«فرصت امروز» ظرفیت های سرمایه گذاری استان زنجان را بررسی می کند / استانی با موقعیت استراتژیک

استان زنجان از نظر استراتژیک به دلیل قرارگیری در مسیر ترانزیت مرکز به غرب و شمال غرب کشور، بهترین منطقه برای استقرار صنایع محسوب می شود و می تواند از نظر امنیت سرمایه گذاری و تسهیل دسترسی به بازارهای مصرف و سرمایه گذاری نقش مهمی را ایفا کند. به منظور بررسی ظرفیت های سرمایه گذاری استان زنجان گفت و گویی را با غلام حسین جمیلی،  رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان زنجان داشته ایم که در ادامه می خوانید.

در صادرات چاقو بهترین هستیم

رئیس اتاق بازرگانی استان زنجان با اشاره به موقعیت استراتژیک استان زنجان و قرارگیری این استان در مسیر قدیم جاده ابریشم و کریدور اصلی حمل و نقل کشور  می گوید: عبور خطوط اصلی انتقال نیرو از جمله نفت، برق، گاز و دیتا از استان زنجان جایگاه ویژه ای را برای استان ترسیم کرده است، به طوری که نمی توان جایگاه این استان را در کانون ۵۰ درصدی جمعیت کشور که در شعاع ۴۰۰ کیلومتری این استان قرار دارد و همسایگی آن با پنج استان مرزی را نادیده گرفت.

وی با بیان اینکه استان زنجان یکی از استان هایی است که به لحاظ قدمت معادن مس، در زمینه صادرات ظروف مسی جایگاه ویژه ای دارد، اضافه می کند: استان ما در زمینه ملیله در کشور بی نظیر است، همچنین محصولات نقره ای و ملیله کاری بسیار متنوع و ارزشمند و گرانبهایی داریم. چاروق و گیوه از کفش ها و پاپوش های سنتی استان به شمار می روند و بسیار شکیل و مشتری پسند هستند.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان زنجان تصریح می کند: در زمینه صادرات چاقو از بهترین ها در کشور هستیم، به طوری که صنعت چاقو را با نام زنجان می شناسند. متأسفانه در قوانین صادراتی کشور در بخش صادرات چاقو، این کالا به عنوان اسلحه سرد به شمار می رود به همین دلیل صادرات چاقو بسیار سختگیرانه انجام می شود.

جمیلی تأکید می کند: به دلیل اینکه هیچ کس نمی تواند بدون مجوزهای صادراتی چاقو صادر کند، صادرات چاقو به صورت غیرقانونی و چمدانی انجام می شود، به طوری که آماری از صادرات چاقو به عنوان این بخش از صنایع دستی استان وجود ندارد، امیدواریم مسئولان اصلاحاتی را در این زمینه انجام دهند که هم باعث رونق صادرات این کالا شود و هم بتوانیم آمار صادراتی را ثبت کنیم چون نمی توان ارزیابی دقیقی از وضعیت پیش رو و آتی صنایع مختلف در دسترس داشت.

ظرفیت های خوب سرمایه گذاری در حوزه برق و الکترونیک

وی از اتاق بازرگانی زنجان به عنوان یکی از قدیمی ترین و تأثیرگذارترین اتاق های کشور نام می برد و می افزاید: طی سال گذشته 11 سفیر به دعوت اتاق زنجان از این استان بازدید کرده اند و این امر حاکی از عزم و اراده اتاق زنجان در راستای توسعه همه جانبه اقتصادی استان است.

وی با اشاره به ظرفیت های سرمایه گذاری این استان می گوید: استان زنجان در زمره استان های معدن خیز کشور بوده و در بخش های کشاورزی و صنعت نیز دارای پتانسیل های بالقوه ای است. استان زنجان همچنین در حوزه کشاورزی ظرفیت های قابل توجهی دارد طوری که ۴۰ درصد زیتون مصرفی کشور در استان زنجان تولید می شود.این استان همچنین در تولید زردآلو مقام سوم، تولید انگور رتبه شش و تولید سیب درختی جایگاه هشتم کشور را از آن خود کرده است.

جمیلی با بیان اینکه استان زنجان دارای ذخایر عظیم معدنی به ویژه در حوزه صنعت سرب است،  ادامه می دهد: وجود بزرگ ترین معدن سرب و روی در زنجان، این استان را به قطب سرب و روی کشور تبدیل کرده است. این استان همچنین قابلیت های خوبی در صنایع وابسته به برق و الکترونیک از تولید و توزیع ترانس های پرقدرت گرفته تا کابل و تجهیزات جزیی را دارد و مسیر آتی سرمایه گذاری توسعه ای به همین محور اختصاص خواهد داشت.

وی با اشاره به ظرفیت معادن این استان ادامه می دهد: در حال حاضر ذخیره قطعی معادن استان بالغ بر 600 میلیون تن است که تاکنون یک هزار و 750 میلیارد ریال سرمایه گذاری در این زمینه صورت گرفته است. همچنین ظرفیت اسمی سالانه استخراج مواد معدنی از معادن استان بالغ بر 11 میلیون تن برآورد شده است.

جمیلی با بیان اینکه در سال های اخیر اقدامات خوبی در زمینه فرآوری مواد معدنی و ایجاد ارزش افزوده استان زنجان صورت گرفته است، در رابطه با خام فروشی این مواد معدنی می گوید: در حال حاضر زنجیره فرآوری سنگ آهن در استان تکمیل شده و خروج آن به صورت خام توجیه اقتصادی ندارد و تنها دو ماده معدنی کنسانتره سرب و بنتونیت به دلیل نبود تکنولوژی فرآوری در کشور به صورت خام از استان صادر می شوند.

کشورهای هدف صادراتی کدامند؟

رئیس اتاق بازرگانی زنجان با اشاره به آمار اشتغال در سال 94، سهم هریک از حوزه ها را به تفکیک بیان کرده و می گوید: سهم اشتغال این استان در حوزه کشاورزی  (2/ 29)،  صنعت  (9/ 33) و خدمات  (9/ 36) درصد بوده است.

این در حالی است که سهم اشتغال در سال گذشته به تفکیک بخش ها در کشور کشاورزی  (6/ 17)، صنعت(6/ 23) و خدمات  (8/ 49) درصد بوده است. روشن است که عملکرد استان در اشتغال بخش کشاورزی و صنعت از میانگین کشوری بالاتر و در بخش خدمات از میانگین کشور پایین تر بوده است.

جمیلی با بیان اینکه عمده کشورهای هدف صادراتی استان زنجان،  کشورهای ترکیه، عراق، افغانستان و آذربایجان هستند، خاطرنشان می کند: کالاهای صادراتی استان زنجان شامل شمش روی، ترانسفورماتور و متعلقات آن، کابل، کشمش، مس، لبنیات، شمش سرب، الیاف، فرش ماشینی، پوشاک بچه، دستمال کاغذی و شمش چدن می شود و البته سنگ ساختمانی از جدیدترین اقلام صادراتی استان است که به ترکمنستان و برخی کشورهای هدف صادر می شود.

وی در پایان با بیان اینکه استان زنجان از ظرفیت بالا و ارزشمندی در زمینه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی برخوردار است،  اضافه می کند: استان زنجان با برخورداری از ۸۸۳ هزار هکتار اراضی کشاورزی 5درصد از اراضی کشاورزی کشور را به خود اختصاص داده است،  طوری که در این استان سالانه بیش از 2 میلیون و 500 هزار تن انواع محصول کشاورزی تولید می شود.

همچنین در استان زنجان سالانه به طور متوسط ۵۵ هزار تن زیتون از ۱۹ هزار و ۵۰۰ هکتار از باغات شهرستان طارم برداشت می شود. این شهرستان با تولید 40 درصد زیتون کشور به قطب زیتون ایران معروف شده است.

***

نگاهی اجمالی به استان زنجان

استان زنجان از شمال به استان های اردبیل و گیلان، از شرق به استان قزوین، از جنوب به استان همدان، از جنوب غربی و غرب به استان های کردستان و آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی محدود است و از جمله استان هایی است که به تنهایی با هفت استان کشور همسایه و همجوار است. این استان یکی از نواحی تاریخی سرزمین ایران به شمار می آید و کاوش های باستان شناختی و آثار باقیمانده تاریخی، دیرینگی و قدمت آن را نشان می دهد.

تاریخ بنای شهر زنجان را با سلطنت اردشیر بابکان همزمان دانسته اند که در آن دوره ، آن را شهین، یعنی منسوب به شاه می نامیده اند. این نام طی قرون و اعصار به زنگان وسپس به زنجان تبدیل شده است. استان زنجان به علت داشتن تنوع آب و هوایی، برخورداری از منابع آب و خاک حاصلخیز به صورت یک منطقه مناسب کشاورزی درآمده است.

کشاورزی در این استان به صورت آبی و دیمی انجام می شود. عمده محصولات کشاورزی صادراتی این استان شامل انجیر، برنج، انگور، زردآلو، سیب، لوبیا، خیار، پیاز، گردو، فندق، بادام، زیتون، انار و سیر می شود. در واقع استان زنجان یکی از قطب های مهم کشاورزی و دامداری غرب کشور به شمار می آید، طوری که طی ۹ ماهه نخست سال جاری بالغ بر ۲۷ هزار و ۴۲۹تن انواع محصولات کشاورزی به ارزش ۱۶ میلیون و ۴۵۶ هزار دلار از استان زنجان صادر شده است.

ارزش ریالی این میزان صادرات بالغ بر ۵۲۹ میلیارد ریال اعلام شده است. دامپروری در این استان بیشتر به صورت رمه گردانی عشایری رواج دارد. این استان در زمینه دامپروری صنعتی و تولید گوشت و شیر، در سطح کشور جایگاه در خور توجهی را به خود اختصاص داده و یکی از مراکز مهم پرورش مرغ و مرغداری کشور محسوب می شود.

این استان به دلیل همجواری و نزدیکی به تهران و گیلان روزبه روز با توسعه و گسترش واحدهای صنعتی مواجه می شود. استان زنجان به دلیل محدودیت قانونی توسعه ظرفیت های تولیدی در تهران و برخورداری از شبکه های زیربنایی قوی مانند زمین، منابع آب، خاک، شبکه های مواصلاتی، موقعیت راهبردی در منطقه شمال غرب، عبور خطوط انرژی، سرمایه گذاری کلان ملی وغیره، از پتانسیل قابل ملاحظه ای در جذب سرمایه گذاری بخش صنعت برخوردار است.

از صنایع مهم استان می توان به شرکت ایران ترانسفو، پارس سوییچ، شرکت ملی سرب و روی ایران، شرکت کالسیمین، شرکت مینو، چینی سازی ماهنشان و هیس، فرش سهند، پیش سازان لوازم خانگی ایران، لائی سازی، سامان شیمی، نخ تایر، سیمان خمسه، روغن نباتی جهان، بلکا شرق و... اشاره کرد.

دراستان زنجان همچنین صنایع دستی مختلفی همچون گلیم بافی، گیوه دوزی ابریشمی و نخی، چاروق دوزی، رنگرزی، سفالگری، ملیله کاری شامل سینی، سرویس بشقاب کاسه و وسایل مصرفی، ساخت انواع چاقو، کارد و قندشکن، جاجیم بافی نواری، کیسه بافی حمامی، نواری و حکاکی روی مس رواج دارد.

***

معادن استان زنجان

استان زنجان با دارا بودن حدود ۴۰نوع ماده معدنی فلزی و غیرفلزی یکی از استان های غنی و ثروتمند در ایران به شمار می رود و سنگ های معدنی در این میان سهم بالایی را به خود اختصاص داده است.

گرانیت، کروم و سنگ های تزیینی و نما از مهم ترین سنگ های معدنی استان زنجان به حساب می آید، اما آنچه این استان را مطرح می کند، وجود معادن خاص و ویژه مثل فلدستاپ، سرب و روی، پتاس و فسفات است. در این میان توجه به فرآوری سنگ های معدنی، توسعه اقتصادی و اشتغال را به دنبال دارد زیرا معادن تأمین کننده مواد اولیه مورد نیاز بسیاری از صنایع هستند.

این استان همچنین دومین استان تولید کننده سنگ های معدنی در کشور است، به  طوری که طی سال گذشته یک میلیون تن سنگ آهن و کروم به ارزش ۹۴ میلیون دلار از استان زنجان صادر شده است. طی شش ماهه سال جاری ۸۵۲ تن انواع سنگ های معدنی به ارزش ۲۵ میلیون دلار از استان زنجان عمدتا به کشور چین صادر شده است. در رابطه با تعداد واحدهای فعال در زمینه سنگ های معدنی در استان زنجان باید بدانید که در حال حاضر ۳۱واحد تولید سنگ های معدنی و ۱۰ کارخانه فرآوری سنگ در استان زنجان مشغول فعالیت هستند.

سرمایه گذاری صورت گرفته برای این تعداد واحد، بالغ بر ۴۶۲ میلیارد و ۶۶۲ میلیون ریال بوده که زمین اشتغال برای ۲۷۳ نفر را فراهم کرده است. نبود بازار مناسب، فرسودگی ماشین آلات و تجیهزات، کافی نبودن تعداد واحدهای فرآوری و بالا بودن قیمت تمام شده از جمله مشکلات واحدهای استخراج معادن زنجان محسوب می شود.

مهم ترین سنگ های ساختمانی استان زنجان را سنگ گرانیت شامل گرانیت های منطقه حاجی سیران و زنجان و منطقه ابهر و خرمدره تشکیل می دهند. بیش از ۴۰ معدن گرانیت در استان زنجان وجود دارد که ضایعات این معادن برای کف  پوش پیاده روها و جداول خیابان ها استفاده می شود. بی شک بخش معدن استان زنجان نقش مهمی در توسعه اقتصادی این استان داشته و دارد، اما تحقق توسعه اقتصادی این استان نیازمند تعامل همه بخش های مرتبط با حوزه صنعت و معدن است. ایجاد زیرساخت ها و صنایع فرآوری سنگ های معدنی می تواند سهم بخش معدن را در زمینه توسعه اقتصادی استان بهبود بخشد.

ارتباط با نویسنده: Leilashirzad69@gmail.com