفاده کنیم.